بوزلودژا؛ ساختمانی شبیه بشقاب پرنده و نماد کشور بلغارستان که عجیب‌ترین معماری کمونیستی جهان است

راز بقا: بنای بوزلودژا (Buzludzha Monument) که به شکل چشمگیری بر فراز رشته‌کوه‌های بالکان مرکزی بلغارستان قد علم کرده، یکی از نماد‌های شاخص، اما مرموز این کشور به شمار می‌رود. 

به گزارش راز بقا، این بنا اغلب به عنوان یک سفینه فضایی عظیم یا بشقاب‌پرنده‌ای که در دل طبیعت فرو افتاده توصیف می‌شود. این سازه عظیم بتنی، نمادی از دوران پرشور و در عین حال تراژیک حکومت کمونیستی در بلغارستان است. 

یادبود بوزلودژا که به افتخار حزب کمونیست بلغارستان ساخته شد، امروز به عنوان یک یادگار متروک و در حال تخریب باقی مانده؛ اما همچنان از نظر بصری و تاریخی بسیار جذاب است. وسعت، طراحی منحصر‌به‌فرد و تاریخ پرالتهاب آن، این بنا را به نمادی از ایدئولوژی سیاسی، جسارت معماری و حافظه فرهنگی تبدیل کرده است. 

تاریخچه و هدف ساخت بوزلودژا

به گزارش راز بقا، داستان بنای بوزلودژا به اوایل دهه ۱۹۷۰ بازمی‌گردد، زمانی که بلغارستان تحت حکومت کمونیستی قرار داشت. محل انتخاب شده به دلیل اهمیت تاریخی‌اش بود؛ نزدیک به جایی که در سال ۱۸۹۱ نبرد مهمی میان سوسیالیست‌های بلغار، به رهبری «دیمیتار بلاگوئف»، و نیرو‌های امپراتوری عثمانی رخ داد. 

هدف از ساخت این بنا بزرگداشت حرکت سوسیالیستی بلغارستان و جشن پیروزی حزب کمونیست بود. ساخت‌وساز در سال ۱۹۷۴ آغاز شد و نزدیک به یک دهه طول کشید تا اینکه در سال ۱۹۸۱ این سازه عظیم رونمایی شد. این بنا توسط معمار برجسته بلغاری، «جورجی استویلُف» طراحی شده بود و قرار بود به عنوان تالار کنفرانس و موزه حزب کمونیست مورد استفاده قرار گیرد. 

داخل بنا با موزاییک‌ها، نقاشی‌های دیواری و کتیبه‌هایی به سبک رئالیسم سوسیالیستی مزین شده بود که ایدئولوژی کمونیستی و اتحاد کارگران و کشاورزان را تحسین می‌کردند. با فروپاشی کمونیسم در بلغارستان در سال ۱۹۸۹، این بنا به سرعت متروک شد و به محلی برای غارت و تخریب تبدیل گردید و در برابر شرایط سخت آب‌وهوایی کوهستان به آرامی رو به نابودی گذاشت. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

برج الباباس ترکیه؛ شهری لوکس و متروک در ترکیه معروف به «شهر ارواح دیزنی» که شبیه فیلم‌های آخرالزمان است

قلعه پرِدجاما؛ نفس‌گیرترین قلعه دنیا در اسلوونی که در دهانه یک غار ساخته شده و تاریخ ترسناکی دارد

شاهکار معماری و نمادگرایی

به گزارش راز بقا، معماری بوزلودژا ترکیبی غیرمعمول از طراحی بروتالیستی و چشم‌اندازی آینده‌نگرانه است. ساختمان اصلی دایره‌ای و به شکل بشقاب پرنده است که بر روی سکوی عظیم بتنی واقع شده و با پله‌ها و تراس‌های گسترده‌ای به طبیعت ناهموار کوهستان پیوند می‌خورد. 

طراحی این بنا بر وسعت بزرگ و هندسه خالص تأکید دارد که نمادی از قدرت و اتحاد دولت سوسیالیستی بود.

درون ساختمان، موزاییک‌هایی که زمانی بزرگ‌ترین در اروپا به شمار می‌رفتند، با میلیون‌ها کاشی رنگی به تصویر کشیدن کارگران صنعتی، کشاورزان، انقلابیون و رهبران کمونیست اختصاص یافته بود. 

