سنجاب بلوچی؛ سنجاب ایرانی که بلای جان مردم استرالیا شده است!

راز بقا: سنجاب بلوچی (Funambulus pennantii) که با نام‌های سنجاب راه راه و سنجاب نخلی نیز شناخته می‌شود، گونه‌ای از جوندگان خانواده سنجاب‌ها (Sciuridae) است. این گونه به دلیل داشتن پنج خط مشخص روی پشت خود که یکی از ویژگی‌های بارز شناسایی آن است، مورد توجه قرار دارد.

به گزارش راز بقا، این سنجاب، گونه‌ای نیمه‌درختی بوده و در جنگل‌های خشک استوایی و نیمه‌گرمسیری، باغ‌ها، و زیستگاه‌های شهری و روستایی زندگی می‌کند. این گونه دارای گستره زیستی وسیع و جمعیت پایدار بوده و اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) وضعیت حفاظتی آن را در دسته کمترین نگرانی انقراض قرار داده است.

زیستگاه و پراکندگی جغرافیایی سنجاب بلوچی

سنجاب بلوچی در مناطقی از هند، نپال، بنگلادش، پاکستان و ایران یافت می‌شود. در هند، این گونه حتی در شهر‌های بزرگی مانند دهلی و کلکته نیز دیده می‌شود. دو زیرگونه از این سنجاب به نام‌های Funambulus pennantii argentescens و Funambulus pennantii lutescens توسط جانورشناس معروف Wroughton معرفی شده‌اند، اما تحقیقات اخیر این تمایز را تأیید نمی‌کنند.

بر اساس تحقیقات، فقط دو زیرگونه F. p. pennantii و F. p. argentescens به رسمیت شناخته شده‌اند. با این حال، Ghose و همکاران (۲۰۰۴) دو زیرگونه اضافی را به نام‌های F. p. chhattisgarhi و F. p. gangutrianus شناسایی کردند. این زیرگونه‌ها به‌ترتیب در مناطق شرقی ماهاراشترا، مادیا پرادش، اوریسا، بنگال غربی و بیهار و همچنین بنگال غربی، مادیا پرادش، اوتار پرادش و نپال یافت می‌شوند.

این گونه به کمک انسان به استرالیا و امارات متحده عربی نیز برده شده است. در استرالیا، جمعیت‌هایی در اطراف شهر پرت به دلیل فرار از باغ‌وحش شکل گرفته‌اند. همچنین، در نزدیکی باغ‌وحش Taronga در نیو ساوت ولز گزارش‌هایی از این سنجاب وجود داشته که ممکن است اکنون منقرض شده باشند. این سنجاب در استرالیا به عنوان گونه مهاجم شناخته شده و به طبیعت این قاره آسیب می‌زند.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

کشتار در کالیفرنیا؛ تبدیل سنجاب‌ها به گوشت‌خوارانی ترسناک!

تصاویر تکان‌دهنده از انتقام شکار از شکارچی؛ دزدیدن و خوردن جوجه شاهین توسط سنجاب!

بادام‌زمینی؛ سنجاب معروف اینستاگرامی در نیویورک بازداشت شد!

در هند، مرز جنوبی پراکندگی این گونه به وضوح مشخص نیست، اما گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که ممکن است تا منطقه Madanapalli گسترش یابد.

ویژگی‌های زیستی و رفتاری سنجاب بلوچی

سنجاب بلوچی گونه‌ای بسیار سازگار است و در زیستگاه‌های متنوعی از جمله جنگل‌های خشک و مرطوب، مناطق کوهستانی تا ارتفاع ۴۰۰۰ متر، بوته‌زارها، مزارع، باغ‌ها و مناطق شهری زندگی می‌کند. این سنجاب بیشتر در فصل‌های بهار و پاییز تولیدمثل می‌کند و دوران زایش آن از مرداد تا اردیبهشت ادامه دارد.

وضعیت حفاظتی سنجاب بلوچی

سنجاب بلوچی در اکثر مناطق پراکندگی خود گونه‌ای رایج است. این گونه به دلیل سازگاری بالا با زیستگاه‌های مختلف و نبود تهدیدات خاص، از وضعیت حفاظتی مطمئنی برخوردار است و اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) آن را در دسته  کمترین نگرانی انقراض قرار داده است.

بیماری‌ها

سنجاب بلوچی به طور طبیعی به بیماری تب برفکی مبتلا نمی‌شود. با این حال، تحقیقات Tewari و همکاران (۱۹۷۶) نشان داد که می‌توان این بیماری را به صورت تجربی به آن منتقل کرد که در این شرایط بیماری شدیدی مشاهده شد، اما انتقال آن به صورت طبیعی امکان‌پذیر نبود. همچنین انتقال این بیماری از این سنجاب به انسان نیز غیرممکن است.