کشف جدید دانشمندان؛ گونهای ناشناخته از ماهی مرکب اعماق دریا که وارونه دفن میشود و خود را شبیه گیاه آلوئهورا میکند
پژوهشگران برای نخستینبار گونهای ناشناخته از ماهی مرکب اعماق دریا را مشاهده کردند که وارونه خود را در رسوبات دفن میکند و با شاخکهایش وانمود میکند گیاه است. این رفتار بیسابقه، ترکیبی از استتار و کمین شکار است.
راز بقا: دانشمندان برای نخستینبار موفق شدهاند رفتار شگفتانگیزی را در گونهای ناشناخته از ماهی مرکب اعماق دریا ثبت کنند؛ جانوری که بهصورت وارونه خود را در رسوبات کف اقیانوس دفن میکند و با بیرون نگه داشتن شاخکهایش، وانمود میکند بخشی از گیاهان یا اسفنجهای دریایی است. این رفتار تاکنون در هیچیک از سرپایان دریایی، از جمله ماهیهای مرکب، اختاپوسها یا سپیداجها، گزارش نشده بود.
به گزارش راز بقا، این کشف عجیب در جریان یک مأموریت علمی در منطقهای موسوم به «کلاریون–کلیپرتون» (Clarion-Clipperton Zone) یا CCZ رخ داد؛ دشتی بسیار عمیق در اقیانوس آرام که این روزها بهدلیل ذخایر غنی فلزات ارزشمند، توجه شرکتهای معدنکاوی اعماق دریا را به خود جلب کرده است.
مشاهدهای اتفاقی، اما تاریخی
پژوهشگران هنگام استفاده از یک زیردریایی کنترلازراهدور (ROV) برای بررسی حیات اعماق دریا، با صحنهای غیرمنتظره روبهرو شدند. در ابتدا، آنها تنها دو ساختار سفید و باریک را دیدند که از بستر دریا بیرون زده بود؛ ساختارهایی که بسیار شبیه ساقههای اسفنجهای شیشهای یا کرمهای لولهای بزرگ به نظر میرسیدند.
اما با دقت بیشتر، مشخص شد این اجزای سفید در واقع شاخکهای یک ماهی مرکب هستند. بدنه جانور تقریباً بهطور کامل در رسوبات فرو رفته و بهصورت وارونه قرار داشت، در حالی که سیفون تنفسی و دو شاخک بلندش بهشکل عمودی بالای سطح بستر دیده میشد.
این مشاهده در عمقی حدود ۴۱۰۰ متر انجام شد؛ جایی که نور خورشید هرگز به آن نمیرسد و منابع غذایی بسیار محدود هستند.
تصویر بالا تنها تصویر منتشر شده مربوط به مشاهده واقعی این ماهی مرکب است؛ سایر عکسها نمونههایی از گونههای مشابه یا بازسازیهای علمی هستند و صرفاً برای مقایسه یا نمایش رفتار آن استفاده شدهاند.
گونهای جدید برای علم
بر اساس بررسیهای انجامشده، این جانور به احتمال زیاد گونهای توصیفنشده از «ماهی مرکب شلاقی» است؛ گروهی از ماهیهای مرکب اعماق دریا که هنوز اطلاعات کمی درباره رفتار و زیستشناسی آنها در دست است.
به گزارش راز بقا پژوهشگران تأکید میکنند که پیش از این، دفن شدن در رسوبات تنها در برخی اختاپوسها، سپیداجها و تعداد محدودی از ماهیهای مرکب آبهای کمعمق مشاهده شده بود. اما دفن شدن یک ماهی مرکب در اعماق بسیار زیاد و آن هم بهصورت وارونه، پدیدهای کاملاً جدید و بیسابقه محسوب میشود.
یکی از پژوهشگران این مطالعه این رفتار را «بسیار نوآورانه و در عین حال معماگونه» توصیف کرده است؛ چراکه تاکنون هیچ نمونه مشابهی در میان سرپایان ثبت نشده بود.
چرا ماهی مرکب خود را دفن میکند؟
دانشمندان بر اساس مشاهدات و تحلیل رفتاری، دو فرضیه اصلی را درباره علت این رفتار مطرح کردهاند:
فرار از شکارچیان
در اعماق دریا، شکارچیانی مانند نهنگهای منقاردار حضور دارند که میتوانند سرپایان را شکار کنند. دفن شدن در رسوبات و شبیه شدن به عناصر بیجان کف دریا، میتواند راهی مؤثر برای پنهان ماندن از دید این شکارچیان باشد.
شکار طعمه با فریب
فرضیه دوم حتی جالبتر است. پژوهشگران معتقدند این ماهی مرکب ممکن است با تقلید از اسفنجهای شیشهای، سختپوستان کوچکی را که اطراف این اسفنجها زندگی میکنند، فریب دهد. در این حالت، شاخکهای بیرونمانده مانند طعمهای ثابت عمل کرده و شکار بهجای تعقیب شدن، خود به سمت ماهی مرکب میآید.
