راز بزرگ در نقاب مرگ توت‌عنخ‌آمون؛ این نقاب برای کدام فرعون ساخته شد؟

راز بقا: نقاب مرگ توت‌عنخ‌آمون، یکی از نمادین‌ترین آثار مصر باستان، به اندازه خود اهرام سه‌گانه شهرت دارد.

توت‌عنخ‌آمون، که نامدارترین فراعنه مصر باستان است، وقتی تنها ۹ سال سن داشت تاج و تخت را به دست گرفت و از سال ۱۳۳۲ تا ۱۳۲۳ پیش از میلاد سلطنت می‌کرد.

علت مرگ او مدت‌هاست که موضوع گمانه‌زنی بوده و کارشناسان معتقدند عفونت ناشی از شکستگی پایش ممکن است منجر به مرگ او شده باشد.

تحقیقات، اما درباره نقاب مرگ او، کارشناسان را به زوایای جدیدی از زندگی این فرعون مرموز مصر هدایت کرده است.

این نقاب طلایی که در حال حاضر در موزه مصر در قاهره به نمایش گذاشته شده است، حدود یک قرن پیش توسط باستان‌شناس بریتانیایی هاوارد کارتر کشف شد.

نقاب مرگ توت‌عنخ‌آمون که حدود ۵۵ سانتی‌متر طول و بیش از ۱۰ کیلوگرم وزن دارد، با سنگ‌های نیمه‌قیمتی تزئین شده و طلسم‌هایی باستانی به خط هیروگلیف روی شانه‌های آن حکاکی شده است.

این نقاب پس از کشف اتاق توت‌عنخ‌آمون در دره پادشاهان مصر و باز شدن تابوت او در سال ۱۹۲۵ پس از حدود ۳۲۵۰ سال در معرض دید همگان قرار گرفت.

اخیراً پروفسور جوآن فلچر، مصر شناس و استاد مدعو در گروه باستان‌شناسی دانشگاه یورک، در مطالعه‌ای که بر روی این نقاب انجام داده یک ویژگی کمتر بررسی‌شده آن را برجسته کرده است: گوش‌های سوراخ‌شده‌ای روی آن که می‌تواند نشان دهد این نقاب در اصل برای شخص دیگری ساخته شده بوده است.

به گزارش نشریه اکسپرس بریتانیا، وی که در مستند شبکه نشنال جئوگرافی با عنوان «دره پادشاهان؛ عصر طلایی مصریان» شرکت کرده بود گفت: «تحقیقات نشان می‌دهد که توت‌عنخ‌آمون بعد از دوران کودکی گوشواره به گوش نمی‌کرد؛ بنابراین در سن ۲۰ سالگی، زمانی که درگذشت، او با گوش سوراخ‌شده به تصویر کشیده نمی‌شد.»

پروفسور فلچر می‌گوید نقاب مرگ معروف ممکن است برای فرعون دیگری طراحی شده باشد، که احتمالاً حتی یکی از بستگان نزدیک توت‌عنخ‌آمون هم نبوده است.

وی در توضیح این مطلب گفت: «این نقاب در اصل برای یک فرعون مرد بالغ ساخته نشده است، چرا که طلای صورت از طلای کاملا متفاوت با بقیه نقاب ساخته شده است. شواهد لحیم‌کاری به وضوح روی نقاب قابل مشاهده است. به نظر می‌رسد که صورت توت‌عنخ‌آمون به نقاب یک نفر دیگر پیوند زده شده است.».

اما این شخص چه کسی می‌تواند باشد؟

نگاه‌ها در درجه اول به سمت «نفرتیتی»، ملکه مرموز و یکی جذاب‌ترین چهره‌های مصر باستان، معطوف شده است.

او که در طول سلسله هجدهم مصر نفوذ قابل توجهی داشت، با آخناتون پدر توت‌عنخ‌آمون ازدواج کرده بود و البته از نظر خونی با فرعون جوان نسبتی نداشت.

علیرغم کشف مجسمه نیم‌تنه او در سال ۱۹۱۲، اسرار زیادی درباره او وجود دارد و مقبره و سایر آثار شخصی وی هنوز کشف نشده است.

گمانه‌زنی‌ها در میان علاقه‌مندان مصرشناسی در مورد محل دفن ملکه نفرتیتی وجود دارد. برخی می‌گویند شاید او در یک اتاقک مخفی در مقبره پادشاه توت‌عنخ‌آمون به خاک سپرده شده است.

شماری از کارشناسان بر این باورند که پس از مرگ غیرمنتظره توت‌عنخ‌آمون، به سرعت او را در یک قبر نه چندان باشکوه دفن کردند و محل دفن اصلی به جانشین‌اش پادشاه «آیی» اختصاص یافت.

این در شرایطی است که هنوز و با وجود گذشت ده‌ها سال از کاوش‌های باستان‌شناسی در این محوطه، محققان هنوز موفق به یافتن مقبره ملکه نفرتیتی نشده‌اند.