اسب «باشکیر»؛ اسب عجیبی که مثل گوسفند پشم دارد و سالی ۲۷۰۰ کیلو شیر می‌دهد!

راز بقا: باشقیر یا باشقورت که به نام «باشکیر» نیز شناخته می‌شود نژاد اسب قوم باشقیر یا باشکیر است. این اسب عمدتاً در باشقیرستان، که یک جمهوری در فدراسیون روسیه که از غرب کوه‌های اورال جنوبی شروع و تا رودخانه ولگا امتداد دارد، پرورش یافته است. مرکز اصلی پرورش، پایتخت باشقیرستان یعنی «اوفا» است.

تاریخچه

به گزارش راز بقا، منشا اسب باشکیر مشخص نیست. در قرن نوزدهم ارزش اقتصادی آن به رسمیت شناخته شد و اقداماتی برای افزایش توانایی‌های کاری و کیفیت سنتی آن به عنوان تولید کننده شیر و گوشت انجام شد. مراکز پرورش این اسب عجیب و غریب در سال ۱۸۴۵ راه اندازی شد. 

اسب باشکیر با سایر نژاد‌های اسب اتحاد جماهیر شوروی سابق مانند اسب سنگین روسیه تلاقی داده شده است. جفت‌گیری‌های آزمایشی با اسب‌های قزاق و یاکوت نیز ایجاد شده است. باشقیرستان دارای سومین جمعیت اسب در میان اتباع فدرال روسیه، پس از منطقه آلتای و جمهوری ساخا است. در سال ۲۰۰۳، جمعیت اسب‌های باشکیر ۹۴۴۷۰ رأس گزارش شد؛ تا اوایل سال ۲۰۱۱ این تعداد به تقریبا ۱۳۷۰۰۰ افزایش یافت.

مشخصات

باشکیر اسب کوچکی است که حدود ۱۴۲ سانتیمتر قد تا کتف دارد. بدن و قفسه سینه پهنی دارد و دور قفسه سینه آن به طور متوسط حدود ۱۸۰ سانتی متر است. دارای سر بزرگ و گردن کوتاه، کتف کوتاه و پشتی صاف است. پا‌ها کوتاه، اما با استخوان‌بندی درشت هستند. اندازه استخوان بین زانو و مچ یا همان ساق ممکن است به ۲۰ سانتی متر برسد. رایج‌ترین رنگ‌های پوشش اسب باشکیر عبارتند از: ماسه‌ای، شاه بلوطی، خاکستری موشی و قرمز مایل به قهوه‌ای یا تیماج. یال و دم این اسب ضخیم است و پوشش اسب باشکیر نیز ضخیم و اغلب مجعد است. یک مطالعه دو ساله منتشر شده در سال ۱۹۹۰ نشان داد احتمال اینکه «باشکیر آمریکایی» که دارای پوشش مجعدی نیز هست، از نژاد اسب باشکیر باشد بسیار کم است.

دو نوع متمایز از اسب باشکیر وجود دارد: یک نوع کوهستانی کوچک‌تر و سبک‌تر که عمدتاً برای سوارکاری استفاده می‌شود، و یک نوع استپی که تا حدودی سنگین‌تر است. 

این اسب‌ها به طرز چشمگیری مقاوم هستند. گله‌ها را می‌توان به طور گسترده مدیریت کرد و در زمستان در شرایط برف و کولاک که دما به منفی ۴۰ درجه سانتی گراد می‌رسد می‌تواند در فضای باز باقی می‌ماند.

کاربرد اسب باشکیر

باشکیر برای سوارکاری و برای حمل بار، بستن به کالسکه و کار‌های مزرعه استفاده می‌شود. استقامت قابل توجهی نیز دارد. گزارش‌هایی از این اسب‌ها وجود دارد که در مسافت‌های ۱۲۰ تا ۱۴۰ کیلومتری در روز، ترویک یا همان سورتمه‌های سه اسبی می‌کشند.

مادیان‌ها شیر فراوانی تولید می‌کنند. متوسط عملکرد سالانه ۱۵۰۰ یا ۲۱۰۰ کیلوگرم در یک شیردهی ۲۴۰ روزه است. بهترین مادیان حتی تا ۲۷۰۰ کیلوگرم نیز شیردهی دارد. بخش اعظم شیر این اسب را به کومیس تبدیل می‌کنند. تولید کومیس یک فعالیت ملی برای مردم باشکیر است. کومیس نه فقط به دلیل کیفیت مزه و خاص بودنش اهمیت دارد بلکه برای خود مردم باشکیر نیز یک فعالیت سودآور است. همچنین مو‌های شانه شده از پوشش ضخیم زمستانی این اسب را می‌توان به لباس تبدیل کرد. 

«کومیس» یا «قمیز» فرآورده‌ای است که از تخمیر شیر مادیان به دست می‌آید و به دلیل داشتن قند برای تخمیر الکلی بسیار مناسب است. کومیس چیزی حول و حوش ۲ درصد الکل دارد و وجود دی اکسید کربن زیاد به ان حالت گازدار شدید می‌دهد. این ماده دارای طعم مخمری – الکلی است. 

