اسب سورایا؛ اسب پرتغالی بسیار کمیابی که زیباترین رنگ جهان را دارد

راز بقا: «اسب سورایا» نژاد کمیاب اسب بومی در بخش شبه جزیره ایبری، در حوضه رودخانه سورایا در پرتغال است. سورایا به دلیل ویژگی‌های ابتدایی‌اش، از جمله نمای محدب و رنگ‌بندی کهر با نشانه‌های ابتدایی شناخته شده است.

به گزارش راز بقا، در مورد منشأ آن، نظریه‌ای توسط برخی از نویسندگان ارائه شده مبنی بر اینکه که سورایا از نوادگان اسب‌های بدوی متعلق به جانوران وحشی طبیعی ایبریای جنوبی است. 

مطالعات در حال حاضر برای کشف رابطه بین سورایا و انواع مختلف اسب وحشی و همچنین ارتباط آن با سایر نژاد‌های شبه جزیره ایبری و شمال آفریقا ادامه دارد.

اعضای این نژاد کوچک، اما مقاوم و سازگار با شرایط سخت هستند. آن‌ها گهگاه توسط کشاورزان بومی برای قرن‌ها گرفتار می‌شدند و مورد استفاده قرار می‌گرفتند، و جمعیت باقی مانده از این اسب‌های تقریباً منقرض شده توسط یک جانورشناس پرتغالی در اوایل قرن بیستم کشف شد.

امروزه، سورایا به کانون تلاش‌های حفاظتی تبدیل شده است و دانشمندان اروپایی پیشتاز هستند و علاقه‌مندان از چندین کشور پروژه‌هایی را تشکیل داده و گروه‌هایی را برای کمک به بازیابی این نژاد از وضعیت فعلی در معرض خطر تشکیل می‌دهند.

خصوصیات اسب سورایا

نژاد سورایا بین ۱۴۵ تا ۱۵۰ سانتی متر ارتفاع دارد، اگرچه برخی از آن‌ها به اندازه ۱۳۰ سانتی متر قد دارند. سر این اسب بزرگ، محدب و با گوش‌های دراز است. 

گردن باریک و دراز، شانه بلند و کفل کمی شیب‌دار است. پا‌های این اسب قوی با پاستر‌های بلند و سُم‌های متناسب است. این اسب‌ها استقامت خوبی دارند و نگهبانان خوبی هستند و با علوفه نسبتا کم رشد می‌کنند. آن‌ها به این شهرت دارند که خلق و خوی مستقلی دارند، اما قابل تحمل هستند.

در اسب‌های بالغ، نحوه قرار گرفتن مو‌ها می‌تواند نشانه‌های ستاره‌ها و پرچم‌ها را روی گردن و سینه ایجاد کند. همچنین به دلیل قرار گرفتن مو‌های اسب به یک سمت، کره‌های تازه متولد شده می‌توانند خطوط راه‌راه داشته باشند که یادآور راه راه‌های گورخری است. استاندارد نژاد اسب این را «سکته مو» می‌نامند. 

رنگ‌بندی اسب سورایا

به گزارش راز بقا، رنگ اسب سورایا به طور کلی کهر یا یک واریاسیون از کهر به نام «گرولو» است. رنگ‌آمیزی کهری شامل نشانه‌های ابتدایی مانند یک نوار پشتی سیاه، گوش‌های نوک سیاه، نوار‌های افقی روی پا‌ها و یک ناحیه پوزه تیره است.

ناحیه پوزه تیره بر خلاف برخی از نژاد‌های دیگر اسب‌های کهر است که نواحی پوزه و زیر شکم آن‌ها به رنگ روشن است، و دلیل احتمالا به دلیل وجود ژنتیک پانگار (نوعی پوشش شامل داشتن مو‌های پریده‌رنگ در اطراف چشم، پوزه و زیر شکم است) است.

اسب‌های سورایا یال‌ها و دم‌های دو رنگی با مو‌های رنگی‌تر دارند که قسمت بیرونی مو‌های سیاه در حال رشد طولانی‌تر را می‌پوشاند. این یک ویژگی مشترک با سایر نژاد‌های عمدتاً کهر مانند «اسب فیورد» است. سورایای اصیل گهگاه دارای نشانه‌های سفید هستند، اگرچه آن‌ها نادر و نامطلوب هستند.

