راز بقا: خفاشهای خونآشام (Desmodus rotundus)، نوعی خفاش هستند که از خون سایر جانوران تغذیه میکنند. این خفاشها عمدتاً در مناطقی از آمریکای مرکزی و جنوبی یافت میشوند و توانایی خاصی در تغذیه از خون دارند که آنها را از دیگر خفاشها متمایز میکند. طول بال این خفاشها حدود ۲۰ سانتیمتر است و بدنشان به اندازه یک انگشت شست انسان بالغ میباشد. اما آنچه که این خفاشها را به موجوداتی منحصر به فرد تبدیل میکند، روشهای تغذیه و سوختوساز خاص آنهاست.
به گزارش راز بقا، این خفاشها برای تغذیه از خون به روشهای بسیار خاصی عمل میکنند. آنها ابتدا با استفاده از دندانهای تیز خود بریدگیهای کوچکی در پوست جانورانی مانند گاوها، خوکها یا اسبها ایجاد میکنند. بزاق آنها حاوی مادهای است که از لخته شدن خون جلوگیری میکند و به این ترتیب این خفاشها میتوانند خون را به راحتی از زخم مکیده و جذب کنند. همچنین، بزاق آنها حاوی مادهای بیحسکننده است که باعث میشود جانور هدف متوجه خونریزی نشود و همچنان بخوابد. این ویژگیها باعث شده است که این خفاشها در دنیای طبیعی، موجودات شگفتانگیز و تا حدودی ترسناک به شمار آیند.
مطالعات علمی اخیر نشان داده است که خفاشهای خونآشام به شکلی کاملاً متفاوت از سایر حیوانات، از جمله انسانها، انرژی خود را تأمین میکنند. برخلاف اکثر حیوانات که از کربوهیدراتها و چربیها برای تأمین انرژی استفاده میکنند، خفاشهای خونآشام از آمینو اسیدهایی که در خون موجود است به عنوان سوخت استفاده میکنند. به گزارش راز بقا این کشف به تازگی در تحقیقی منتشر شد که در آن دانشمندان خفاشهای خونآشام را بر روی تردمیلهای ویژهای قرار دادند تا میزان مصرف اکسیژن و تولید دیاکسیدکربن آنها را اندازهگیری کنند. نتایج نشان داد که این خفاشها قادرند که انرژی مورد نیاز برای فعالیتهای بدنی شدید مانند دویدن یا پرواز را تنها از پروتئینهای موجود در خون تأمین کنند. این ویژگی برای بسیاری از حیوانات عجیب است، زیرا معمولاً آمینو اسیدها تنها در شرایط خاص و به عنوان منبع آخر انرژی استفاده میشوند.
به علاوه، خفاشهای خونآشام در محیطهای اجتماعی خود رفتارهایی از نوعدوستی را نشان میدهند که در دنیای جانوری نادر است. در این خفاشها، اگر یکی از اعضای کلونی به اندازه کافی خون دریافت نکند، دیگر خفاشهای گروه ممکن است خون خود را به او منتقل کنند. این رفتار به نوعی میتواند به بقای کلونی کمک کند، زیرا اطمینان حاصل میشود که هیچ عضو گروهی از گرسنگی نمیمیرد. به این ترتیب، خفاشهای خونآشام به نوعی سیستم اجتماعی پیچیدهای را ایجاد کردهاند که میتواند از بقا و رشد گروه محافظت کند.
این خفاشها همچنین به علت ناتوانی در ذخیرهسازی کربوهیدراتها یا چربیها در بدنشان، از استراتژیهای خاصی برای تهیه غذا استفاده میکنند. یکی از این استراتژیها این است که پس از شکار ناموفق، سایر اعضای کلونی میتوانند خون خود را به خفاشهای گرسنه منتقل کنند. این رفتار نوعدوستانه در خفاشها به طور خاص به نام سیستم دوستی شناخته میشود و میتواند در جلوگیری از مرگ اعضای گروه در شرایط دشوار کمککننده باشد.