پلاتیپوس عجیب‌ترین پستاندار جهان؛ جانور اسطوره‌ای که منقار دارد، معده ندارد و از پوستش شیر ترشح می‌شود

راز بقا: چه حیوانی دارای چهار پا، دم تخت و یک منقار اردکی است؟ همچنین معده ندارد و شیر از پوستش ترشح می‌کند؟ اگرچه به نظر می‌رسد که ما در حال توصیف یک جانور اسطوره‌ای هستیم، اما در واقع فقط توصیفی از یک پلاتیپوس یا نوک اردکی یکی از عجیب‌ترین پستانداران جهان است. 

به گزارش راز بقا، در اینجا ۱۰ حقیقت پلاتیپوس یا نوک اردکی وجود دارد که ذهن شما را متحیر می‌کند.

۱. آن‌ها تخم می‌گذارند

یکی از شناخته‌شده‌ترین حقایق پلاتیپوس این است که پلاتیپوس‌ها تخم‌گذاری می‌کنند که یک ویژگی بسیار غیرمعمول برای یک پستاندار است. اما آیا می‌دانستید که آن‌ها یکی از پنج پستاندار روی زمین هستند که این کار را انجام می‌دهند؟

چهار گونه اکیدنا که به عنوان مورچه خوار خاردار شناخته می‌شوند نیز پستانداران تخمگذار هستند. اکیدنا‌ها (مورچه خوار) و پلاتیپوس‌ها مونوترم هستند، یک راسته باستانی از حیوانات که دارای ویژگی‌های اولیه بسیاری هستند. پلاتی‌پوس‌ها هرگز تخم‌های بارور نشده نمی‌گذارند، به این معنی که همیشه یک نوزاد در حال رشد درون آن‌ها وجود دارد. پوسته آن نرم و چرم مانند تخم خزندگان است. 

۲. دانشمندان فکر می‌کردند که پلاتیپوس‌ها یک فریب هستند

هنگامی که «جورج شاو» طبیعت‌شناس اروپایی برای اولین بار در دهه ۱۷۹۰ با یک پلاتیپوس روبرو شد، فکر کرد که کسی در حال شوخی با اوست. او که سرپرست موزه تاریخ طبیعی لندن بود، با حیوانات عجیب و غریب بسیاری از خارج از مرز‌های بریتانیا روبرو شده بود، اما هیچ کدام به اندازه پستانداری با منقار پرنده عجیب و غریب نبود.

با این حال، همانطور که هر دانشمند خوبی این کار را انجام می‌دهد، او با پشتکار، نمونه را جدا کرد تا به دنبال سرنخ‌ها یا نشانه‌های دیگری باشد که شاید کسی حیوان را به سبک فرانکنشتاین سرهم کرده است. او که هیچ چیزی را پیدا نکرد، سرانجام به این نتیجه رسید که این یک گونه واقعی است، اگرچه نزدیک به صد سال دیگر طول کشید تا دانشمندان اروپایی تخم گذاری پلاتیپوس‌ها را تایید کنند. دانشمندان باید فقط از مردم بومی درباره این حیوان سوال می‌کردند چرا که آن‌ها قبلاً می‌دانستند که این حیوان برای مدت طولانی تخم می‌گذارد.

۳. آن‌ها معده واقعی ندارند

به طور عجیبی، پلاتیپوس فاقد معده سنتی است که اسید کلریدریک یا شیره‌های گوارشی ترشح می‌کند. این یک ویژگی بسیار عجیب برای یک حیوان مهره‌دار است، اگرچه اکیدنا، ریه‌ماهی، برخی از کپور‌ها نیز این ویژگی را دارند.

هنگامی که یک پلاتیپوس حشرات، صدف‌ها و کرم‌های مورد علاقه‌اش را می‌خورد، غذا ابتدا به یک قسمت کوچک کیسه‌مانند می‌رود. این کیسه حاوی غدد برونر است که مایعی غنی از مخاط تولید می‌کند که به جذب مواد مغذی کمک می‌کند. در نهایت غذا از روده‌ها عبور می‌کند. دانشمندان مطمئن نیستند که چرا مونوترم‌ها به گونه‌ای تکامل یافته اند که معده واقعی نداشته باشند، اما به نظر می‌رسد که بدون شکم به خوبی از پس آن بر می‌آیند.

۴. زیر نور سیاه می‌درخشند

در زیر نور فرابنفش - که نور سیاه نیز نامیده می‌شود - پلاتیپوس‌ها درخشش سبز آبی ماورایی دارند. چندین پستاندار دیگر نیز که بیوفلورسانس نامیده می‌شود، این ویژگی را دارند، از جمله خرگوش‌های آفریقایی، خفاش‌های ارواح، و ومبت‌ها و برخی از سنجاب‌های پرنده.

هیچ کس نمی‌داند چرا. اگرچه حیوانات می‌توانند از قدرت درخشش در تاریکی خود برای برقراری ارتباط استفاده کنند، اما می‌تواند یک حادثه تکاملی زیبا نیز باشد.

۵. نر‌ها سمی هستند

یکی دیگر از واقعیت‌های عجیب و غریب پلاتیپوس این است که پلاتیپوس نر یکی از معدود پستانداران سمی روی زمین است. آن‌ها بر روی پا‌های عقب خود خار‌های بدی دارند که سمی طاقت‌فرسا را منتقل می‌کنند. این احتمالاً به آن‌ها کمک می‌کند در فصل جفت‌گیری با نر‌های دیگر مبارزه کنند.

