اسب آکسیوس؛ کمیاب‌ترین اسب جهان که تنها ۹۰ راس از آن‌ها وجود دارد

راز بقا: اسب آکسیوس (Axios Horse) نژادی از اسب‌های وحشی است که بومی دلتای آکسیوس در مقدونیه و در شمال یونان است. این حیوانات قوی و متوسط، که نزدیک به نژاد‌های پیندوس و تسالیایی هستند، از اسب‌های کار آزاد شده توسط کشاورزان محلی یونانی در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ سرچشمه می‌گیرند. 

به گزارش راز بقا، تالاب غنی تشکیل شده توسط دلتا، زیستگاه مطلوبی را برای آن‌ها فراهم می‌کند و آن‌ها را قادر می‌سازد تا به‌عنوان گله‌های وحشی در پارک ملی که از آن زمان ایجاد شده زنده بمانند. 

در سال ۲۰۱۰، کمتر از صد رأس وجود داشت، که آکسیوس را در میان جمعیت اسب‌های در معرض خطر انقراض قرار می‌دهد. این اسب‌ها که توانایی عبور از آب دارند اکنون یکی از جاذبه‌های اصلی گردشگران یونان هستند. با این حال، این نژاد با تعدادی تهدید از جمله رقابت برای غذا از طرف گاو‌ها و گرفتن مادیان توسط کشاورزان مواجه است و بقای طولانی مدت آن تضمین شده نیست. 

تاریخچه اسب آکسیوس

به گفته «جان منگاتوس»، استاد کشاورزی دانشگاه آتن، اسب‌های بالکان، جد اسب‌های یونانی امروزی، به دو نوع کوهستانی و دشت تقسیم می‌شوند. اسب آکسیوس که مخصوص دلتای آکسیوس است از نوع دوم است.

این حیوانات زاده اسب‌های کشاورزی هستند که در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰ توسط صاحبانشان به دلیل مکانیزه شدن کشاورزی رها شدند. اسب‌ها به دلتای آکسیوس رها شدند، تالابی که در آن منبع غذایی فراوانی پیدا می‌کنند و در آنجا تولید مثل می‌کنند. 

با این حال، گاهی اوقات وجود آن‌ها برای کشاورزان محلی آزاردهنده است، زیرا آن‌ها زیستگاه خود را در طول دوره‌های سیل ترک می‌کنند و به دنبال منابع غذایی در محصولات اطراف هستند که این موضوع باعث می‌شود به محصولات کشاورزی آسیب برسانند. در سال ۱۹۹۷، شمارش رسمی حدود ۸۰ اسب را نشان داد.

به گزارش راز بقا در سال ۲۰۰۸، افراد مسئول پارک ملی آکسیوس، مطالعه‌ای را برای شناسایی این جمعیت اسب انجام دادند. آن‌ها پنج گروه و چند اسب منزوی را شمردند که همگی در وضعیت جسمانی خوبی بودند. پروژه‌ای که توسط اتحادیه اروپا از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ تامین مالی شده شده، سرپناهی برای این اسب‌ها و یک پست دیده بانی برای اکوتوریسم فراهم می‌کند با این حال، از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲، به گفته آمالتیا، انجمن یونانی برای حمایت از نژاد‌های حیوانات کوچک، هیچ اقدام مدیریتی خاصی اجرا نشد.

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

اسب «کونیک»؛ اسب کوچک لهستانی که ستاره جنگ جهانی دوم بود!

خر آسینارا؛ نایاب‌ترین الاغ جهان که انگار از افسانه‌ها آمده و چشمانی آبی و پوستی سفید دارد

ویژگی‌های اسب آکسیوس

به گزارش راز بقا اسب آکسیوس نزدیک به نژاد‌های پیندوس و تسالیایی در نظر گرفته می‌شود. برخی احتمالاً با «تروبرد» تلاقی داده شده اند. ساختار آن‌ها یکنواخت، با اندازه متوسط و تنه محکم است. 

مانند همه اسب‌های طبیعت، اسب‌های آکسیوس در گله‌هایی شامل یک اسب نر و چند مادیان، همراه با اسب‌های نر بدون گله که گروه‌هایی از نر‌های مجرد را تشکیل می‌دهند، زندگی می‌کنند. آن‌ها مالکی ندارند. علل اصلی مرگ و میر اسب‌های آکسیوس زخم و آنتراکوزیس است.  پوشش اسب‌ها شامل رنگ‌های خاکستری، کهر، قهوه ای، مشکی، شاه بلوطی و قزل هستند.

مطالعات توصیفی نشان داد که از حضور این اسب‌ها می‌توان برای توسعه گردشگری سوارکاری در یونان استفاده کرد. در واقع، وجود اسب‌های وحشی به جذابیت منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند کمک می‌کند. 

اسب‌های آکسیوس اکنون بخش مهمی از حیوانات منطقه هستند و توجه گردشگران را به خود جلب می‌کنند. وب‌سایت‌هایی که به گشت و گذار در یونان اختصاص داده شده‌اند، به حضور آن‌ها اشاره می‌کنند. 

توزیع و تهدید

به گزارش راز بقا اسب‌ها جزء جدایی ناپذیر اکوسیستم دلتای آکسیوس هستند. آن‌ها برای دسترسی به منابع غذایی با گاو‌ها و گوسفندان اهلی رقابت می‌کنند، دام‌ها منبع اصلی تخریب خاک و محیط‌زیست هستند. علیرغم وجود گرگ ها، به نظر نمی‌رسد که این اسب‌ها از شکار توسط گرگ‌ها رنج ببرند.

تهدید اصلی آن‌ها دفن زباله غیرقانونی، حصار‌های غیرقانونی برپا شده و جسد حیوانات در حال تجزیه روی زمین است که عامل آلودگی است. این منطقه تحت تأثیر تب نیل غربی است، و احتمالاً ماده‌ها به طور مرتب توسط مردم محلی اسیر می‌شوند، که بقای این جمعیت را نیز به خطر می‌اندازد.

در سال ۲۰۰۸، حدود ۶۸ اسب شمارش شد، به این معنی که تعداد این نژاد ثابت است یا اندکی در حال کاهش است. بیشتر آن‌ها در دلتای آکسیوس زندگی می‌کنند و ۲۰ رأس دیگر در جزیره‌ای در نزدیکی دلتای رودخانه نزدیک تسالونیکی هستند.

در نزدیکی رودخانه «آلیاکمون» نیز تعدادی وجود دارد. در سال ۲۰۱۰، جمعیت این اسب‌ها به ۹۰ رأس رسید. این امر اسب آکسیوس را در میان نژاد‌های اسب به شدت در معرض خطر قرار می‌دهد. اگرچه این منطقه یک پارک ملی اعلام شده و به عنوان Natura ۲۰۰۰ طبقه بندی شده، اما بقای طولانی مدت این نژاد تضمین نشده است.