کشف باورنکردنی حمام اعیانی خصوصی؛ کشفی نادر که رازهای شهر باستانی پمپئی را آشکار کرد
یک‌سوم از این شهر باستانی هنوز زیر بقایای آتش‌فشانی ناشی از فاجعه پنهان مانده است، اما حفاری‌های جدید که گسترده‌ترین حفاری‌های انجام‌شده در طول یک نسل است، در‌های جدیدی به روی زندگی روم باستان گشوده است.
راز بقا: شهر باستانی پمپئی که حدود ۲۰۰۰ سال زیر لایه‌ای چند متری از گدازه‌ها و سنگ‌های آتش‌فشانی مدفون بود، حالا در یکی از حفاری‌های نادر قرن، از زیر خاک بیرون کشیده شده است و می‌توان بخش‌هایی از این شهر روم باستان را دید.
باستان‌شناسان توانسته‌اند یک حمام رومی بسیار مجلل و اعیانی را کشف کنند که احتمالا بزرگترین حمامی است که تا به حال در این منطقه پیدا شده است. این حمام اتاق‌هایی جداگانه برای آب داغ، آب گرم و آب سرد دارد، با آثار هنری نفیس تزئین شده و یک استخر در آن هم قرار دارد.
این مجموعه حمام و سونا در وسط اقامتگاه مجللی پیدا شده است که در دو سال گذشته خاک‌برداری در آن در حال انجام بوده است.
دکتر گابریل زوکتریگل، مدیر محوطه باستان‌شناسی پمپئی که این یافته جدید را به صورت اختصاصی با بی‌بی‌سی به اشتراک گذاشته می‌گوید: «فضا‌هایی از این دست هستند که پمپئی را تا این حد تاثیرگذار کرده‌اند. این بنا‌ها به شکلی باقی‌مانده‌اند که انگار تا چند دقیقه قبل مردمی در آن زندگی می‌کرده و تازه آن را ترک کرده‌اند.»
رختکن حمام با دیوار‌های قرمز، کف موزاییک و نشیمنگاه‌های سنگی
بررسی‌هایی که روی اسکلت‌های کشف‌شده در این خانه صورت گرفته نشان می‌دهد ساکنان پمپئی هنگامی که کوه وزوو در سال ۷۹ پس از میلاد فوران کرد، با چه ترس و وحشتی روبه‌رو شده‌اند.
بدن‌های کشف‌شده متعلق به یک زن ۳۵ تا ۵۰ ساله است که مقداری جواهرات و سکه در دست دارد و همین‌طور مردی که احتمال نوجوان یا در اوایل دهه ۲۰ زندگی بوده است. آنها در اتاق کوچکی پناه گرفته بودند، اما با سرازیر شدن گاز و خاکستر‌های آتش‌فشانی که به آنها جریان آذرآواری گفته می‌شود و در سراسر شهر به جریان افتاده بود، کشته شدند.
دکتر لودویکا السه، یکی از مسئولان محافظت پمپئی می‌گوید: «اینجا مکانی دراماتیک است و هر چه در آن پیدا می‌کنید داستانی برای روایت دارد.»
یک‌سوم از این شهر باستانی هنوز زیر بقایای آتش‌فشانی ناشی از فاجعه پنهان مانده است، اما حفاری‌های جدید که گسترده‌ترین حفاری‌های انجام‌شده در طول یک نسل است، در‌های جدیدی به روی زندگی روم باستان گشوده است.
گروه مستندسازان بی‌بی‌سی و لاین تی وی برای ساخت مجموعه‌ای جدید به نام «پمپئی: حفاری جدید» این باستان‌شناسان را همراهی کردند.
به‌تازگی مجموعه ساختمان‌های جدیدی از پمپئی کشف شده که شامل یک رختشوی‌خانه، نانوایی و همچنین یک‌خانه شخصی بزرگ است. به نظر می‌رسد همه این بنا‌ها متعلق به یک فرد ثروتمند بوده است. این فرد احتمالا اولوس روسیتوس وروس، یکی از سیاستمداران تاثیرگذار شهر پمپئی بوده است.
دکتر زوکتریگل می‌گوید کشف حمام تایید می‌کند که این فرد موقعیت اجتماعی بالایی در جامعه داشته است.
او می‌گوید: «فقط چند خانه در این شهر حمام خصوصی دارند؛ بنابراین می‌توان گفت حمام خصوصی بخشی از خانه ثروتمندترین افراد شهر بوده است. این حمام واقعا بزرگ است و احتمالا بزرگترین مجموعه حمام در یک خانه شخصی در پمپئی است.»
۲۰ تا ۳۰ نفر می‌توانستند در اتاق سرد، در استخری که حدود یک متر عمق داشت، حمام کنند
کسانی که آنقدر خوش‌شانس بوده‌اند که چنین حمامی در خانه خود داشته باشند، ابتدا در رختکن با دیوار‌های قرمز پررنگ و کف موزاییکی که با طرح‌های هندسی و مرمر‌هایی از سراسر امپراتوری روم تزئین شده بود، لباس‌های خود را درمی‌آوردند.
بعد به اتاق داغ که مانند سونا بود می‌رفتند و وارد آب حوضچه می‌شدند تا از گرمای آن لذت ببرند؛ گرمایی که از طریق کف معلق (برای عبور هوای داغ از زیر زمین) و دیوار‌هایی با فضای خالی برای گردش حرارت تامین می‌شد.
بعد از این اتاق، آنها به اتاق دیگری که با رنگ‌های روشن و گرم رنگ‌آمیزی شده بود می‌رفتند. در این اتاق به پوست آنها روغن مالیده می‌شد و بعد این روغن با بدن‌ساب منحنی‌شکل از روی بدن آنها پاک می‌شد.
در آخر، آنها وارد بزرگترین و چشم‌نوازترین اتاق می‌شدند که اتاق یخچال یا اتاق سرد نامیده می‌شد. این اتاق را ستون‌های قرمز فرا گرفته و دیوارنگاره‌هایی از ورزشکاران در آن دیده می‌شد. فرد می‌توانست در استخر آب سرد خودش را خنک کند. این استخر آنقدر بزرگ بود که می‌توانست ۲۰ تا ۳۰ نفر را در خود جا بدهد.
دکتر زوکتریگل می‌گوید: «در تابستان‌های گرم می‌توانستید پایتان را در این آب بگذارید و با دوستانتان گپ بزنید و شاید حتی شرابی هم بنوشید.»
این حمام خصوصی، آخرین یافته از این خانه فوق‌العاده است که به تازگی کشف شده است.
سال گذشته یک اتاق پذیرایی با دیوار‌های سیاه و آثار هنری فوق‌العاده‌ای از صحنه‌هایی کلاسیک در این خانه کشف شد. همین‌طور اتاق کوچک و خصوصی‌تری از زیر خاک بیرون آورده شد که به رنگ آبی کمرنگ بود. اینجا اتاقی بود که ساکنان خانه در آن به دعای خدایان می‌پرداختند.
به نظر می‌رسد این خانه مجلل در هنگام حادثه، در حال بازسازی بوده است، چون ابزار و مصالح ساختمانی در سراسر اتاق‌ها پیداشده‌اند. در اتاق آبی، تلی از صدف‌های خالی‌شده روی زمین بود که احتمالا قرار بوده خرد شوند و به دیوار‌ها مالیده شوند تا آنها را درخشان کنند.
اتاق آبی کوچک مخصوص نیایش. کپه‌ای از صدف‌ها در کف اتاق
اتاق کنار این اتاق زیبا، فضایی است شلوغ بدون هیچ دکوراسیون خاصی. در این اتاق بقایای دو شهروند اهل پمپئی کشف شد که نتوانسته بودند از فوران آتش‌فشان فرار کنند.
اسکلت زنی پیدا شد که روی تخت خوابیده و بدنش در حالت جنینی قرارگرفته بود. بدن مردی هم در گوشه این اتاق کوچک پیدا شد.
دکتر سوفی هی، یکی از باستان‌شناسان پمپئی می‌گوید: «جریان مواد آتش‌فشانی کوه وزوو در کوچه‌ای که درست از مقابل این اتاق می‌گذرد عبور کرده و باعث فروریختن دیوار شده و همین موجب مرگ این مرد شده است.»
«زن در هنگام مرگ مرد، هنوز زنده بوده است. تصور کنید چه لحظه وحشتناکی بوده؛ و بعد بقیه این اتاق با مواد مذاب آتش‌فشانی پرشده و زن هم مرده است.»
بررسی اسکلت مرد نشان می‌دهد با وجود سن کم، استخوان‌هایش آثار فرسودگی و کار زیاد را نشان می‌دهد. این می‌تواند نشان دهد که این مرد جوان از طبقه پایین‌تر و یا حتی برده بوده است.
اسکلت زنی که سکه‌ها را در دست گرفته بود در حالت جنینی پیدا شد
سن زن بیشتر بوده، اما استخوان‌ها و دندان‌هایش در وضعیت خوبی بوده‌اند.
دکتر هی توضیح می‌دهد: «او احتمالا متعلق به طبقه بالاتر اجتماعی بوده است. ممکن است همسر صاحب‌خانه بوده یا شاید خدمتکار و دستیاری که مراقب همسر صاحب‌خانه بوده است. ما نمی‌دانیم.»
مجموعه‌ای از اشیا روی میز مرمری این اتاق پیدا شده است، از جمله ظروف شیشه‌ای، کوزه‌های برنزی و ظروف سفالی. آنها احتمالا این اشیا را در حالی که می‌خواستند از مواد آتش‌فشانی پناه بگیرند با خود به این اتاق آورده‌اند.
اما اشیایی که قربانیان محکم در دست خود نگه داشته‌اند، توجه زیادی به خود جلب می‌کند. مرد جوان چند کلید در دست داشت و زن مسن‌تر سکه‌های طلا و نقره و جواهرات را در دست گرفته بود.
همه این اشیا در انبار مخصوصی در پمپئی نگهداری می‌شوند. به ما اجازه داده شد تا همراه با دکتر الساندرو روسو این اشیا را ببینیم. سکه‌های طلا هنوز هم مانند طلای نو می‌درخشند. در این انبار گوشواره‌های ظریف طلا و مروارید طبیعی، آویز‌های گردنبند و سنگ‌های نیمه‌قیمتی با حکاکی‌های ظریف هم نگهداری می‌شوند. دکتر روسو گفت همه اینها، اقلام شخصی افراد بوده‌اند.
یک جفت گوشواره طلا و مروارید طبیعی که نزدیک به اسکلت زن پیدا شده است
اما اشیایی که قربانیان محکم در دست خود نگه داشته‌اند، توجه زیادی به خود جلب می‌کند. مرد جوان چند کلید درد است داشت و زن مسن‌تر سکه‌های طلا و نقره و جواهرات در دست گرفته بود.
همه این اشیا در انبار مخصوصی در پمپئی نگهداری می‌شوند. به ما اجازه داده شد تا با دکتر الساندرو روسو این اشیا را ببینیم. سکه‌های طلا هنوز هم مانند طلای نو می‌درخشند. در این انبار گوشواره‌های ظریف طلا و مروارید طبیعی، آویز‌های گردنبند و سنگ‌های نیمه قیمتی با حکاکی‌های ظریف رویشان هم نگهداری می‌شوند. دکتر روسو گفت همه اینها، اقلام شخصی افراد بوده‌اند.
الساندرو روسو، باستان شناس، سکه طلایی را در دست دارد که با اسکلت زن پیدا شده است
او توضیح داد: «وقتی چنین اشیایی پیدا می‌کنیم، فاصله بین دنیای باستان و دوران مدرن از بین می‌رود. می‌توانیم قطعه کوچکی از زندگی این مردم را که در اثر فوران آتش‌فشان مرده‌اند، لمس کنیم.»
دکتر سوفی هی می‌گوید از خاک بیرون آوردن این مجموعه حمام خصوصی از آن دست اکتشاف‌هایی است که یک بار در هر قرن اتفاق می‌افتند. اکتشافی که در ضمن بخش‌های سیاه‌تری از زندگی رومی‌ها را برای ما روشن می‌کند.
درست در پشت اتاق گرم حمام، اتاقی است آب در آن داغ می‌شده است. یک لوله آب را از خیابان وارد خانه می‌کرد. بخشی از آن به استخر آب سرد فرستاده می‌شد و مابقی آن در دیگی سربی حرارت داده می‌شد و به اتاق داغ حمام منتقل می‌شد. دریچه‌هایی تنظیم جریان حرکت آب در این لوله‌ها چنان مدرن به نظر می‌رسد که خیال می‌کنید همین امروز هم می‌توانید آن را روشن یا خاموش کنید.
در زیر این اتاق کوره‌ای قرار داشت. کار کردن در این اتاق برای برده‌هایی که مجبور بودند مراقب کار کردن سیستم گرمایش باشند، بسیار گرم و غیر قابل تحمل بوده است.
لوله‌کشی و اتصالات در اتاق دیگ بخار
دکتر سوفی هی می‌گوید: «آنچه از این کشفیات جدید می‌توان فهمید این است که بین زندگی برده‌ها و افراد بسیار ثروتمند، تفاوت بسیار فاحشی وجود داشته است. در این حمام می‌توان تفاوت سطح زندگی را دید، از زرق و برقی که در اتاق‌های حمام دیده می‌شود تا شرایط سخت کار در اتاق کوره که در آن برده‌ها باید بی‌وقفه آتش را برای گرم ماندن آب، روشن نگه می‌داشتند.»
«تنها یک دیوار این دو جهان کاملا متفاوت را از هم جدا می‌کرد.»
دکتر آنا آنستی، مدیر پروژه حفاری می‌گوید: «هرروز در اینجا یک سورپریز جدید هست.»
او می‌گوید: «گاهی صبح که سر کار می‌روم فکر می‌کنم یک روز عادی خواهد بود و بعد ناگهان متوجه می‌شویم چیزی استثنایی پیدا کرده‌ایم. این لحظه‌ای جادویی برای پمپئی است و این حفاری‌ها امکان می‌دهد آن را با عموم مردم به اشتراک بگذاریم.»
لینک کپی شد
خواندنی‌ها
(ویدئو) فیلم بازسازی شده یونان باستان توسط هوش مصنوعی؛ حال و هوای زنده مردم را ببینید
عرق بدن گلادیاتورها در روم باستان؛ داروی افزایش میل جنسی!
کشف اسکلت ثروتمندترین زوج جهان باستان با انبوهی از طلا و جواهر!
(تصاویر) کشف حمام خصوصی ثروتمندان که ۲۰۰۰ سال قدمت دارد
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان