لاکپشت آملانیسم؛ کشف نادرترین گونه لاکپشت جهان در استان گیلان که تنوع زیستی ایران را دگرگون کرد
کشف لاکپشت نادر با ناهنجاری ژنتیکی آملانیسم در گیلان، ایران را به فهرست کشور‌هایی با گونه‌های خاص خزندگان وارد کرد. این یافته علمی بی‌سابقه، اهمیت زیستگاه‌های شمال کشور و نقش مردم در حفاظت از تنوع زیستی را پررنگ‌تر می‌کند.
راز بقا: در یکی از نادرترین کشفیات زیست‌محیطی ایران، لاک‌پشتی از گونه لاکپشت برکه‌ای اروپایی (Emys orbicularis) با ویژگی ژنتیکی خاص «آملانیسم» در استان گیلان مشاهده و به‌طور رسمی در مجله علمی بین‌المللی Herpetological Bulletin منتشر شده است. این کشف تاریخی، جایگاه ایران را در نقشه جهانی پژوهش‌های خزندگان تثبیت کرده و اهمیت زیستگاه‌های شمال کشور را دوباره یادآور می‌شود.
آملانیسم چیست؟ بررسی یک ناهنجاری ژنتیکی در خزندگان
به گزارش راز بقا، آملانیسم یکی از نادرترین ناهنجاری‌های ژنتیکی در جانوران است که در آن تولید رنگ‌دانه ملانین مختل می‌شود. در نتیجه، پوست، لاک و چشم جانور رنگ طبیعی خود را از دست داده و به رنگ‌های روشن‌تری متمایل می‌شوند. برخلاف آلبینیسم، آملانیسم ممکن است با درجاتی از رنگ باقی‌مانده در بدن همراه باشد، اما چشم‌ها معمولاً قرمز یا صورتی دیده می‌شوند.
جانوران دچار آملانیسم، به‌دلیل تفاوت ظاهری خود، بیشتر در معرض خطر شکار و آسیب قرار می‌گیرند. ثبت چنین موردی در خزندگان بومی ایران، از نظر زیستی، ژنتیکی و حفاظتی، ارزش علمی بالایی دارد.
ویژگی‌های لاکپشت کشف‌شده و محل مشاهده
لاکپشت مذکور در یکی از زیستگاه‌های طبیعی استان گیلان، در نزدیکی تالاب‌ها و آبگیر‌های شمالی کشور مشاهده شده است. این گونه با ویژگی‌های زیر از سایر لاک‌پشت‌های رایج قابل تفکیک است:
رنگ لاک: زرد روشن با ته‌مایه نارنجی
رنگ چشم: صورتی مایل به قرمز
پوست: فاقد رنگ‌دانه‌های تیره
واکنش‌های زیستی: طبیعی ولی حساس به نور مستقیم
بررسی‌ها نشان می‌دهد که این نمونه، نخستین مورد رسمی ثبت‌شده از آملانیسم در گونه‌ای بومی ایران است که در مجلات بین‌المللی به چاپ رسیده است.
اهمیت جهانی کشف لاکپشت آملانیسم در ایران
مجله Herpetological Bulletin به‌عنوان یکی از منابع علمی معتبر در زمینه دوزیستان و خزندگان، انتشار این گزارش را تأیید کرده است. به گزارش راز بقا این امر نشان می‌دهد که ثبت مشاهده‌ی آملانیسم در لاکپشت ایرانی، اهمیت فراتر از مرز‌های کشور دارد و می‌تواند مبنایی برای تحقیقات آتی در حوزه ژنتیک خزندگان در سطح بین‌المللی باشد.
ایران با برخورداری از اکوسیستم‌های متنوع در شمال، جنوب و نواحی مرکزی، پتانسیل بالایی در شناسایی و مطالعه گونه‌های نادر دارد. این گزارش می‌تواند مشوقی برای ادامه فعالیت‌های علمی در حوزه خزندگان باشد.
