خفاش بینی‌برگه‌ای ایرانی؛ خفاشی ترسناک که بومی ایران است و دماغی شبیه به اژد‌ها دارد

راز بقا: خفاش بینی‌برگه‌ای ایرانی (Triaenops persicus) از معدود گونه خفاش است که قادر نیست به خواب زمستانی برود. طبق مشاهدات پراکنده، این خفاش سریع و آکروباتیک است و در ارتفاعات مختلف، نزدیک به زمین یا روی آب و حتی در ارتفاعات بالاتر شکار می‌کند.

به گزارش راز بقا، این خفاش پیش از غروب یا در زمان غروب آشیانه خود را ترک می‌کند و برای چند ساعت به شکار می‌پردازد. خفاش بینی‌برگه‌ای ایرانی در مکان‌های زیرزمینی مانند غار‌های طبیعی و سازه‌های انسانی آشیانه می‌کند، اما گزارش‌های اندکی از آشیانه‌های روزانه‌اش موجود است. سازه‌های انسانی مورد استفاده این خفاش شمل قلعه‌های قدیمی، معدن‌های زیرزمینی قدیمی و کانال‌های آب زیرزمینی (افلاج) بوده‌اند.

این خفاش پژواکی به اندازه ۱-۳ کیلوهرتز دارد. زیست‌گاه خفاش بینی‌برگه‌ای ایرانی، بوته‌زار‌ها و جنگل‌ها است و عمدتا جنگل‌های مناطق گرم و خشک را شامل می‌شود. این خفاش از سطح دریا تا ارتفاعات حدود ۱۵۵۰ متری دیده شده‌است.

خفاش بینی‌برگه‌ای ایرانی در زیستگاه‌های بیابانی یا جنگل‌های کوهستانی خشک زندگی نمی‌کند و هر دو زیستگاه احتمالاً محدوده‌های بیرونی پراکنش آن در ایران و جنوب عربستان را نشان می‌دهند. به گزارش راز بقا بیابان‌های ربع الخالی بیش‌ترین جمعیت این خفاش را شامل می‌شود. این خفاش مهاجر است و در فصل های غیر بارانی در بخش جنوب‌غربی یمن و جنوب‌غربی عمان دیده می‌شود و در فصل بارانی در بخش شمال‌شرقی در ایران، پاکستان، امارات متحده عربی و شمال‌شرقی عمان سکونت می‌گزیند.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

با خفاش سَرچکُشی آشنا شوید: پرنده‌ای با سر توله‌سگ!

تصاویری هولناک از حمله بی‌رحمانه خفاش‌های خون‌آشام به گاو بیچاره

خفاش سفید هندوراس؛ عجیب‌ترین خفاش جهان که رفتار جنسی و جفت‌گیری متفاوتی دارد!

خفاش بینی‌برگه‌ای ایرانی در آشیانه‌ها به صورت تنها یا به‌ندرت در گروه‌های کوچک که ممکن است در نیش‌های کوچک سقفی در دسترس تجمع کنند، آویزان می‌شود؛ داده‌ای درباره اندازه یا ترکیب جنسی چنین تجمعاتی وجود ندارد. بزرگ‌ترین گروه مشاهده شده در یک آشیانه تنها حدود پنج عدد بود.

در بیشتر موارد، تعداد خفاش‌های بینی‌برگه‌ای ایرانی بسیار کم بوده و به‌شدت کمتر از خفاش‌های هم‌آشیانه خود مانند خفاش‌های بینی‌برگه‌ای جفری (Asellia tridens) بوده‌اند. به گزارش راز بقا این خفاش‌ها با خفاش‌های میوه‌خوار مصری (Rousettus aegyptiacus)، خفاش‌های دم‌موشی مسقطی (Rhinopoma muscatellum) و خفاش‌های بینی‌برگه‌ای جفری در یک معدن سنگ زیرزمینی در جنوب ایران و با خفاش‌های دم‌موشی مسقطی و خفاش‌های بینی‌برگه‌ای جفری و با خفاش‌های میوه‌خوار مصری، به ترتیب، در دو غار در عمان هم‌آشیانه بوده‌اند.

در شمال‌شرقی عمان، خفاش‌های بینی‌برگه‌ای ایرانی باردار فقط در اوایل فروردین مشاهده شده‌اند. به گزارش راز بقا هر ماده یک جنین در مراحل پایانی رشد داشته که نشان می‌دهد تولد‌ها در اواسط فروردین رخ می‌دهند. بررسی ماده‌ها در فصل‌های دیگر هیچ نشانه‌ای از تولیدمثل مداوم نشان نداده است. بنابراین، خفاش بینی‌برگه‌ای ایرانی احتمالاً هر سال یک فرزند به دنیا می‌آورد. ممکن است زمان تولیدمثل سالانه در دو منطقه پراکنش به دلیل تفاوت در وضعیت آب و هوایی و چرخه‌های گیاهی متفاوت باشد و تولیدمثل در فصل‌های بارانی و زمانی که غذا فراوان است، انجام شود.

این خفاش در فهرست سرخ IUCN به عنوان گونه‌ای با کمترین نگرانی انقراض طبقه‌بندی شده است. شواهد مستقیم از تهدیدات برای خفاش‌های بینی‌برگه‌ای ایرانی وجود ندارد، اما ممکن است به‌صورت محلی با تهدیداتی مانند مزاحمت در محل‌های آشیانه و فعالیت‌های معدنی مواجه شوند.

طول سر و بدن این خفاش ۵۶-۷۲ میلی‌متر، طول دم ۲۷-۳۸ میلی‌متر، طول گوش ۱۳٫۶-۱۷٫۴ میلی‌متر، طول پای عقب ۸-۱۱ میلی‌متر، ساعد ۴۸-۵۸ میلی‌متر بوده و وزن آن ۶-۱۸ گرم است. به گزارش راز بقا خفاش بینی‌برگه‌ای ایرانی یک خفاش بزرگ از خانواده Rhinonycteridae است. پوشش بدنی به صورت مشابهی در بالا و پایین بدن رنگ‌آمیزی شده است؛ رنگ‌بندی متغیر است و شامل نارنجی مایل به قهوه‌ای، نارنجی روشن، زرد کم‌رنگ، قهوه‌ای کم‌رنگ و قهوه‌ای خاکستری تیره است؛ مو‌ها در اطراف چشم تیره‌تر هستند.

غشا‌های بالی قهوه‌ای تیره و برگ بینی و گوش‌ها، صورتی کم‌رنگ (بدون رنگ‌دانه) و خاکستری کم‌رنگ تا قهوه‌ای خاکستری تیره هستند. برگ بینی بزرگ است (عرض ۷٫۴-۱۰٫۹ میلی‌متر) و گرد یا پنج‌ضلعی است، با یک برجستگی طولی تسمه‌مانند که شبیه به یک ساعت شنی در طرح است و در قسمت جلوی برگ جلویی، بالای بریدگی میانی جلویی عمیق قرار دارد.