راز بقا: گوسفند فشندی یکی از نژادهای بومی و ارزشمند ایران است که بهطور خاص در استانهای البرز و تهران و نواحی پیرامونی آن پرورش داده میشود. این نژاد به دلیل سازگاری بالا با شرایط متنوع اقلیمی، تولید مناسب گوشت و شیر، و قدرت رشد قابل توجه، جایگاه مهمی در دامداری سنتی و نیمهصنعتی منطقه دارد.
به گزارش راز بقا، فشندی را میتوان نژادی دو منظوره دانست که هم برای تولید گوشت و هم برای تأمین شیر مورد توجه دامداران قرار گرفته است.

به گزارش راز بقا، جمعیت گوسفند فشندی حدود ۲۵۰ هزار رأس برآورد میشود و از نظر پراکنش، یکی از مهمترین نژادهای گوسفند در نواحی غرب و شمالغرب تهران بهشمار میرود. ییلاق این نژاد در مراتع مرتفع طالقان، کندوان، کرج، شمیرانات و مناطق کوهستانی اطراف قرار دارد و قشلاق آن بیشتر در حاشیه دشت قزوین، ساوجبلاغ و شهریار است. این الگوی کوچ فصلی نشاندهنده توان بالای فشندی در تطبیق با شرایط متنوع دشت و کوهستان است.
گوسفند فشندی از نظر تعداد و پراکنش، مهمترین نژاد گوسفند شهرستان ساوجبلاغ محسوب میشود و نقش پررنگی در اقتصاد دامداری این منطقه دارد. شباهت ظاهری و ژنتیکی این نژاد با گوسفند افشاری نیز قابل توجه است، هرچند فشندی بهعنوان یک تیپ محلی مستقل شناخته میشود که طی سالها با شرایط اقلیمی منطقه سازگار شده است.
از نظر ظاهری، گوسفند فشندی دارای جثهای متوسط است و در رنگهای متنوعی از کرم، کهربایی روشن، قهوهای روشن تا قهوهای تیره و حتی قرمز روشن دیده میشود. به گزارش راز بقا، معمولاً چهار دستوپا، زیر شکم و سر حیوان رنگ تیرهتری نسبت به سایر قسمتهای بدن دارند. سر این گوسفند اغلب دارای لکه سفید کوچک و نواری سراسری است که در برخی موارد روی پیشانی امتداد مییابد.
قوچهای فشندی ممکن است شاخدار یا بدون شاخ باشند، در حالی که میشها غالباً بدون شاخ هستند. دنبه این نژاد نسبتاً حجیم است و شکافی به طول حدود ۵ تا ۷ سانتیمتر دارد که دنبالچه از بالای این شکاف به سمت پایین آویزان میشود. تولید پشم در فشندی کم است و پشم آن ضخیم و بیشتر کاربرد محلی دارد.

یکی از مهمترین ویژگیهای این نژاد، مقاومت بالا به شرایط محیطی است. فشندی هم در مراتع مرتفع و هم در دشتها بهخوبی چرا میکند و توان تولید دارد. گوسفندانی که در دشت چرا میکنند معمولاً جثه درشتتری نسبت به نمونههای کوهستانی دارند. همین سازگاری بالا باعث شده فشندی بهعنوان نژادی قابل اعتماد برای دامداران مناطق مختلف شناخته شود.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
گوسفند بلتکس؛ گوسفند گرانقیمت و عضلانی اروپایی با گوشت کمچرب که ظاهری شبیه خوک دارد
به گزارش راز بقا، گوسفند فشندی از نظر تولید گوشت، شیر و سرعت رشد، نژادی قابل توجه است. وزن تولد برهها بهطور متوسط در میشها حدود ۳.۷۷ کیلوگرم و در قوچها حدود ۴.۲۹ کیلوگرم است. وزن پایان دوره شیرخوارگی در حدود ۲۴ تا ۲۶ کیلوگرم و وزن ششماهگی بین ۳۵ تا ۳۷ کیلوگرم گزارش شده است.
وزن یکسالگی در میشها به حدود ۵۳.۵ کیلوگرم و در قوچها تا بیش از ۷۳ کیلوگرم میرسد که نشاندهنده رشد مناسب این نژاد است.
طول دوره شیردهی فشندی بهطور میانگین ۱۳۲ روز است و میزان تولید شیر در هر دوره بین ۸۵ تا ۱۰۰ کیلوگرم برآورد میشود. همین ویژگی باعث شده این نژاد در منطقه به تولید شیر معروف باشد و در رده گوسفندان گوشتی - شیری قرار گیرد. برههای فشندی پیشرس هستند و اغلب بلافاصله پس از پایان دوره شیرخوارگی به بازار عرضه میشوند.

از نظر تولید مثلی، فشندی عملکرد مطلوبی دارد. درصد باروری حدود ۹۵ درصد و درصد برهزایی بیش از ۱۰۸ درصد گزارش شده است. دوقلوزایی در این نژاد بین ۱۲ تا ۱۹ درصد متغیر است و چندقلوزایی نیز هرچند کم، اما مشاهده میشود. فصل زایش معمولاً زمستان است و طول دوره آبستنی حدود ۱۴۷ روز میباشد.
گوسفند فشندی نژادی بومی، مقاوم و اقتصادی است که بهدلیل ترکیب مناسب تولید گوشت، شیر و سازگاری محیطی، نقش مهمی در دامداری مناطق البرز و تهران دارد. این نژاد نمونهای موفق از همزیستی دام با اقلیم متنوع ایران است و حفظ و بهبود آن میتواند سهم قابل توجهی در پایداری دامپروری بومی کشور داشته باشد.