خروسک‌ماهی؛ موجودی نادر و عجیب که هم پا دارد، هم بال و در اعماق اقیانوس زندگی می‌کند

راز بقا: خروسک ماهی‌ها (sea robins) موجودات غیرمعمولی هستند که بدنی شبیه ماهی، بال‌های شبیه پرنده و پا‌های شبیه خرچنگ دارند. اکنون محققان نشان دادند که پا‌های این ماهی‌ها فقط برای راه‌رفتن در کف اقیانوس استفاده نمی‌شوند. در واقع، آن‌ها اندام‌های حسی هستند که برای یافتن طعمه‌های دفن شده استفاده می‌شوند.

نیکولاس بلونو از دانشگاه هاروارد می‌گوید: این ماهی از پا‌های خود برای یافتن و چشیدن طعمه استفاده می‌کند و این واقعاً شگفت‌انگیز است. دانشمندان پس از اینکه متوجه شدند ماهی‌های دیگر به دنبال خروسک ماهی‌ها می‌روند (ظاهراً به دلیل مهارتشان در کشف طعمه‌های مدفون) کنجکاو شدند و تعدادی از آن‌ها را به آزمایشگاه بردند تا بیشتر تحقیق کنند. آن‌ها تأیید کردند که این ماهی‌ها واقعاً می‌توانند عصاره خرد شده صدف و حتی اسید‌های آمینه را تشخیص داده و کشف کنند.

آن‌ها دریافتند که پا‌های خروسک‌ماهی‌ها پوشیده از پرز‌های حسی است. این پرز‌ها دارای گیرنده‌های چشایی هستند.

محققان اکنون کنجکاو هستند تا درباره تغییرات ژنتیکی و ژنومی خاصی که منجر به تکامل خروسک‌های دریایی شده اطلاعات بیشتری کسب کنند. نتایج این یافته در مجله Current Biology منتشر شد.

ویژگی‌های خروسک‌ماهی

خروسک‌ماهی که با نام علمی Triglidae شناخته می‌شود دارای دهانه‌هایی است که یا انتهایی هستند یا کمی در زیر پوزه قرار گرفته‌اند، که نوک آن معمولاً دارای برجستگی‌های منقاری جفتی است که اغلب با تیغه‌هایی مسلح می‌شوند و وقتی از بالا دیده می‌شوند، شبیه یک پوزه دو لوبی به نظر می‌رسند. 

هیچ ریشکی روی سر ماهی وجود ندارد و استخوان‌های پیش‌اوربیتال معمولاً به سمت جلو حرکت می‌کنند. ۳ تیغه پایینی باله‌های سینه‌ای بزرگ و عاری از غشای باله هستند. آن‌ها دو باله پشتی جداگانه دارند که اولی بین ۷ تا ۱۱ تیغه دارد و دومی دارای ۱۰ تا ۲۳ تیغه نرم است. باله مقعدی ممکن است هیچ تیغه‌ای نداشته باشد یا می‌تواند یک ستون فقرات و ۱۱ تا ۲۳ تیغه نرم داشته باشد. 

سر این ماهی استخوانی و شبیه کاسک است. در باله دمی ۹ یا ۱۰ تیغه منشعب وجود دارد. کوچکترین گونه گورنارد لکه دار است که حداکثر طول کل آن به ۱۰ سانتی متر می‌رسد، در حالی که بزرگترین گونه، گورنارد تغاری است که حداکثر طول آن ۷۵.۱ سانتی متر است. 

به گزارش راز بقا طول بیشتر گونه‌ها حدود ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر است و ماده‌ها معمولاً بزرگ‌تر از نر‌ها هستند. آن‌ها به طور غیرمعمولی یک کاسه استخوانی دارند و برخی از گونه‌ها پلیت‌های مسلح را در زیر شکم حمل می‌کنند. 

یکی دیگر از ویژگی‌های متمایز، وجود «عضله طبل‌زن» است که صدا‌هایی را به شکل ضرب و بر روی کیسه شنا تولید می‌کند. طول کیسه شنا با رشد غدد جنسی همبستگی منفی دارد.

خروسک‌های دریایی در هر طرف بدن خود سه «تیغه راه رفتن» دارند. آن‌ها از ساختار‌های حمایتی در باله‌های صدری به نام تیغه‌های باله مشتق شده اند. در طول فرآیند رشد، تیغه‌های باله از بقیه باله‌های صدری جدا می‌شوند و به تیغه‌های راه رفتن تبدیل می‌شوند.

این تیغه‌های راه رفتن دارای تقسیمات عضلانی تخصصی و آناتومی منحصربه‌فردی هستند که با تیغه‌های معمولی متفاوتند و به آن‌ها اجازه می‌دهد به عنوان ساختار‌های حمایتی در طول حرکت زیر آب استفاده شوند.

این تیغه‌های راه رفتن برای حرکت و همچنین تشخیص طعمه در بستر دریا از طریق گیرندگی شیمیایی (چشیدن) بسیار حساس به آمینو اسید‌های رایج در برخی از بی مهرگان دریایی استفاده می‌شوند.