گیلان؛ زیستگاهی استراتژیک در تنوع زیستی ایران
استان گیلان به‌دلیل موقعیت جغرافیایی منحصر‌به‌فرد و وجود تالاب‌ها، جنگل‌های هیرکانی و منابع آبی فراوان، یکی از زیستگاه‌های کلیدی در تنوع زیستی کشور است. گونه‌های نادری از خزندگان، دوزیستان و پرندگان در این منطقه زندگی می‌کنند. با این حال، تغییرات اقلیمی، آلودگی و تخریب زیستگاه‌ها تهدید‌های جدی برای بقای این گونه‌ها محسوب می‌شوند.
کشف مورد نادر آملانیسم در گیلان، اهمیت این استان را در مطالعات اکولوژیکی برجسته‌تر می‌سازد و ضرورت حفاظت بیشتر از زیستگاه‌های حساس آن را نشان می‌دهد.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
ماتاماتا؛ ترسناک‌ترین لاکپشت جهان معروف به اژد‌های مرداب که شبیه دایناسور است
لاکپشت مهمیزدار ایران؛ لاکپشت بومی ایران که هرگز آب نمی‌خورد و تا ۵۰ سال عمر می‌کند
لاکپشت تمساح؛ ترسناک‌ترین لاکپشت جهان که عجیب‌ترین و هوشمندانه‌ترین روش برای شکار را دارد
نقش مردم در کشف گونه‌های نادر جانوری
در سال‌های اخیر، مشارکت مردمی در پایش محیط‌زیست افزایش چشم‌گیری داشته است. به گزارش راز بقا بسیاری از مشاهدات نادر حیات‌وحش، نخستین‌بار توسط شهروندان یا علاقه‌مندان به طبیعت گزارش می‌شوند. در مورد لاکپشت آملانیسم گیلان نیز، مشاهده اولیه توسط افراد محلی انجام شده و با پیگیری کارشناسان، به ثبت علمی منجر شده است.
افزایش آگاهی عمومی و استفاده از ابزار‌هایی مانند دوربین گوشی‌های هوشمند، ثبت چنین مواردی را ممکن ساخته و به نهاد‌های محیط‌زیست کمک می‌کند تا پایش مؤثرتری داشته باشند.
چرا کشف لاکپشت آملانیسم در گیلان اهمیت دارد؟
کشف یک لاکپشت آملانیسم از گونه برکه‌ای اروپایی در گیلان، فراتر از یک خبر زیست‌محیطی است. این رویداد علمی:
تأییدی بر وجود گونه‌های نادر ژنتیکی در ایران است
پتانسیل بالای شمال کشور در کشفیات علمی را اثبات می‌کند
نیاز به حفاظت هوشمندانه از زیستگاه‌های طبیعی را یادآوری می‌کند
نقش مشارکت مردمی در ثبت و پایش گونه‌ها را برجسته می‌سازد
اکنون زمان آن رسیده است که با اتکا به ظرفیت‌های داخلی و تکیه بر علم و آموزش، زیست‌بوم‌های ارزشمند کشور را بهتر بشناسیم، حفظ کنیم و با دنیای علم به‌اشتراک بگذاریم.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
ماتاماتا؛ ترسناک‌ترین لاکپشت جهان معروف به اژد‌های مرداب که شبیه دایناسور است
لاکپشت غول‌پیکر لاکنرم کانتور: شکارچی بیرحمی که همیشه بیحرکت است و ۱۰۰ کیلو وزن دارد!
لاکپشت رودخانه مری؛ لاک‌پشتی که روی سرش جلبک دارد و با آلت تناسلیاش نفس می‌کشد
کشف رفتاری عجیب در حیات‌وحش؛ لاک‌پشتی که از راه دهان ادرار می‌کند!
لاکپشت دریایی سرگنده؛ بزرگترین لاک پشت جهان که می‌تواند تا ۱۰۰۰ کیلوگرم نیز برسد!
لاکپشت تمساح؛ ترسناک‌ترین لاکپشت جهان که عجیب‌ترین و هوشمندانه‌ترین روش برای شکار را دارد
لاکپشت مهمیزدار ایران؛ لاکپشت بومی ایران که هرگز آب نمی‌خورد و تا ۵۰ سال عمر می‌کند
لاکپشت تمساحی؛ جانوری ترسناک با ۱۸۰ کیلو وزن معروف به «دایناسور لاکپشتها» که ۲۰۰ سال عمر می‌کند
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان