اژد‌های دریایی برگ‌دار؛ نوعی ماهی که معده و فلس ندارد و کاملا شبیه گیاه است

راز بقا: اژد‌های دریایی برگ‌دار (leafy seadragon) یک ماهی دریایی شگفت‌انگیز است که بومی سواحل جنوبی استرالیاست. این ماهی به خانواده اسب‌های دریایی و ماهی‌های لوله‌ای تعلق دارد، اما ویژگی‌های منحصر به فردی دارد از جمله اینکه برجستگی‌های برگ‌مانندی دارد که به آن کمک می‌کند تا در میان گیاهان دریایی استتار کند. همین امر آن را از سایر ماهی‌ها کاملا متمایز می‌سازد. 

به گزارش راز بقا، این استتار به این گونه ماهی کمک می‌کند تا از شکارچیان در امان بماند. برخلاف اکثر ماهی‌ها، این ماهی پولک ندارد و از صفحات استخوانی کوچک زیر پوست برای محافظت از خودش استفاده می‌کند. اژد‌های دریایی برگ‌دار از موجودات کوچک بی‌مهره مانند میگو‌های سینه‌پوش تغذیه می‌کند و نر‌ها تخم‌ها را تا زمان تخم‌گذاری حمل می‌کند. 

ویژگی‌های فیزیکی و استتار اژد‌های دریایی برگ‌دار

اژد‌های دریایی برگ‌دار یک گونه ماهی دریایی بومی سواحل جنوبی استرالیاست، از جمله مناطق جنوبی استرالیا و ویکتوریا. این گونه به خانواده Syngnathidae تعلق دارد که شامل اسب‌های دریایی و ماهی‌های لوله‌ای است، اما به دلیل ظاهر منحصر به فرد خود از آن‌ها نیز متمایز است. 

ویژگی اصلی این ماهی‌های دریایی، برجستگی‌های برگ‌مانند است که بدن آن‌ها را پوشانده و آن‌ها را قادر می‌سازد تا به‌طور کامل در میان گیاهان دریایی و علف‌های دریایی استتار کنند. این ویژگی باعث می‌شود تا از شکارچیان در امان بماند. طول معمول این ماهی‌ها بین ۲۴ تا ۳۴ سانتی‌متر است و بدنشان با این برجستگی‌های برگ‌مانند پوشیده شده که آن‌ها را شبیه به علف‌های دریایی شناور می‌کند. 

رژیم غذایی و رفتار

اژد‌های دریایی برگ‌دار از موجودات کوچک بی‌مهره مانند میگو‌های سینه‌پوش، زئوپلانکتون‌ها و لارو ماهی‌ها تغذیه می‌کند. آن‌ها از خرطوم لوله‌ای شکل خود برای مکیدن طعمه استفاده می‌کنند، روشی مشابه با اسب‌های دریایی. 

با وجود سرعت کم در شنا، که بیشتر توسط باله‌های پشتی و سینه‌ای انجام می‌شود، آن‌ها به‌طور مؤثری می‌توانند برای مدت طولانی در یک مکان ثابت بمانند و خود را با محیط اطرافشان تطبیق دهند. 

این توانایی به آن‌ها امکان می‌دهد هنگام تغذیه یا استراحت از دید شکارچیان پنهان بمانند. اژدها‌های دریایی می‌توانند به سرعتی حدود ۱۵۰ متر در ساعت برسند. 

تولید مثل و سازگاری‌ها

تولید مثل در اژد‌های دریایی برگ‌دار منحصر به فرد است. نر‌ها پس از انتقال تخم‌ها توسط ماده‌ها، آن‌ها را حمل می‌کنند. ماده‌ها می‌توانند تا ۲۵۰ تخم بگذارند که سپس توسط نر و در دم او حمل می‌شود تا زمانی که به از تخم خارج شوند. 

این فرآیند تقریباً ۹ هفته طول می‌کشد و پس از آن، نوزادان اژد‌های دریایی برگ‌دار به‌طور کامل مستقل می‌شوند. علاوه بر این، اژد‌های دریایی برگ‌دار رفتار‌های سازگاری را توسعه داده‌اند، مانند توانایی تغییر رنگ بر اساس رژیم غذایی و شرایط محیطی، که به استتار بیشتر آن‌ها کمک می‌کند.

در حالی که اژد‌های دریایی برگ‌دار بالغ شکارچیان کمی دارد، نوزادان آن‌ها، اما در برابر حیوانات دریایی بزرگ‌تر مانند ماهی‌ها و سخت‌پوستان آسیب‌پذیرتر هستند. 

