خر میراندا؛ الاغ پرتغالی معروف به «ماشین فقرا» که اروپا برای آن یارانه می‌دهد

راز بقا: «الاغ میراندا»، (Miranda Donkey) یک نژاد خر بومی از منطقه Terra de Miranda در شمال شرقی پرتغال است. این خر یکی از خر‌های سنتی مردم منطقه میرانداست و در قدیم در کار‌های کشاورزی و حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما در حال حاضر دیگر تقریبا در این کار‌ها استفاده نمی‌شود و بیشتر به عنوان همراه به کار گرفته می‌شود. 

ویژگی‌های ظاهری خر میراندا

به گزارش راز بقا، الاغ میراندا با پوششی به دنیا می‌آید که سیاه به نظر می‌رسد، اما سپس می‌ریزد و قهوه‌ای می‌شود. این خر قد بلند است، ۱.۲ تا ۱.۳۵ متر تا قسمت کتف رشد می‌کند، دارای گوش‌های مودار بلند، سم‌های بزرگ، نشانه‌های پانگار در اطراف چشم، پوزه و زیر پوزه، پیشانی پهن، چشم‌های کوچک با طاق‌های مداری بیرون زده است. 

خر میراندا همچنین پا‌های بزرگ و قوی، گردن سنگین، شانه‌های محجوب، کمر کوتاه و عضلانی و سینه‌ای قدرتمند دارد. خر‌های میراندا با مو‌های بلندتر از خر‌های معمولی متمایز می‌شوند و آن‌ها را اجتماعی‌تر و مطیع‌تر می‌دانند. توسعه ویژگی‌های نژاد، بازتاب منطقه‌ای است که در آن رشد کرده‌اند: شرایط محیطی جدا شده، ویژگی‌های کشاورزی خاک، آب‌وهوای بسیار شدید و استاندارد‌های اجتماعی-اقتصادی در منطقه.

 در سال ۲۰۰۱ خر میراندا به عنوان یک نژاد متمایز توسط وزارت کشاورزی پرتغال به رسمیت شناخته شد و این اولین نژاد خر در پرتغال بود که به گروه نژاد‌های بومی آسینین که توسط اتحادیه اروپا محافظت می‌شوند، پیوست. این تنها نژاد خر رسمی شناخته شده در پرتغال است. 

رابطه خر میراندا با انسان‌ها

به گزارش راز بقا، برای قرن‌ها خر‌های میراندا پایه اصلی کشاورزی در منطقه Terra de Miranda پرتغال بودند و به کشاورزان در شخم زدن و حمل کالا کمک می‌کردند. این الاغ‌ها که از تبار الاغ‌های وحشی آفریقایی هستند، از بیابان‌هایی با علوفه کم و زمین سخت سرچشمه می‌گیرند. این ویژگی‌ها باعث شد الاغ میراندا برای ارتفاعات پرتغال مناسب باشد.

الاغ در مرکز جامعه میراندایی‌ها قرار داشت. نمایشگاه‌های تجاری بزرگ، به نام feiras de burros، حول این الاغ متمرکز بود. آن‌ها دیگر به عنوان حیوانات کار سودآور نیستند و اکنون اندکی بیشتر به عنوان حیوانات همراه برای افراد مسن به کار می‌روند. تخمین زده می‌شود که در حال حاضر تنها ۳۰۰ الاغ میراندا به عنوان حیوانات مزرعه استفاده می‌شود. اکثریت آن‌ها اکنون توسط کشاورزان مسن‌تر مراقبت می‌شوند که واجد شرایط یارانه‌های اتحادیه اروپا هستند. 

اما گفته می‌شود که کشاورزان «خر‌ها را بیشتر برای عشق نگه می‌دارند تا این یارانه‌ها». ۹۰ درصد از صاحبان میراندا بالای ۷۵ سال سن دارند. 

گفته می‌شود فلات میراندا نشان دهنده زوال روستا‌های کشور است و در آنجا کشاورزی یک تجارت بسیار دشوار و بی سود است. جوانان به شهر‌ها می‌روند و تنها تعدادی از پیران را پشت سر می‌گذارند. روستا‌ها خالی از سکنه شده و به همین دلیل الاغ‌های میراندا همراهان خوبی برای افراد مسن روستا هستند. 

به گزارش راز بقا اکثر خر‌ها به خوبی مراقبت می‌شوند، بسیاری از صاحبان، حیوانات را به عنوان بخشی از خانواده خود می‌بینند. چرا که حتی با وجود یارانه‌ها، آن‌ها سودآور نیستند، اگرچه پرداخت‌ها کشاورزان بیشتری را متقاعد می‌کند که با وجود ارزش رو به کاهش‌شان، آن‌ها را حفظ کنند. 

در حال حاضر هزینه نگهداری هر الاغ میراندا در سال حدود ۶۵۰ دلار است، اما اتحادیه اروپا تنها ۲۳۰ یورو یارانه برای هر الاغ می‌دهد. به این ترتیب این هزینه نگهداری الاغ میراندا برای کسب سود اصلا منطقی نیست. هنگامی که حیوان دیگر نمی‌تواند کار کند، یا توسط کشاورز حمایت می‌شود یا در نهایت برای ذبح فروخته می‌شوند.

الاغ میراندا در گذشته به عنوان «موتور بینوایان» شناخته می‌شد و همدم مطیع و امن کشاورزان روستایی و سرگرمی و عامل فعال و مفید آن‌ها شناخته می‌شد. اما، حرکت به سوی مدرنیته، مردم روستا‌ها را از الاغ میراندا را بی نیاز کرد. در انطباق با چشم انداز اجتماعی - اقتصادی روستایی تغییر یافته، باید استفاده‌های جدیدی برای الاغ میراندا یافت تا از انقراض بیولوژیکی نجات یابد. 

هدف محافظان، زنده نگه داشتن یک نژاد بومی به منظور حفظ میراث ژنتیکی، اکولوژیکی و فرهنگی منحصر به فرد پرتغال است. برای بزرگداشت استفاده قدیمی از الاغ میراندا هر ماه جولای جشنواره‌ای برگزار می‌شود و ۲۰ حیوان در دو روستا انتخاب می‌شوند و نوازندگان نی انبان آن‌ها را همراهی می‌کنند و یک جشن چهار روزه غذا، نوشیدنی و موسیقی دوره‌گردی برگزار می‌شود.