گوسفند زاکل؛ قدیمی‌ترین نژاد گوسفند که لاکچری‌ترین پنیر دنیا از شیر آن تولید می‌شود
«گوسفند زاکل» یکی از مشهورترین نژاد‌های گوسفند در منطقه بالکان به ویژه کشور‌های صربستان، رومانی و بوسنی و هرزگوین است. از آنجایی که این گوسفند چندمنظوره است ارزش بسیار بالایی برای مناطق روستایی کشور‌های بالکان دارد و از طرف دیگر این گوسفند به دلیل ظاهر خاص و همچنین شاخ و پشم‌اش به شدت مشهور است. ویژگی‌های این نژاد را در ادامه مطلب بخوانید.
راز بقا: گوسفند زاکل (Zackel Sheep) یکی از قدیمی‌ترین و چند منظوره‌ترین نژاد‌های گوسفند است که بومی منطقه بالکان و اروپای شرقی می‌باشد. این نژاد در کشور‌هایی مانند صربستان، رومانی، مجارستان، مقدونیه شمالی و بلغارستان یافت می‌شود.
به گزارش راز بقا، گوسفند زاکل به دلیل سازگاری و مقاومت خود شناخته شده و ستون اصلی سیستم‌های کشاورزی سنتی در این منطقه بوده است، زیرا در محیط‌های سختی که سایر نژاد‌ها ممکن است با مشکل مواجه شوند، به خوبی رشد می‌کند.
ریشه تاریخی گوسفند زاکل
منشأ گوسفند زاکل به هزاران سال پیش بازمی‌گردد، زمانی که گوسفندان همراه با قبایل کوچ‌نشین باستانی مهاجرت کردند. باور بر این است که این نژاد نتیجه پرورش انتخابی توسط جوامع شبانی است که به یک حیوان مقاوم و چندمنظوره نیاز داشتند تا بتواند گوشت، شیر و پشم در شرایط سخت تأمین کند.
نام «زاکل» احتمالاً از یک اصطلاح اسلاوی گرفته شده که به پشم زبر آن اشاره دارد.
گوسفند زاکل در طول تاریخ نقش مهمی در سیستم‌های کشاورزی معیشتی اروپای شرقی ایفا کرده است. توانایی این نژاد برای چرا در مراتع کم‌کیفیت و زنده ماندن در زمین‌های کوهستانی، آن را برای چوپانان ضروری می‌کرد. در طول قرن‌ها، این نژاد به چندین نوع منطقه‌ای تقسیم شده است، از جمله کاراکاچان در بلغارستان، سیگای در رومانی، و پیوسکا در بوسنی و هرزگوین، که هر کدام با شرایط محلی خاص سازگار شده‌اند.
در قرن بیستم، جمعیت این نژاد به دلیل مدرن‌سازی و معرفی نژاد‌های گوسفند تخصصی‌تر کاهش یافت. با این حال، تلاش‌ها برای حفظ گوسفند زاکل به‌عنوان بخشی از میراث کشاورزی منطقه افزایش یافته و بر کشاورزی پایدار و حفظ تنوع زیستی تمرکز دارد.
ویژگی‌های گوسفند زاکل
گوسفند زاکل گوسفندی با اندازه متوسط است؛ وزن نر‌ها حدود ۶۰ تا ۸۰ کیلوگرم و وزن ماده‌ها به طور متوسط ۴۰ تا ۶۰ کیلوگرم است. این نژاد بسیار مقاوم بوده و به خوبی با زمین‌های ناهموار و شرایط آب‌وهوایی سخت سازگار شده، که آن را برای چرا در ارتفاعات بالا ایده‌آل می‌کند.
این نژاد چندمنظوره است و برای موارد زیر استفاده می‌شود:
شیر: که اغلب برای تولید پنیر‌های سنتی مانند فتا و کاشکاوال استفاده می‌شود.
گوشت: که به دلیل طعم غنی و کیفیت کم‌چرب آن شناخته شده است.
پشم: زبر و بادوام که به طور سنتی برای تولید فرش و منسوجات استفاده می‌شود.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
گوسفند وَن روی؛ گوسفند گردن‌کلفت ایرانی که از ایران غیب شد و از آفریقا سر درآورد
گوسفند زاکل دارای شاخ‌های مارپیچی شکل (در بسیاری از انواع) و پشم بلند و زبری است که رنگ آن از سفید تا طیف‌های مختلف قهوه‌ای و سیاه متغیر است. طبیعت مقاوم و نیاز‌های نگهداری کم این نژاد، آن را به بخش مهمی از شبانی سنتی در منطقه بالکان تبدیل کرده است.
گوسفند زاکل همچنان به دلیل اهمیت فرهنگی، نقش اکولوژیکی و تأثیر آن بر معیشت روستایی ارزشمند باقی مانده است.
سه فکت خاص درباره گوسفند زاکل
شاخ‌های مارپیچی با یک هدف خاص
بسیاری از گوسفندان زاکل دارای شاخ‌های بزرگ و مارپیچی هستند که فقط برای زیبایی نیستند. این شاخ‌ها به تنظیم دمای بدن کمک می‌کنند و با دفع گرما، یک سازگاری شگفت‌انگیز برای زندگی در آب‌وهوای سخت و کوهستانی ایجاد کرده‌اند.
شیر برای پنیر‌های لاکچری
شیر گوسفند زاکل یکی از مواد اصلی در تولید پنیر‌های سنتی مانند فتا و کاشکاوال است. نکته عجیب این است که این پنیر‌ها طعمی منحصر‌به‌فرد دارند که به چراگاه گوسفندان روی گیاهان وحشی و علف‌های کوهستانی نسبت داده می‌شود و یک «طعم کوهستان» خاص ایجاد می‌کند.
مقاومت فوق‌العاده
گوسفند زاکل می‌تواند در محیط‌هایی زنده بماند که سایر دام‌ها قادر به بقا نیستند. آنها معروف به زنده ماندن با پوشش گیاهی بسیار کم‌کیفیت هستند، از جمله بوته‌ها و گیاهان خاردار، که آنها را به‌طور مؤثری هضم می‌کنند، به لطف سیستم گوارشی تخصصی‌شان. انگار این گوسفندان به ماشین‌های بازیافت کوهستانی طبیعت تبدیل شده‌اند.
لینک کپی شد
خواندنی‌ها
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان