












راز بقا: دانشمندان برای نخستین بار دریافتند که هشتپاهای نر حلقهآبی برای جلوگیری از کشته شدن و خورده شدن توسط جفتهای بسیار بزرگتر خود، هنگام جفتگیری به آنها زهر تزریق کرده و آنها را فلج میکنند.
به گزارش راز بقا، محققان در دانشگاه کوئینزلند میگویند هشتپاهای نر این گونه، با دقت دوزی از زهر کشنده «تترودوتوکسین» خود را به مادهها تزریق میکنند تا آنها را در طول جفتگیری بیحرکت کنند.
موجودات متعددی نظیر کرمهای پهن، نرمتنان، دوزیستان و ماهیهایی مانند ماهی بادکنکی از این زهر برای کشتن طعمه و دفاع از خود استفاده میکنند.
مطالعه جدید، اما نشان میدهد که هشتپاهای نر حلقهآبی با دقت شریان اصلی ماده را هدف قرار داده و میگزند تا آنها را بیحرکت کرده و از خورده شدن پس از تولید مثل جلوگیری کنند.این گونه از هشتپا، از زهر تترودوتوکسین موجود در غدد بزاقی خود برای مسموم کردن جنس ماده استفاده میکند.
دانشمندان قبلاً مستند کرده بودند که هشتپای نر از بزاق آغشته به سم خود برای فلج کردن طعمههای بزرگ قبل از بلعیدن آنها استفاده میکند، اما تا کنون مورد دیگری از استفاده از این سم مشاهده نشده بود.این سم بسیار قوی در چندین مورد باعث مسمومیت کشنده در انسانها شده است.
در حالی که هشتپاهای ماده حلقهآبی حدود دو برابر نرها اندازه دارند، دانشمندان در مطالعه جدید مشاهده کردند که غدد بزاقی در نرها حدود سه برابر سنگینتر از مادهها است.
محققان همچنین میدانند که نرها در طول تولید مثل در معرض خطر خورده شدن قرار دارند.
دانشمندان با انجام آزمایشهای جفتگیری هشتپا در آزمایشگاه دریافتند که نرها از یک «گزش بسیار دقیق» برای هدف قرار دادن آئورت ماده و تزریق تترودوتوکسین در طول جفتگیری استفاده میکنند که حدود یک ساعت طول میکشد.
این سم باعث میشود تنفس هشتپاهای ماده به مدت حدود ۸ دقیقه به دلیل فلج شدن عضلات تنفسی به طور موقت متوقف شده، بدنشان رنگپریده شود و مردمکهایشان به نور پاسخ ندهند. علائمی که نشان میدهد آنها فلج شدهاند.
دانشمندان در مقاله خود نوشتهاند: «در این حالت شبیه به خفگی، بدن مادهها دچار رنگپریدگی شد. مردمکها نیز منقبض شدند و تمام واکنشها به فلاشهای نور روشن را از دست دادند. مواردی که نشاندهنده از دست دادن کنترل عصبی مانند مسمومیت با تترودوتوکسین است.»
آنها در مقاله خود آوردهاند: «پس از بیحرکت شدن مادهها، نرها با موفقیت جفتگیری کردند و جفتگیری زمانی به پایان رسید که مادهها کنترل بازوهای خود را به دست آوردند و نرها را هل دادند.»
در حالی که این سم برای اکثر حیوانات کشنده است، هیچ یک از هشتپاهای ماده در این مطالعه نمُردند. امری که نشان میدهد آنها در برابر این سم کشنده مقاوم هستند. با این حال این هشتپاهای ماده علائم آسیب را نشان دادند؛ از جمله برآمدگیها و زخمهای باز در محل گزیدگی.
دانشمندان میگویند این استراتژی نرها برای فلج کردن جفتهایشان احتمالاً به منظور کاهش خطرات خورده شدن پس از جفتگیری تکامل یافته است.
در مقاله منتشره آمده است: «مسموم کردن مادهها آنها را بیحرکت میکند و به نرها امکان میدهد با موفقیت جفتگیری کنند.»
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Current Biology» منتشر شده است.