پری شاهرخ یا «یوسف بیا»؛ پرنده معروف به «زلیخا» که آوازی جادویی دارد و نشانه بهار و خوش‌یمنی است

راز بقا: «پری شاهرخ» یا «زردپره طلایی اوراسیایی» (Eurasian Golden Oriole) پرنده‌ای زیبا و چشم‌نواز است که به دلیل پر‌های زرد درخشان و بال‌های سیاه خود شهرت دارد. 

به گزارش راز بقا، این پرنده از خانواده بوده و در بخش‌های گسترده‌ای از اروپا، آسیا و شمال آفریقا یافت می‌شود. پری شاهرخ به دلیل آواز خوش و رنگ‌های زنده‌اش قرن‌ها مورد توجه بوده و در افسانه‌ها و اشعار بسیاری حضور داشته است. 

پیشینه تاریخی پری شاهرخ

«پری شاهرخ» در فرهنگ‌های مختلف جایگاه ویژه‌ای داشته است. در یونان و روم باستان، این پرنده با آمدن بهار همراه بود، زیرا مهاجرت آن با تغییر فصل و گرم‌تر شدن هوا همزمان می‌شد. رنگ زرد درخشان آن نمادی از شادی و تجدید حیات محسوب می‌شد. 

در اروپا‌ی قرون وسطی، این پرنده را نشانه‌ای از خوش‌یمنی می‌دانستند و باور داشتند که آواز دلنشینش برای انسان‌ها خوشبختی به ارمغان می‌آورد. نام این پرنده، «اورئول» (Oriole)، از واژه لاتین aureolus به معنای «طلایی» گرفته شده که اشاره‌ای مستقیم به رنگ درخشان آن دارد. 

این پرنده به خاطر علاقه اش به انجیر به «مرغ انجیر خوار» نیز معروف است. در آوازش گویی می‌گوید: «یوسف بیا» از این روست که در بخش‌هایی از استان همدان او را «یوسف بیا» خطاب می‌کنند و افسانه‌ای برای آن نقل می‌کنند که این پرنده همان زلیخاست که به دنبال یوسف می‌گردد.

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

تیهو؛ پرنده‌‍ای زیبا و بیابان‌گرد ساکن ایران که عرب‌ها برای شکار آن و گوشتش میلیارد‌ها تومان هزینه می‌کنند

طوطی راهب؛ باهوش‌ترین و اجتماعی‌ترین طوطی سخنگو که می‌تواند بهترین حیوان خانگی باشد

یا در افسانه‌ای دیگر نقل می‌کنند این پرنده دختری بوده که یوسف عاشقش بوده ولی به عشق یوسف بی‌اعتنایی می‌کند و سر عشوه گری در پیش می‌گیرد و، اما یوسف که فکر می‌کند او شخص دیگری را دوست دارد سر به بیابان می‌گذارد و می‌رود و هیچ وقت دیگر خبری از او نمی‌شود، دختر که متوجه پایداری عشق او می‌شود نادم و پشمیان آن‌قدر زاری می‌کند تا تبدیل به پرنده‌ای می‌شود که به دنبال یوسف در زمین از درختی به درخت دیگر سرگردان است و او را صدا می‌کند. 

در طول تاریخ، پری شاهرخ به دلیل الگو‌های مهاجرتی‌اش مورد توجه پرنده‌شناسان قرار گرفته است. این پرنده تابستان‌ها در مناطق معتدل اروپا و غرب آسیا تولیدمثل می‌کند و در زمستان به مناطق گرمسیری آفریقا مهاجرت می‌کند. این حرکت فصلی به آن امکان می‌دهد تا در محیط‌هایی با دمای مناسب و منابع غذایی کافی زندگی کند. 

خصوصیات ظاهری و فیزیکی پری شاهرخ

پری شاهرخ پرنده‌ای با اندازه متوسط است که طول بدن آن حدود ۲۴ سانتی‌متر و طول بال‌های آن ۴۴ تا ۴۷ سانتی‌متر است. نر‌ها به‌راحتی از طریق پر‌های زرد روشن و بال‌های سیاه مشخص می‌شوند. اما ماده‌ها و جوجه‌ها رنگی ملایم‌تر دارند و پرهایشان متمایل به سبز - زرد است که به آنها کمک می‌کند تا در محیط طبیعی خود استتار کنند. 

یکی از ویژگی‌های برجسته پری شاهرخ، آواز دلنشین و ملودیک آن است. نر‌ها در فصل جفت‌گیری صدا‌هایی شبیه به نوا‌های فلوت تولید می‌کنند که در جنگل‌های مناطق معتدل شنیده می‌شود. آواز این پرنده نه‌تنها آرامش‌بخش، بلکه بسیار متمایز است و علاقه‌مندان به پرنده‌نگری از شنیدن آن لذت می‌برند. 

زیستگاه و رفتار پری شاهرخ

این پرنده بیشتر در جنگل‌های انبوه برگ‌ریز و مناطق مختلط زندگی می‌کند، به‌ویژه در نزدیکی رودخانه‌ها و تالاب‌ها. این پرنده به دلیل طبیعت خجالتی‌اش معمولاً در میان شاخ و برگ درختان پنهان می‌شود، بنابراین مشاهده آن علی‌رغم رنگ درخشانش دشوار است. 

این پرنده عمدتاً از حشرات، انواع توت‌ها و شهد گل‌ها تغذیه می‌کند و نقشی حیاتی در تعادل اکوسیستم ایفا می‌کند، زیرا به کنترل جمعیت حشرات و پراکندگی بذر گیاهان کمک می‌کند.  پری شاهرخ به دلیل ظاهر منحصر‌به‌فرد، رفتار‌های جالب و جایگاه فرهنگی‌اش، همچنان یکی از پرندگان جذاب در دنیای پرنده‌شناسی محسوب می‌شود.