سیامانگ یا غَبغَبی؛ میمون بدون دُم و ماهرترین بندباز جنگل که زیر گلویش کیسه دارد و صدایش بسیار ترسناک است

راز بقا: سیامانگ (siamang) یا غَبغَبی بزرگ‌ترین گونه گیبون است؛ نخستی‌ای که به خانواده Hylobatidae تعلق دارد. این جانور بومی جنگل‌های سوماترا، مالزی و جنوب تایلند است و به دلیل صدا‌های پرطنین، پوشش سیاه براق و کیسه گلویی منحصربه‌فردش شناخته می‌شود.

به گزارش راز بقا، برخلاف دیگر میمون‌های بزرگ، سیامانگ‌ها جزو «میمون‌های کوچک» محسوب می‌شوند، یعنی دُم ندارند، اما نسبت به میمون‌های بزرگ‌جثه مانند گوریل‌ها و اورانگوتان‌ها کوچک‌تر و سبک‌ترند. چابکی بی‌نظیر در تاب خوردن میان شاخه‌ها و پیوند‌های خانوادگی محکم، آنها را به یکی از شگفت‌انگیزترین نخستی‌ها در آسیای جنوب‌شرقی تبدیل کرده است.

ویژگی‌های ظاهری و سازگاری‌ها میمون غَبغَبی

به گزارش راز بقا، سیامانگ‌ها با پوشش بلند و سیاه و کیسه گلویی بزرگشان که می‌تواند تا اندازه یک گریپ‌فروت باد کند، به‌راحتی قابل شناسایی هستند. این کیسه مانند یک اتاق پژواک عمل کرده و صدا‌های بلند و وهم‌آور آنها را تا چندین کیلومتر در جنگل‌های انبوه طنین‌انداز می‌کند. 

وزن بزرگسالان معمولاً بین ۹ تا ۱۴ کیلوگرم است و برخلاف بسیاری از نخستی‌ها، تفاوت چندانی میان نر و ماده وجود ندارد؛ پدیده‌ای که به آن «یک‌شکلی جنسی» گفته می‌شود. بازو‌های فوق‌العاده بلند به آنها امکان می‌دهد با مهارتی چشمگیر از شاخه‌ای به شاخه دیگر تاب بخورند. 

ویژگی جالب دیگر آنها به هم جوش خوردن دو انگشت پا در هر پا است که «سین‌داکتیلی» نامیده می‌شود و ریشه علمی نام آنها از همین ویژگی گرفته شده است.

رفتار و ساختار اجتماعی میمون غَبغَبی

به گزارش راز بقا، سیامانگ‌ها در گروه‌های کوچک خانوادگی و معمولاً شامل یک جفت و فرزندانشان زندگی می‌کنند. آنها بسیار قلمروطلب‌اند و برای دفاع از محدوده خود و تحکیم پیوند‌های زوجی، آواز‌های دوصدایی می‌خوانند. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

میمون کوتوله؛ کوچکترین میمون جهان با ۱۰۰ گرم وزن که پرش‌های ۵ متری دارد و صمغ درخت می‌خورد!

بیماری عجیبی که از میمون‌ها هیولا می‌سازد؛ ترسناک‌ترین موجود زنده جهان در هند دیده شد

نر و ماده هم‌زمان می‌خوانند و نوایی هماهنگ، اما نافذ ایجاد می‌کنند که در سراسر جنگل می‌پیچد. برخلاف بسیاری از نخستی‌ها، پدران نقش پررنگی در بزرگ کردن فرزندان دارند؛ از سال دوم تولد، پدر نوزاد را حمل می‌کند در حالی که مادر به تغذیه با شیر می‌پردازد. رژیم غذایی سیامانگ شامل میوه‌ها، برگ‌ها و گاه حشرات است و این ویژگی باعث می‌شود نقش مهمی در پراکنش دانه‌ها و پایداری اکوسیستم ایفا کنند.

وضعیت حفاظتی و تهدید‌های میمون سیامانگ

به گزارش راز بقا، متأسفانه سیامانگ‌ها در زیستگاه‌های طبیعی خود با تهدید‌های جدی مواجه‌اند. آنها در فهرست «در معرض خطر انقراض» IUCN قرار دارند. جنگل‌زدایی گسترده، توسعه مزارع نخل روغنی و تجارت غیرقانونی حیات وحش از مهم‌ترین تهدید‌ها هستند.

شکارچیان اغلب والدین را می‌کشند تا نوزادان را به عنوان حیوان خانگی بفروشند. تکه‌تکه شدن زیستگاه نیز جمعیت‌ها را منزوی می‌کند و تنوع ژنتیکی آنها را کاهش می‌دهد. تلاش‌های حفاظتی شامل حفاظت از جنگل‌ها، برنامه‌های بازپروری و آموزش برای مقابله با تجارت غیرقانونی است. حفظ سیامانگ تنها حفظ یک گونه نیست، بلکه پاسداری از تعادل بوم‌شناختی جنگل‌های بارانی نیز هست.

مهمترین خواص و ویژگی‌های سیامانگ‌ یا غَبغَبی

به گزارش راز بقا، یکی از عجیب‌ترین ویژگی‌های سیامانگ کیسه گلویی بسیار بزرگ اوست که هنگام آواز، صدایی شبیه به سرود‌های طنین‌انداز و وهم‌آور در جنگل ایجاد می‌کند. این صدا‌ها هم برای ارتباط و هم برای هشدار به رقیبان استفاده می‌شوند و سیامانگ را به یکی از «خوانندگان پرصدا» در میان نخستی‌ها تبدیل کرده‌اند. 

ویژگی غیرمعمول دیگر جوش خوردن انگشت دوم و سوم پا است؛ خصوصیتی نادر که الهام‌بخش بخشی از نام علمی آنها شده است. با وجود ظاهر عجیب، این ویژگی مانع چابکی آنها نمی‌شود و همچنان از ماهرترین بندبازان جنگل محسوب می‌شوند. 

رفتار والدگری نر‌ها نیز شگفت‌انگیز است. سیامانگ پدر نقشی بسیار فعال در پرورش نوزاد دارند و مدت‌های طولانی او را حمل می‌کنند؛ به همین دلیل، سیامانگ‌ها به عنوان یکی از دلسوزترین والدین در دنیای حیوانات شناخته می‌شوند.

ویژگی جالب دیگر این است که سیامانگ‌ها به ندرت آب را مستقیماً می‌نوشند. آنها با مصرف میوه‌ها و برگ‌های پرآب، نیاز آبی خود را تأمین می‌کنند. این سازگاری به آنها امکان می‌دهد بیشتر عمرشان را در بالای درختان سپری کنند، جایی که از شکارچیان زمینی در امان می‌مانند.