کشف نشانه‌هایی از سکونت انسان عصر آهن در تپه باستانی علیشار

راز بقا: باستان‌شناسان در عرصه تپه تاریخی علیشار در استان مرکزی نشانه‌هایی کشف کردند که اثبات می‌کند پیشینه این محوطه باستانی به عصر آهن می‌رسد.

حسین محمودی، معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی، روز چهارشنبه دهم مرداد گفت: «در جریان کاوش‌های باستان‌شناسی در منطقه، سفال‌هایی با قدمت عصر آهن پیدا شد.»

خبرگزاری میراث آریا به نقل از این مقام دولتی نوشت که پس از گمانه‌زنی درباره تپه باستانی علیشار، محوطه‌ای با مساحت یک هکتار که قلعه‌ای خشتی و گلی بوده و اکنون به تپه‌ای با ارتفاع ۲۷ متر تبدیل شده است، تحت بررسی قرار گرفت.

او گفت که سفالینه‌های کشف‌شده در تپه باستانی علیشار نشان می‌دهد که مردم عصر آهن در این منطقه زندگی می‌کرده‌اند. با این حال محوطه تاریخی علیشار در اواخر دوران زندیه خالی از سکنه و سپس در اوایل دوران قاجار متروکه شد.

کاوش‌های باستان‌شناسی تپه علیشار با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و به سرپرستی علیرضا گودرزی، باستان‌شناس، به منظور تعیین حریم و عرصه این محوطه باستانی آغاز شد و اکنون نیز ادامه دارد.

سرپرست گروه باستان‌شناسی تپه باستانی علیشار اواسط خرداد در نخستین روز‌های کاوش گفته بود: «این محوطه بر بالای یک پشته طبیعی شکل گرفته و بر اساس شرایط و نشانه‌های موجود می‌تواند یک بنای دوره پیش از تاریخ تا دوره اسلامی باشد که مدفون شده است.»

به گفته این باستان‌شناس، عرصه ظاهری تپه حدود ۴۰ هزار مترمربع وسعت دارد.

تپه قلعه‌باش علیشار سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

پیش‌تر نیز آثار و شواهدی در محوطه تاریخی علیشار کشت شده بود که نشان می‌داد این منطقه در دوره‌های مختلف تاریخی، سکونتگاه انسان بوده است.

قدمت این آثار و شواهد مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی از عصر مفرغ تا دوران پس از اسلام است و استمرار سکونت در این منطقه را طی هزاران سال آشکار می‌کند.

کاوش‌های باستان‌شناسی در تپه علیشار به کشف آثار متعددی مانند سفالینه‌ها، ابزار‌های سنگی و اشیای فلزی منجر شد. این اشیای تاریخی علاوه بر اینکه اطلاعاتی درباره قدمت منطقه به دست می‌دهند، حاوی داده‌های مهمی از سبک زندگی، فرهنگ و هنر مردمان باستان‌اند.

تپه علیشار در موقعیت راهبردی و جغرافیایی خاصی هم قرار دارد؛ به طوری که طی سالیان زیاد محل رفت‌وآمد و عبور کاروان‌های تجاری بوده است.

با این حال، گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که در سایه بی‌توجهی و بی‌اعتنایی مسئولان میراث فرهنگی، این تپه تاریخی نیز مانند دیگر آثار باستانی از گزند تخریب، حفاری‌های غیرمجاز و تاراج اشیا در امان نمانده است.

این محوطه تاریخی در روستای علیشار در بخش خرقان شهرستان زرندیه قرار دارد. روستای علیشار به سرسبزی، باغ‌های میوه، طبیعت بکر و دشت‌های سرسبز مشهور است. زرندیه نیز از شهر‌های استان مرکزی است که در ۱۷۵ کیلومتری شمال اراک، مرکز این استان، واقع شده است.