این روش ترکیبی از «استتار» و «کمین» است؛ راهبردی که در زیستشناسی به آن Masquerade یا «نقابزدن» گفته میشود، یعنی جانور خود را شبیه چیزی غیرخوراکی نشان میدهد تا هم شکارچیان نادیدهاش بگیرند و هم طعمه فریب بخورد.
صرفهجویی در انرژی در دنیای بیغذا
اعماق آبیسال اقیانوسها از فقیرترین زیستگاهها از نظر منابع غذایی هستند. در چنین شرایطی، تعقیب فعال طعمه میتواند انرژی زیادی مصرف کند. به همین دلیل، راهبرد کمین و انتظار میتواند مزیتی بزرگ باشد.
دفن شدن در کف دریا، هم باعث کاهش مصرف انرژی میشود و هم احتمال زنده ماندن را افزایش میدهد؛ موضوعی که نشاندهنده سازگاریهای شگفتانگیز موجودات اعماق دریا با محیطهای بسیار خشن است.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
کشف جدید دانشمندان؛ ماهی مرکبها با زبان اشاره گفتوگو میکنند
ماهی مرکب غولپیکر؛ غول دریایی ترسناک و مرموز که ۴ متر طول و ۵۰۰ کیلو وزن دارد!
چرا موجودات اعماق دریا اینقدر ناشناختهاند؟
به گزارش راز بقا با وجود آنکه دشتهای عمیق مانند CCZ بخش وسیعی از کف اقیانوسها را تشکیل میدهند، این مناطق همچنان از کممطالعهشدهترین زیستگاههای زمین به شمار میروند. اقیانوس بسیار پهناور است و دسترسی به اعماق چند هزار متری نیازمند تجهیزات پیچیده و پرهزینه است.
در همین پروژه تحقیقاتی، پژوهشگران در مسیری حدود ۵۰۰۰ کیلومتر تنها ۳۳ مشاهده از سرپایان ثبت کردند؛ عددی که بهخوبی نشان میدهد چرا بسیاری از رفتارهای این جانوران تا امروز ناشناخته ماندهاند.
زنگ خطر برای استخراج معادن اعماق دریا
اهمیت این کشف تنها به جنبه علمی آن محدود نمیشود. منطقه کلاریون–کلیپرتون یکی از اصلیترین اهداف استخراج فلزاتی مانند نیکل، کبالت و منگنز است؛ موادی که در تولید باتریها و فناوریهای نوین کاربرد گسترده دارند.
عملیات معدنکاوی در اعماق دریا باعث ایجاد ابرهای عظیم رسوبی میشود که میتواند زیستگاههای حساس کف دریا را تخریب کند. دانشمندان هشدار میدهند که هنوز نمیدانیم چنین فعالیتهایی چه پیامدهای بلندمدتی برای گونههای ناشناختهای مانند این ماهی مرکب خواهند داشت.
کشفی که یادآور محدودیت دانش بشر است
کشف این ماهی مرکب وارونهدفنشونده بار دیگر نشان میدهد که دانش ما از حیات اعماق دریا تا چه اندازه محدود است. بسیاری از جانوران این نواحی تنها زمانی دیده میشوند که خودشان بخواهند، و احتمالاً بخش بزرگی از رفتارهای آنها هنوز از دید علم پنهان مانده است.
هر کشف جدید در اعماق اقیانوس، نهتنها پنجرهای تازه به دنیای ناشناخته زیر آب باز میکند، بلکه اهمیت حفاظت از این زیستگاههای اسرارآمیز را بیش از پیش یادآور میشود.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنیها
ماهی ماندارین؛ رنگارنگترین ماهی اقیانوس که مراسم جفتگیری شبیه رقص دارد و به جواهر آب شور مشهور است
وللا؛ موجودی زنده و حیرتانگیز با بادبانی شفاف که با باد روی آبهای اقیانوس حرکت میکند
پیورا چیلنسیس؛ سنگ خوراکی عجیبی که بدنش خون دارد، شبیه موجودات فرازمینیست و هنگام بریدن جیغ میزند!
ماهی دستقرمز؛ نادرترین ماهی جهان که بهجای شنا راه میرود!
اسب دریایی؛ تنها موجود جهان که جنس نر آن باردار میشود!
جراح ماهی؛ ماهی که با تیغههای تیزش دشمنان را سلاخی میکند و بدنش کاملا شفاف است
حلزون مخروطی؛ شکارچی مرموز خلیج فارس که زهری مرگبار دارد و هنوز پادزهری برای ساخته نشده است!
صدف خرطوم دار؛ غذای گرانقیمت و محبوب چینیها که شبیه آلت تناسلی انسان است و ۱۶۵ سال عمر میکند!
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان