مار شکم آتشین؛ مار خطرناکی که سمیترین حیوان روی زمین را به عنوان غذا میخورد!
راز بقا: «مار شکم آتشین» (Fire – Bellied Snake)، گونهای مار از خانواده Colubridae است. این مار بیشتر در کاستاریکا، پاناما، کلمبیا، ونزوئلا، اکوادور و پرو یافت میشود.
به گزارش راز بقا، این مار خطرناک که توسط «ادوارد درینکر کوپ» در سال ۱۸۶۲ توصیف شد، به دلیل مصونیت ظاهری اش در برابر پوست سمی قورباغه سمی طلایی، که شکار آن نیز هست، مشهور است. در واقع قورباغه سمی طلایی میتواند هر حیوانی را بکشد، اما مار شکم آتشین در برابر آن مصون است و میتواند این قورباغه را شکار کند.
ویژگیهای مار شکم آتشین
بچه مار شکم آتشین ۲۵ سانتیمتر در حالی که بیشتر بزرگسالان ۵۰ سانتیمتر طول دارند. قسمت پایین کرم یا حتی سفید است. هنگامی که مار در میان زبالههای معمولی زمین استراحت میکند، رنگهای روشن به سختی قابل مشاهده است.
ظاهر این مار متمایز است و بدنش غالبا با نوارهای آتشین روی پوستش مشخص میشود. به گزارش راز بقا اگرچه قسمت شکمی این مار رنگ روشن و نارنجی دارد این رنگبندی نوعی هشدار برای شکارچیان است. بدن باریک این مار به او اجازه میدهد که به شکل کاملا مناسبی در میان گیاهان انبوه و مناطق سنگی حرکت کند.
این مارها عمدتا روی زمین زندگی میکنند و از آنجا که توانایی رفتن بالای درخت را نیز دارد در نتیجه زیستگاه آنها هم در ناحیه جنگلی و درختی است و هم روی زمین.
مار شکمآتشین به دلیل روش خاص پنهان شدنش بسیار شهره خاص و عام است. شب زی است و در طول روز زیر سنگها یا در میان برگها پنهان میشود، اما شبانه به فعالیت باز میگردد و غذای اصلی خود را که شامل پستانداران کوچک، پرندگان و دوزیستان میشود را به دست میآورد. این مار تخمگذار نیست و زندهزا محسوب میشود بدین معنی که زاد و ولد میکند و بچه به دنیا میآورد.
ایمنی در برابر سم قورباغه
این مار شگفتانگیز به ایمن بودن در برابر سموم برخی از دوزیستان مشهور است بدین معنی که جانوران سمی دیگر نمیتوانند از طریق زهر این مار را از پای در بیاورند. دلیل اصلی این ایمنی بیشتر تکاملی است و یک نوع جالب از سازگاری در شرایط محیطی است. اما در حالت کلی دلایلی را برای این سازگاری ارائه میدهند:
- سازگاری تکاملی مار شکم آتشین:
مار شکم آتشین در طول زمان نسبت به آلکالوئیدهای خاص موجود در پوست قورباغههای سمی مقاومت پیدا کرده و این تکامل زمانیست که شکارچیان و طعمهها به مدت طولانی با هم تعامل داشته باشند. این موضوع باعث ایجاد سازگاریهایی میشود.
- سازگاری فیزیولوژیک مار شکم آتشین:
فیزیولوژیک مار در اثر حرکت تکاملی دارای برخی از قابلیتها میشود. فیزیولوژی این مار به او اجازه میدهد که سموم را بدون اثرات منفی متابولیزه کند و یا آنها را دفع کند. مثلا ترکیب پروتئین حیوان با این سموم میتواند یک اثر بازدارنده قابل توجهی روی سموم تزریق شده داشته باشد و آنها را دفع کند.
- عادات غذایی مار شکم آتشین:
مار شکم آتشین طیف بسیار گستردهای از غذاها را مصرف میکنداز جمله قورباغه. قرار گرفتن همیشگی و مداوم در معرض سموم باعث میشود انتخاب طبیعی با تحمل افرادی با تحمل بالا برای بهرهبرداری از یک جایگاه صورت بگیرد.
- اجتناب رفتاری:
به گزارش راز بقا مار شکم آتشین میتواند قورباغههای سمی را شکار کند و آنها را مصرف کند، اما احتمالا خود مار نیز رفتارهایی داشته باشد تا کمتر در معرض سموم این قورباغه قرار بگیرد.
این موارد بیشتر جنبه تکاملی دارد و در نهایت باعث شده که تنها حیوانی که میتواند از سم یک قورباغه بسیار خطرناک که به سمیترین حیوان روی زمین نیر معروف استت عبور کند همان «مار شکم آتشین» است.