عجیب‌ترین ویژگی‌های اژد‌های دریایی برگ‌دار

به گزارش راز بقا یکی از عجیب‌ترین ویژگی‌های اژد‌های دریایی برگ‌دار این است که با وجود ظاهری شبیه گیاهان، این موجود یک ماهی است، نه یک گیاه. برآمدگی‌های برگ‌مانند آن برای تغذیه یا حرکت استفاده نمی‌شود، بلکه تنها برای استتار است که باعث می‌شود تا در میان علف‌های دریایی و گیاهان دریایی محیط خود مخفی شود. 

این سازگاری آن‌قدر مؤثر است که به نظر می‌رسد در میان گیاهان شناور است و به این ترتیب هم شکارچیان و هم طعمه‌ها را فریب می‌دهد. 

آنچه این موضوع را عجیب‌تر می‌کند این است که برخلاف اکثر ماهی‌ها، اژد‌های دریایی برگ‌دار توانایی حرکت دادن برجستگی‌های خود به‌طور مستقل را ندارد. در عوض، تنها از باله پشتی خود برای حرکت در آب استفاده می‌کند، به‌طوری که تقریباً به طور کامل به محیط اطراف خود برای محافظت متکی است. 

این عدم حرکت معمولی ماهی‌ها، همراه با بدن گیاه‌مانند آن، اژد‌های دریایی برگ‌دار را به موجودی شگفت‌انگیز و اسرارآمیز تبدیل می‌کند. 

ویژگی عجیب دیگر، استراتژی تولید مثل آن است. نر‌های اژد‌های دریایی برگ‌دار تخم‌های ماده را در دم خود حمل می‌کنند تا زمانی که به بچه‌ها از تخم خارج شوند، که این ویژگی را از اسب‌های دریایی به ارث برده‌اند. 

اما در مورد اژد‌های برگ‌دار، نر‌ها تخم‌ها را در کیسه حمل نمی‌کنند بلکه تخم‌ها به دم نر چسبیده و در آنجا رشد می‌کنند تا زمانی که به نوزاد‌های کاملاً مستقل تبدیل شوند. 

یک واقعیت منحصر به فرد دیگر درباره اژد‌های دریایی برگ‌دار این است که این ماهی معده ندارد. به گزارش راز بقا به جای معده برای هضم غذا، این ماهی یک سیستم گوارشی بسیار کوچک و ساده دارد. آن‌ها از موجودات کوچک مانند میگو‌های سینه‌پوش تغذیه می‌کنند و فرآیند هضم آن‌ها به‌قدری کارآمد است که باید به‌طور مداوم غذا بخورند تا انرژی لازم را تأمین کنند. 

این به این معناست که اژد‌های دریایی برگ‌دار همیشه در جستجوی غذاست و باید در طول روز به‌طور مکرر تغذیه کند تا زنده بماند. نبود معده ویژگی شگفت‌انگیز و عجیبی در میان ماهی‌هاست. 

یک واقعیت حتی عجیب‌تر درباره اژد‌های دریایی برگ‌دار این است که بر خلاف بیشتر ماهی‌ها فلس ندارد و به جای فلس‌های محافظ معمولی که بدن بیشتر ماهی‌ها را پوشش می‌دهند بافتی صاف و شبیه به پوست دارد. این ویژگی به دلیل عدم وجود فلس‌های معمولی ماهی‌هاست و بدن آن پوشیده از صفحات استخوانی کوچک زیر پوست است. این صفحات محافظت‌هایی را فراهم می‌کنند، اما همان نوع سطح دفاعی که فلس‌ها ایجاد می‌کنند را ندارند. 

نبود فلس‌ها باعث می‌شود که اژد‌های دریایی برگ‌دار در برخی موارد آسیب‌پذیرتر باشد، اما همچنین به ظاهر ظریف و شبیه به گیاه آن کمک می‌کند. این ویژگی غیرمعمول نشان می‌دهد که این گونه چقدر از دیگر ماهی‌ها متمایز است.

این ویژگی عجیب به توانایی استتار اژد‌های دریایی برگ‌دار کمک می‌کند، زیرا بدن آن به‌گونه‌ای طراحی شده که نور را مانند ماهی‌های فلس‌دار منعکس نمی‌کند و به راحتی با محیط اطراف خود ترکیب می‌شود، تقریباً مانند تکه‌ای از گیاهان شناور.