هندوانه مینیاتوری مکزیکی؛ هندوانه معروف به «هندوانه موشی» که به اندازه دانه انگور است و مزه‌ای شبیه خیار و لیمو دارد

راز بقا: هندوانه مینیاتوری مکزیکی (Mexican miniature watermelon) که با نام‌های دیگری، چون هندوانه موشی (Mouse melon)، پپکینو (Pepquino)، کوکاملون (Cucamelon) و حتی خیار شور مکزیکی نیز شناخته می‌شود، یکی از شگفت‌انگیزترین و بامزه‌ترین میوه‌های طبیعی جهان است. 

به گزارش راز بقا، این میوه که اندازه‌اش تقریباً هم‌قد یک انگور است، ظاهری کاملاً شبیه یک هندوانه واقعی دارد. زادگاه آن مکزیک و آمریکای مرکزی است و قرن‌هاست در این مناطق کاشته می‌شود و جایگاه خاصی در رژیم‌های غذایی سنتی، باغ‌ها و حتی فرهنگ محلی دارد.

خاستگاه و ویژگی‌های ظاهری

به گزارش راز بقا، هندوانه مینیاتوری مکزیکی از خانواده‌ی کدوییان (Cucurbitaceae) است؛ همان خانواده‌ای که خیار، کدو و هندوانه‌های معمولی نیز به آن تعلق دارند. این گیاه یک تاک رونده و پرقدرت است که گل‌های زرد ظریف و میوه‌های کوچک بیضی‌شکل تولید می‌کند. 

هر میوه حدود ۲ تا ۳ سانتی‌متر طول دارد و پوست آن سبز روشن با رگه‌های سفید شبیه پوست هندوانه است. اما برخلاف ظاهرش، طعم آن شیرین نیست؛ بلکه مزه‌ای شبیه خیار با ته‌مزه‌ای از لیمو دارد؛ طعمی ترش، خنک و بسیار دلپذیر. 

این گیاه در آب‌وهوای گرم و آفتابی با خاکی سبک و زهکشی‌شده بهترین رشد را دارد. پس از استقرار، نسبتاً مقاوم به خشکی است و، چون به‌صورت رونده رشد می‌کند، معمولاً روی داربست یا حصار کاشته می‌شود. مقاومت طبیعی در برابر آفات و بیماری‌ها باعث شده است که هندوانه موشی به یکی از محبوب‌ترین گیاهان در میان باغداران باغ‌های کم‌دردسر تبدیل شود. در مناطق بومی خود چندساله است، اما در مناطق سردتر معمولاً به‌صورت یک‌ساله کاشته می‌شود.

کاشت و نحوه رشد

به گزارش راز بقا، کاشت هندوانه مینیاتوری مکزیکی یا هندوانه موشی بسیار آسان است. بذر‌ها باید حدود چهار هفته پیش از پایان فصل سرما در محیطی گرم کاشته شوند و پس از گرم شدن خاک، نشا‌ها به زمین منتقل گردند. مانند خیار، به نور فراوان و آبیاری منظم نیاز دارد. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

راز هندوانه و نخل ابوجهل؛ نام ابوجهل از کجا آمد و چرا ایرانیان برخی میوه‌ها و گیاهان را «ابوجهل» می‌نامند؟

هندوانه لیمویی؛ هندوانه آفریقایی با طعمی تلخ و بی‌روح که فاسد نمی‌شود و آب ذخیره می‌کند و به عنوان خوراک دام استفاده می‌شود

این گیاه گل‌های نر و ماده جداگانه تولید می‌کند و برای تشکیل میوه، گرده‌افشانی (اغلب توسط زنبورها) ضروری است. میوه‌ها پس از تشکیل به‌سرعت رشد می‌کنند و هنگامی که سفت و به اندازه‌ی یک انگور شدند، آماده‌ی برداشت هستند. 

این تاک تا پایان تابستان و حتی اوایل پاییز میوه می‌دهد و از هر بوته ده‌ها عدد میوه کوچک به‌دست می‌آید که می‌توان آنها را تازه خورد، ترشی انداخت یا در غذا‌های مختلف استفاده کرد. 

طعم و ارزش غذایی

به گزارش راز بقا، هندوانه‌های مینیاتوری مکزیکی یا همان خیارشور مکزیکی یا پپکینو‌ها با بافتی ترد و طعمی لیمویی، از نظر مزه با خیار‌های معمولی متفاوت‌اند. پوست آنها کمی سفت، اما داخلشان آبدار و خنک است. سرشار از فیبر، آنتی‌اکسیدان و ویتامین‌های C و K هستند و همچنین مقدار قابل‌توجهی پتاسیم و منیزیم دارند. چون کالری پایینی دارند و عمدتاً از آب تشکیل شده‌اند، گزینه‌ای عالی برای رژیم‌های کم‌کالری و آبرسان محسوب می‌شوند.

از لحاظ تغذیه‌ای، هندوانه مکزیکی مزایایی مشابه خیار دارد، اما طعمی قوی‌تر و خاص‌تر ارائه می‌کند. وجود آنتی‌اکسیدان‌ها در آن به کاهش التهاب و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند. در طب سنتی مکزیکی نیز این میوه خاصیت پاکسازی و تقویت سیستم گوارش دارد. 

کاربرد‌های فرهنگی و آشپزی

در آشپزی مکزیکی و آمریکای مرکزی، هندوانه مینیاتوری مکزیکی یا هندوانه موشی به‌عنوان ماده‌ای چندمنظوره استفاده می‌شود. می‌توان آن را خام و تازه در سالادها، یا همراه با نمک، فلفل و لیمو به‌عنوان یک میان‌وعده‌ی ترش مصرف کرد. از آن در تهیه‌ی سالساها، سوپ‌ها و حتی غذا‌های سرخ‌کردنی نیز استفاده می‌شود.

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

درخت روغن قلم؛ درختی با ۳۰۰ سال عمر که میوه‌اش کره‌ای بسیار گران‌قیمت تولید می‌کند

سیب‌زمینی هندی؛ سیب‌زمینی محبوب فقیرترین مردم جهان معروف به «پای فیل» که وزن آن تا ۱۸۰ کیلوگرم می‌رسد

یکی از کاربرد‌های محبوب آن ترشی‌سازی است؛ میوه‌های کوچک در سرکه و ادویه نگهداری می‌شوند و ترشی خوش‌طعمی به نام انکورتیدوس (Encurtidos) به‌دست می‌آید. 

در آشپزی مدرن و گران‌قیمت نیز هندوانه‌های مکزیکی به‌دلیل ظاهر منحصربه‌فردشان محبوب شده‌اند. آشپز‌های حرفه‌ای از آنها برای تزئین نوشیدنی‌ها، بشقاب‌های فینگرفود و سالاد‌های خاص استفاده می‌کنند. در واقع، ظاهر بامزه و طعم غیرمنتظره‌ی این میوه آن را به ستاره‌ای در بین مواد اولیه‌ی تزئینی در رستوران‌های سطح بالا تبدیل کرده است.

اهمیت زیست‌محیطی و کشاورزی

هندوانه مینیاتوری مکزیکی علاوه بر جذابیت ظاهری، از نظر کشاورزی نیز گیاهی ارزشمند است. مقاومت بالا در برابر آفات و بیماری‌ها باعث می‌شود که نیاز کمی به سموم شیمیایی داشته باشد و برای کشاورزی ارگانیک بسیار مناسب باشد. همچنین گل‌هایش گرده‌افشان‌ها را جذب می‌کند و می‌تواند در کنار سایر گیاهان کاشته شود تا تنوع زیستی باغ را افزایش دهد. 

عجیب‌ترین کاربرد‌های هندوانه مینیاتوری مکزیکی

به گزارش راز بقا، یکی از عجیب‌ترین ویژگی‌های هندوانه مینیاتوری مکزیکی شباهت خیره‌کننده‌ی آن به هندوانه است، در حالی که طعمی شبیه خیار با ته‌مزه‌ی مرکبات دارد. این تضاد باعث شگفتی کسانی می‌شود که انتظار طعمی شیرین دارند، اما با طعمی ترش و خنک روبه‌رو می‌شوند.

نکته‌ی جالب دیگر این است که برخلاف خیار، هندوانه مینیاتوری مکزیکی حتی در حالت رسیده بیش از حد نیز تلخ نمی‌شود و طعم آن ثابت می‌ماند که این خود ویژگی نادری در میان گیاهان کدویی محسوب می‌شود. 

تمدن‌های باستانی مانند آزتک‌ها قرن‌ها پیش این میوه را می‌کاشتند و آن را نماد زایایی و نشاط می‌دانستند. در برخی از افسانه‌های محلی مکزیک، کاشت آن در نزدیکی خانه نشانه‌ی خوشبختی و برکت بود.

ریشه‌های زیرزمینی این گیاه نیز می‌توانند زمستان‌های ملایم را تاب بیاورند و در بهار دوباره رشد کنند؛ قابلیتی غیرمعمول در میان گیاهانی با میوه‌هایی به این ظرافت. امروزه دانشمندان ترکیبات آنتی‌اکسیدانی آن را از نظر کاربرد‌های دارویی مانند محافظت از کبد و تأثیرات ضدپیری بررسی می‌کنند.

به گزارش راز بقا، در سال‌های اخیر، هندوانه مکزیکی در سراسر جهان از ژاپن تا فرانسه به میوه‌ای محبوب میان علاقه‌مندان به باغبانی شهری و آشپزی سالم تبدیل شده است. این میوه‌ی کوچک ثابت کرده که حتی در اندازه‌ای مینیاتوری هم می‌تواند تأثیری بزرگ بر جهان بگذارد.