تاریخچه اسب سورایا

اگرچه مشخص است که سورایا در قسمت جنوبی شبه جزیره ایبری توسعه یافته، اما این نژاد تا قرن بیستم منزوی و برای علم ناشناخته بود. با وجود نبود مستندات، تلاش‌هایی برای بازسازی تاریخ این اسب صورت گرفته است. تصاویر هنر دیواری دوران پارینه سنگی در منطقه اسب‌هایی را شبیه به سورایا، با نشانه‌های گورخر مانند به تصویر می‌کشند.

نژاد سورایا تا سال ۱۹۲۰ در تاریخ گم شد، تا اینکه دکتر «روی دی آندراده» جانورشناس و دیرینه شناس پرتغالی برای اولین بار در طول یک سفر شکاری در زمین‌های پست پرتغال با اسب سورایا روبرو شد. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

اسب اندلسی؛ اسب مشهوری که شاخ دارد و در فیلم‌های «گلادیاتور» و «ارباب حلقه‌ها» بازی کرد

اسب پاسو فینو؛ زیباترین اسب نمایشی جهان که چشمانش شبیه چشم ببر است

این گله باقی مانده از اسب‌های بدوی به زندگی وحشی خود در این مناطق پست ادامه داده بودند، مناطقی که تقریباً غیرقابل دسترس بودند و تا اوایل دهه ۱۹۰۰ به عنوان شکارگاه توسط خانواده سلطنتی پرتغالی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. 

آن‌ها جانوران بومی مقاومی محسوب می‌شدند که در زمین‌های کشت نشده و باتلاق‌های نمکی در دره‌های رودخانه‌های محلی زندگی می‌کردند. برای قرن‌ها، کشاورزان دهقان منطقه گاهی اسب‌ها را می‌گرفتند و از آن‌ها برای کار‌های کشاورزی از جمله خرمن کوبی و گاوداری استفاده می‌کردند.

به گزارش راز بقا، در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰، زمانی که مکانیزاسیون رواج یافت، هر دو نوع وحشی و اهلی (بکار گرفته شده توسط کشاورزان) کاهش یافتند و دکتر دی آندراده، همراه با پسرش فرناندو، حفاظت از این نژاد را آغاز کردند. در سال ۱۹۳۷، «دی آندراده» گله کوچکی را با پنج اسب نر و هفت مادیان از اسب‌هایی که در نزدیکی Coruche پرتغال به دست آورده بود، تشکیل داد. 

همه سورایا‌هایی که در حال حاضر در اسارت هستند از این اسب‌های اصلی «دی آندراده» سرچشمه می‌گیرند، و اعتقاد بر این است که گله‌های وحشی باقی‌مانده از این نژاد زودتر از این از بین رفتند. این اسب‌ها در زیستگاهی مشابه زیستگاه بومی خود نگهداری می‌شدند.

در سال ۱۹۷۵، دو مزرعه دیگر به پرورش سورایا اقدام کردند و گله‌های کوچکی را برای کمک به حفاظت از این اسب تشکیل دادند. در سال ۱۹۷۶، سه اسب نر و سه مادیان از پرتغال به آلمان وارد شدند تا یک جمعیت فرعی در آنجا ایجاد شود.

در مارس ۲۰۰۴، گله کوچکی از اسب‌های سورایا در املاک خصوصی وقف شده آزاد شد تا این اسب‌ها بتوانند مانند اجدادشان کاملاً وحشی زندگی کنند. پناهگاهی که برای آن‌ها ایجاد شده در منطقه Vale de Zebro در جنوب غربی پرتغال است، یکی از مکان‌هایی که به این دلیل به این نام خوانده می‌شود، زیرا پیشینیان اسب سورایا در اینجا زندگی می‌کردند.

امروزه، این نژاد تقریباً منقرض شده چرا که تا سال ۲۰۰۷ کمتر از ۲۰۰ اسب از جمله حدود ۸۰ مادیان تولیدمثل‌کننده وجود داشت. سوریا‌ها عمدتاً در پرتغال وجود دارند و جمعیت کمی از آن‌ها در آلمان نیز هست. در حالی که اسب‌های سورایا برای استفاده خاصی پرورش داده نمی‌شوند، اما همه کاره هستند و در گاوداری، سوارکاری درساژ و مهار سبک استفاده می‌شوند.