کشف دایناسور زره‌دار با خار‌های ۹۰ سانتی‌متری در مراکش

راز بقا: در سال ۲۰۲۳، پژوهشگران در کوه‌های اطلس میانی مراکش موفق به کشف فسیل یکی از عجیب‌ترین و در عین حال ترسناک‌ترین دایناسور‌ها شدند. این دایناسور که Spicomellus afer نام دارد، به خانواده آنکیلوسور‌ها تعلق دارد؛ گروهی از دایناسور‌های گیاه‌خوار با زره‌های استخوانی سنگین.

نکته شگفت‌انگیز درباره این گونه، خار‌های عظیمی به طول حدود ۸۷ تا ۹۰ سانتی‌متر بود که از دو طرف گردنش بیرون زده بودند. این ساختار منحصر‌به‌فرد باعث شد که S. afer به یکی از عجیب‌ترین کشفیات دیرینه‌شناسی سال‌های اخیر تبدیل شود.

زره برای جفت‌گیری یا دفاع؟

به گزارش راز بقا، پژوهشگران معتقدند این خار‌ها در ابتدا بیشتر برای انتخاب جنسی تکامل یافته بودند؛ همان‌طور که دم طاووس برای جذب جفت استفاده می‌شود. به بیان ساده، نمایش چنین زره‌ای نشانه‌ای از سلامت و توانایی جفت‌یابی این دایناسور بوده است.

بااین‌حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که این خار‌ها و دم گرزی‌شکل حیوان می‌توانستند کاربردی دفاعی نیز داشته باشند؛ بنابراین زره Spicomellus afer ترکیبی از نمایش برای جفت و ابزاری برای دفاع محسوب می‌شده است.

ویژگی‌های فسیل کشف‌شده

فسیل به‌دست‌آمده شامل بخش‌هایی از مهره‌ها، دنده‌ها، لگن و استخوان‌های زرهی پوست (مشابه زره کروکودیل‌ها) است. بازسازی‌ها نشان می‌دهد که این دایناسور:

حدود ۴ متر طول داشته است.

بدنی پهن و کوتاه شبیه به لاک‌پشت داشته.

دارای یقه استخوانی بسیار محکم در گردن بوده است.

خار‌های بلندی از گردن و دنده‌هایش بیرون زده بودند.

انتهای دم آن احتمالاً ساختاری گرزی و استخوانی داشته است.

این ویژگی‌ها نشان می‌دهد که Spicomellus afer یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال منحصربه‌فردترین اعضای خانواده آنکیلوسور‌ها بوده است.

اهمیت علمی کشف

این کشف نشان می‌دهد که ویژگی‌های دفاعی معروف آنکیلوسور‌ها مانند دم گرزی و زره استخوانی، خیلی زودتر از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد، در تاریخ تکامل این دایناسور‌ها پدیدار شده‌اند.

از سوی دیگر، این موضوع نشان می‌دهد که در این گروه، ویژگی‌های نمایشی (برای جفت‌یابی) و ویژگی‌های دفاعی هم‌زمان در کنار هم تکامل یافته‌اند.

کشف دایناسور Spicomellus afer در مراکش، نه‌تنها یکی از عجیب‌ترین نمونه‌های زره‌دار را به دانشمندان معرفی کرد، بلکه نشان داد که تکامل همیشه در مسیری مستقیم و ساده حرکت نمی‌کند. در این گونه، خار‌های ترسناک گردن و دم گرزی، هم جنبه نمایشی و هم دفاعی داشته‌اند.

این فسیل ارزشمند به ما یادآوری می‌کند که دنیای ژوراسیک بسیار پیچیده‌تر و شگفت‌انگیزتر از چیزی است که تصور می‌کنیم.