اگرچه این خار‌ها کشنده نیستند، اما آنقدر قوی هستند که پلاتیپوس پس از نیش زدن به کسی می‌تواند با آن‌ها آویزان شود.

۶. به بچه‌های آن‌ها «پاگِل» می‌گویند

به طرز شگفت انگیزی به بچه پلاتیپوس «پاگِل» می‌گویند. هنگامی که یک «پاگِل» برای اولین بار از تخم بیرون می‌آید، ریز، بدون مو و صورتی است و از نظر ظاهری شبیه به انگور پوست کنده است. کاملاً درمانده و کور است.

برخلاف کیسه‌داران، پلاتیپوس مادر کیسه‌ای ندارد که کودک بتواند در آن به رشد خود ادامه دهد. درعوض، مانند یک بچه پرنده آلتریسیال - نوعی جوجه که بدون پر از تخم بیرون می‌آید و باید کاملاً به والدین خود متکی باشد - یک پاگِل رشد خود را در خارج از تخم کامل می‌کند.

۷. بزرگسالان دندان ندارند

مانند یک اردک یا غاز، پلاتیپوس دارای منقار ضخیمی است که به آن اجازه می‌دهد بدون کمک دندان‌ها غذا را بجود. بچه پلاتیپوس در اولین لحظاتی که از تخم بیرون می‌آیند، دندان دارند، اما بلافاصله پس از شروع رژیم غذایی جامد، دندان هایشان می‌ریزند.

پلاتیپوس بالغ به جای دندان، دارای پد‌های آسیاب در فک خود است تا به غذا خوردن کمک کند. این پد‌ها به طور مداوم در طول زندگی حیوان رشد می‌کنند. پلاتیپوس‌ها همچنین سنگ ریزه را از بستر رودخانه جمع می‌کنند که به آن‌ها کمک می‌کند تا غذای خود را آسیاب کنند.

۸. شیر ترشح می‌کنند

بر خلاف سایر پستانداران، پلاتیپوس‌ها فاقد نوک سینه هستند. در عوض، شیر مستقیماً از غدد پستانی پلاتیپوس مادر ترشح می‌کند و در شیار‌هایی روی پوست او جمع می‌شود. نوزاد این پستاندار عجیب شیر را از روی پوست و خز مادر می‌مکد.

سر ریچارد اوون - که امروزه بیشتر به عنوان زیست‌شناسی که اصطلاح «دایناسور» را ابداع کرد شناخته می‌شود در اقدامی که شاید یکی از شجاعانه‌ترین و در عین حال مشمئزکننده‌ترین حرکت‌هایی بود که هر کسی به نام علم انجام داده، طعم شیری را که از یک پلاتیپوسی مرده در مجموعه نمونه‌های باغ‌وحش لندن بیرون آورده بود، چشید. حکم؟ شیر مایل به رنگ زرد نه مزه و نه بوی محسوسی داشت. 

۹. آن‌ها می‌توانند میدان‌های الکتریکی را تشخیص دهند

بسیاری از مردم می‌دانند که کوسه‌ها می‌توانند میدان‌های الکتریکی را حس کنند، اما تعداد کمی می‌دانند که پلاتیپوس‌ها نیز می‌توانند میدان‌های الکتریکی را حس کنند. مونوترم‌ها تنها پستانداران خشکی هستند که دریافت سیگنال‌های الکتریکی دارند. تنها پستانداران دیگر با این توانایی دلفین‌های گویانا هستند که در اقیانوس زندگی می‌کنند.

پلاتیپوس‌ها دارای ۴۰۰۰۰ حسگر الکتریکی در منقار خود هستند که به آن‌ها کمک می‌کند تا طعمه پنهان شده را به راحتی کشف کنند. وقتی شام شما در گل و لای مدفون است، داشتن این مهارت و توانایی بسیار مهم است.

۱۰. آن‌ها مجرای دفع یا پارگین دارند

مونوتریم‌ها نام خود را از کجا می‌گیرند؟ «مونو» به معنای «تک و واحد» است، در حالی که «تریم» به معنای «باز کردن» است. پلاتیپوس‌ها و اکیدنا‌ها تنها پستاندارانی هستند که دارای مجرای دفع (کلواکا) هستند که یک سوراخ واحد برای ادرار، مدفوع، جفت گیری و تخم گذاری است.

خزندگان، دوزیستان، ماهی‌ها و بیشتر پرندگان نیز دارای کلواکا هستند، بنابراین در قلمرو حیوانات به طور کلی نادر نیست، اما داشتن چنین ویژگی ابتدایی برای پستانداران غیرمعمول است.

تقریباً فکت‌های پلاتیپوس بیش از حد عجیب به نظر می‌رسد که حقیقت داشته باشد. این واقعیت که پلاتیپوس‌ها تخم می‌گذارند، زیر نور فرابنفش می‌درخشند، شیر ترشح می‌کنند و می‌توانند الکتریسیته را حس کنند، تنها به جذابیت آن‌ها می‌افزاید و آن‌ها را به یکی از خاص‌ترین حیوانات جهان تبدیل می‌کند.