به گزارش راز بقا؛ اگرچه این اسب‌ها در حلقه‌های نمایش چشم نواز و غیرمعمول هستند، اما باشکیر‌ها دارای حرکت، استقامت و احساسی برای برتری در هر رقابتی هستند. فرفری‌ها در سطوح بالای درساژ و پرش نمایشی به کار گرفته شده‌اند و ثابت کرده‌اند معلم قابل اعتماد و صبوری برای رقیب آخر هفته هستند. اسب‌های باشکیر به طور مشخص اسب‌های آرام و هم سطحی هستند که اسب‌های عالی برای سوارکاران مبتدی تحت نظارت هستند.

اسب‌های باشکیر افراد دارای حساسیت به اسب را از مبتدی تا مراحل پیشرفته‌تر سوارکاری حمل کرد‌اند. آن‌ها همچنین برای سواری ترکیبی، اسب‌های دامداری، اسب‌های دنباله رو و همراهان اسب‌های دیگر استفاده شده اند. برخی از موفرفری‌ها با اسب‌های یورتمه آمیخته شده اند. حدود ۱۰ درصد از دورگه‌ها یکی از انواع حرکت‌ها مانند دویدن، یورتمه یا به سرعت قدم زدن را انجام می‌دهند که به آن «آشفتگی فرفری» نیز می‌گویند. فرفری برای مسابقه یا نمایش یورتمه‌های بالا استفاده نمی‌شود.

باشکیر آمریکایی

اسب فرفری باشکیر آمریکایی یا اسب فرفری آمریکای شمالی یک نژاد اسب در آمریکای شمالی است که با پوشش موی غیرمعمول و مجعدش مشخص می‌شود. این اسب با اسب‌های آسیایی مانند باشکیر و لوکای که ممکن است دارای روکش فرفری نیز باشند، ارتباطی ندارد. رنگ‌های مختلفی از باشکیر آمریکایی در مزارع پرورش داده می‌شود. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

اسب «قرابایر»؛ اسبی ازبکستانی که کشور‌ها برای به دست آوردنش به جان هم می‌افتند!

اسب «دره‌شوری»؛ اسبی شیرازی که «زیاد خان» آن را پرورش داد و دنیا نگران منقرض شدن آن است!

یکی از تئوری‌های رایج ارتباط بین باشکیر فرفری آمریکایی و اسب باشکیر روسی را نشان می‌دهد. با این حال، تحقیقات شان توماس، نویسنده «اسب فرفری در آمریکا؛ اسطوره و راز»، این مفهوم را به چالش می‌کشد. مکاتبات با دانشمندان و کارشناسان روسی نشان داد که هیچ شواهدی از وجود اسب‌های مو مجعد آمریکایی در منطقه باشکیر وجود ندارد. در عوض، اسب لوکای از منطقه تاجیکستان گهگاه پوشش فرفری مشخصی داشته است. با این حال، سوابق تاریخی و سیاهه‌های مربوط به واردات، در اینکه اسب لوکای منشأ باشکیر فرفری است را رد می‌کنند. 

نظریه دیگری می‌گوید که اجداد باشکیر فرفری در آخرین عصر یخبندان از پل خشکی عبور کردند. با این حال، شواهد فسیلی مبنی بر وجود اسب‌ها در قاره آمریکا در این دوره وجود ندارد و اسب‌هایی که توسط اسپانیایی‌ها دوباره معرفی شدند، اولین حضور مستند بودند.

پوشش، یال و دم

مکانیسم ژنتیکی که باعث نقص پوشش فرفری در اسب می‌شود به طور کامل شناخته نشده است. این احتمالا شامل جهش‌های ژنتیکی غالب و مغلوب می‌شود. به طور غیرعادی، یال و دم نیز در تابستان پوست اندازی می‌کنند. فرزندان آن‌ها ممکن است کاملا مجعد باشند. 

فرفری‌ها یال‌های شکافته شده دارند و در هنگام نمایش بافته یا بریده نمی‌شوند. فرفری‌ها معمولاً به رنگ شاه بلوطی هستند، اما می‌توانند در هر رنگی از رنگ‌های معمولی وجود داشته باشند؛ از سیاه و خاکستری گرفته تا نشانه‌های اسب آپالوسا؛ از الگو‌های پینتویی گرفته تا رنگ‌های رقیق مانند پوست سیاه، قرمز مایل به قهوه‌ای، گرولا و کرملو.

مراقبت از مو‌های مجعد اسب ساده است، زیرا اکثر افراد ترجیح می‌دهند یال را شانه نکنند، زیرا مو‌ها حالت مجعدی خود را از دست می‌دهند. یال‌ها را اغلب کوتاه می‌کنند تا از مات شدن آن‌ها جلوگیری شود. دم‌ها را می‌توان شانه کرد. برخی از افراد مو‌هایی که در فصل بهار از یال و دم در بهار ریخته می‌شودرا برداشت می‌کنند و سپس مو را به انجمن الیاف Icho اهدا می‌کنند تا از این مو مو برای ریسندگی استفاده شود. تمام عواید به تلاش‌های تحقیقاتی درباره اسب موفرفری تخصیص داده می‌شود.