تالار گردهم‌آیی مرکزی با ستاره سرخ عظیمی مزین شده بود که از دور نیز قابل رویت بود. تمام این طراحی به گونه‌ای بود که بازدیدکنندگان را در داستان ایدئولوژیک کمونیسم به عنوان نیرویی تاریخی برای پیشرفت و برابری غرق کند. 

امروز، موزاییک‌ها به شدت آسیب دیده یا از بین رفته‌اند و داخل بنا به حال خرابی درآمده است. با این حال، فرم خشن و سورئال بنا همچنان عکاسان، کاوشگران شهری و مورخان را جذب می‌کند که به ترکیب جسارت معماری و تراژدی تاریخی آن علاقه‌مندند. 

وضعیت فعلی و تأثیر فرهنگی

به گزارش راز بقا، از اوایل دهه ۲۰۰۰، تلاش‌هایی برای حفظ و بازسازی بنای بوزلودژا آغاز شده است، اما بودجه و اراده سیاسی به صورت ناپیوسته بوده است. این سایت به طور رسمی به عنوان یک بنای میراث فرهنگی محافظت می‌شود، اما مکان دورافتاده و شرایط سخت، اجرای پروژه‌های حفاظتی را پیچیده کرده است.

برخی سازمان‌ها کمپین‌های جمع‌آوری سرمایه و همکاری‌های بین‌المللی را برای تثبیت بنا و بازسازی بخش‌هایی از موزاییک‌ها آغاز کرده‌اند. از نظر فرهنگی، بوزلودژا از معنای سیاسی اولیه خود فراتر رفته است. این بنا به نمادی قدرتمند برای مردم معاصر بلغارستان تبدیل شده و یادآور گذشته پیچیده‌ای که با ایدئولوژی و سرکوب همراه بود. تصویر آن در مستندها، موزیک ویدئوها، عکاسی‌های مد و بازی‌های ویدیویی ظاهر شده و اغلب حال و هوای نوستالژی پساآخرالزمانی و رؤیا‌های از دست رفته آرمان‌گرایانه را تداعی می‌کند.

با وجود تخریب، بوزلودژا همچنان یکی از پرعکس‌ترین نماد‌های بلغارستان است و نمونه‌ای است از چگونگی تجسم روایت‌های سیاسی و تاریخی در معماری هم در اوج شکوه و هم در سقوط تلخ. 

عجیب‌ترین حقایق درباره بنای بوزلودژا

به گزارش راز بقا، بنای بوزلودژا یکی از عجیب‌ترین و مرموزترین سازه‌های دوران کمونیستی در اروپا به شمار می‌رود که هر بیننده‌ای را متحیر می‌کند. یکی از جالب‌ترین نکات این بنا، شکل ظاهری آن است که شبیه به یک بشقاب پرنده فضایی است و به همین دلیل به «سفینه فضایی کوهستان» شهرت یافته است. 

طراحی این ساختمان در دهه ۷۰ میلادی، تلفیقی از معماری بروتالیستی و نگاه آینده‌نگرانه بود که نمادی از قدرت ایدئولوژیک کمونیسم محسوب می‌شد.

یکی دیگر از نکات عجیب، وجود بزرگ‌ترین موزاییک‌های دوران کمونیستی اروپا در داخل ساختمان است. این موزاییک‌ها که میلیون‌ها قطعه کاشی رنگی بودند، تصاویر کارگران، کشاورزان و رهبران کمونیست را به شکلی هنرمندانه نمایش می‌دادند، اما بیشتر این آثار ارزشمند به دلیل تخریب و غارت تقریباً از بین رفته‌اند.

به گزارش راز بقا، بوزلودژا در طول سال‌ها به عنوان مکانی ممنوعه و خطرناک شناخته شده، چرا که ورود به آن بدون مجوز رسمی ممنوع است و خرابی‌های شدید باعث شده تا بسیاری از بخش‌هایش ناامن باشد. همچنین گفته می‌شود که این بنا به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و معماری خاصش، در شب‌های مه‌آلود و تاریک، حال و هوایی وهم‌آلود و ترسناک دارد که برخی از بازدیدکنندگان آن را تجربه کرده‌اند. 

با اینکه بنای بوزلودژا اکنون در حال تخریب است، اما همچنان یکی از نماد‌های قدرتمند تاریخ سیاسی و معماری غیرعادی بلغارستان باقی مانده است و توجه جهانیان را به خود جلب می‌کند.