راز بقا: کاپالا (Kapala) یکی از اسرارآمیزترین ابزارهای آیینی در هندوئیسم و بودیسم تبتی است که به معنای «جمجمه» در سانسکریت است. این جام جمجمهای اغلب از جمجمه انسان ساخته میشود و در مراسم و مدیتیشنهای تانتریک نقش مهمی دارد. استفاده از کاپالا نه تنها بیانگر ارتباط با خدایان و نیروهای ماورایی است، بلکه نشاندهنده قدرت، حکمت و دانش فراتر از جهان مادی نیز محسوب میشود.
به گزارش راز بقا، واژه «کاپالا» از سانسکریت (Kapāla: कपाल) گرفته شده و به معنی جمجمه یا پیشانی انسان است. این واژه از Proto-Indo-Aryan و در نهایت از Proto-Indo-European آمده و ریشهای مرتبط با مفهوم «کاسه» و «جام» دارد. به مرور زمان، این واژه به جامهای آیینی ساخته شده از جمجمه انسان نیز اطلاق شد و تبدیل به نمادی از خرد، حکمت و اسرارآمیزی شد.

به گزارش راز بقا در آیینهای هندو، کاپالا بیشتر برای مراسم تانتریک و اهداف اسرارآمیز استفاده میشود. برخی از کاربردهای اصلی آن عبارتند از:
مدیتیشنهای تانتریک: هدف از این مدیتیشنها رسیدن به حالت ذهنی فراتر و تجربه تجلیات معنوی در کوتاهترین زمان ممکن است.
تقدیم به خدایان: ریختن نوشیدنیها یا مایعات به خدایان و نیروهای ماورایی برای جلب محبت و حمایت آنها.
تمرینات روحی و اسرارآمیز: کاپالا نماد تسلط بر مرگ و زندگی، خرد و قدرت تانتریک است.
در هندوئیسم، برخی خدایان با کاپالا تصویر میشوند که از آن جمله میتوان به دورگا، کالی و شیوا اشاره کرد. حتی گانشا نیز وقتی وارد بودیسم تبتی شد، با کاپالا پر از خون نمایش داده شد.
کالی: در حالت چهار دست، هر دست ابزار خاصی مانند شمشیر، نیزه سهشاخه، سر بریده و کاپالا برای جمعآوری خون دارد.
چاموندا: یکی از شکلهای دورگا که گردنبند جمجمهها بر گردن دارد و دستهایش ابزارهای آیینی و کاپالا پر از خون را حمل میکنند.

کاپالیکا سنتی تانتریک و شیویست در هند بوده است. کلمه «کاپالیکا» به معنای «مردان جمجمهای» است. این گروه شامل زاهدانی بود که به شیوا خدمت میکردند و اغلب:
نیزهای با سر جمجمه حمل میکردند
یک جمجمه خالی به عنوان کاسه طلبگری همراه داشتند
کاپالیکاها در قرن هشتم میلادی فعالیت میکردند و بهعنوان گروهی اسرارآمیز و مقدس شناخته میشدند که تمرینات تانتریک پیچیده انجام میدادند.
در بودیسم تبتی، کاپالا بهطور نمادین برای نگه داشتن نان، کیکهای تِورما و شراب استفاده میشود تا به خدایان خشمگین تقدیم شود. کیکها اغلب به شکل چشم، گوش و زبان انسان ساخته میشوند و کاپالا قبل از استفاده تقدیس و تزئین میشود.

بسیاری از خدایان واجریان، از جمله ماهاسیدهها، داکینیها و دارماپالاها، کاپالا را در دست چپ خود حمل میکنند.
برخی خدایان، مانند چیناماستا و واجریوگینی، خون را از کاپالا مینوشند.
کاپالا نماد حکمت و دانش فراتر از جهان مادی است و نشاندهنده رسیدن به آگاهی غیر دوگانه و خرد تانتریک است.
در تمرینات تانتریک، زیر جمجمه کاپالا شامل قطرات ماه است که با حرارت داخلی (تومو یا Inner Heat Yoga) ذوب میشود و حس خنکی و لذت معنوی ایجاد میکند. این فرآیند نمادی از ادغام خرد و شادی و عبور از مرزهای زندگی و مرگ است.
کاپالا یکی از ابزارهای ساختهشده از استخوان انسان است که در قبرستانهای آیینی یا دفن آسمانی توسط تانتریکها پیدا میشود.
در این سنت تبتی، اجساد در زمین باز یا پس از خرد شدن در مراسم آیینی قرار میگیرند تا ذهن انسان به دنیای بعدی منتقل شود. این آیین که در غرب با عنوان «دفن آسمانی» شناخته میشود، شامل فضایی است که اجساد برای طبیعت و پرندگان عرضه میشوند.

تاج پنج جمجمه
گردنبند، دستبند و کمر بند استخوانی
دامن و پابند استخوانی
ابزارهایی مانند شیپور استخوانی، جام جمجمه و طبل جمجمه
این محصولات در تزئین داکینیها، یوگینیها و دارماپالاها استفاده میشوند و کاپالا یکی از مهمترین نمادهای آیینی تانتریکها به شمار میرود.
کاپالا نماد شکستن دوگانگی بین پاک و ناپاک، زندگی و مرگ، و جهان مادی و معنوی است. استفاده از آن در آیینهای تانتریک نشاندهنده توانایی انسان برای رسیدن به حکمت و خرد کامل است.
در بودیسم واجریان، تصویر داکینی که از کاپالا خون مینوشد، نمادی از یوگی کامل، تسلط بر خرد و آگاهی غیر دوگانه است. به این ترتیب، کاپالا نه تنها یک ابزار فیزیکی، بلکه نماد مسیر روحانی و دستیابی به روشنی و آزادی ذهنی محسوب میشود.
کاپالا، جام جمجمهای مقدس، یکی از جذابترین و اسرارآمیزترین نمادهای آیینی در هندوئیسم و بودیسم تبتی است. این جام نه تنها ابزار مراسم و مدیتیشن است، بلکه نشاندهنده قدرت، خرد، اسرارآمیزی و عبور از مرزهای زندگی و مرگ نیز میباشد. استفاده از کاپالا در آیینهای مختلف، از سنتهای باستانی تا تمرینات تانتریک مدرن، اهمیت آن را در فرهنگها و تاریخهای معنوی مختلف به خوبی نشان میدهد.