












راز بقا: در فرهنگهای مختلف ایرانی و منطقه قفقاز، آل یا زائوترسان بهعنوان موجودی افسانهای شناخته میشود که نقش منفی و ترسناک دارد.
به گزارش راز بقا، در باورهای قدیمی، آل موجودی است که بهویژه به سراغ زنان تازهزا میرود و در مواقع حساس به آنها آسیب میزند. این موجود در داستانها بهعنوان موجودی نامرئی و اهریمنی با تواناییهای وحشتآور تصویر میشود.
به گزارش راز بقا، آل در زبانهای مختلف از جمله در ترکی به معنای «خرید» است، اما در اینجا منظور از آل، همان موجود افسانهای است که در باورهای مختلف از جمله در قفقاز، ایران، آسیای میانه و بخشهایی از جنوب روسیه شناخته میشود.
در باورهای قدیمی، آل موجودی اهریمنی است که در زمان زایمان یا پس از آن به سراغ زنان میرود و بهویژه نوزادان را میدزدد. در ارمنستان، آل به نام «آلک» شناخته میشود و در میان کردها به «اُل» معروف است. در افغانستان و تاجیکستان نیز به نام «هال» یا «خال» شناخته میشود.
آلها نقش مهمی در باورهای مردم این مناطق ایفا میکنند؛ آنها بهویژه به زنان باردار یا تازهزا آسیب میزنند و برخی افسانهها حاکی از آن است که آلها قادرند نوزادان را از رحم مادر خارج کرده و آنها را با بچههای خود یا بچه جنها عوض کنند.
به گزارش راز بقا، در بسیاری از منابع تاریخی، داستانهای زیادی در مورد موجوداتی مشابه آلها آمده است. برخی از تاریخنگاران معتقدند که این موجودات در اصل گروهی از زنان جنگجو و سرکش به نام «آمازون» بودهاند که در مناطق بین رودخانه دون و دریای سیاه زندگی میکردند.
در کتابهای باستانی آمده است که این زنان در نبردها و تهاجمات سهم داشتهاند و بسیاری از ویژگیهای افسانهای آلها با زنان آمازون مرتبط است. در واقع، نام آل در فرهنگهای مختلف به زنانی اطلاق میشود که در برابر مردان قرار میگرفتند و زندگی وحشیانه و غارتگرانهای داشتند.
بیشتر بخوانید:
ننه اندرغربا؛ پیرزنِ ترسناکی که در شبها به سراغ بچههای نافرمان و لجباز میآید!
این تصور که آلها موجوداتی با ویژگیهای انسانی بودهاند، نشاندهندهی موجودات مخفی و مرموزی است که در تاریخ و افسانههای ماوراء قفقاز بهطور پراکنده زندگی میکردند و بعدها در نتیجه تهاجمات و تصادمات با بومیان به موجوداتی افسانهای تبدیل شدند.
به گزارش راز بقا، آلها در افسانهها بهعنوان موجوداتی وحشی با ویژگیهایی عجیب و ترسناک توصیف میشوند. آنها بینی گِلی، چشمانی آتشین و موهایی ژولیده دارند. در برخی از روایتها، آلها دندانهایی آهنی دارند که به جلو آمده و شبیه به گراز وحشی میباشند. در باورهای مردم ایران، آلها معمولاً بهصورت پیرزنانی لاغر و استخوانی با صورت سرخ و بینی گِلی تصویر میشوند که شُش و جگر دزدیدهشده را در سبدی حصیری حمل میکنند.
در مناطق مختلف آسیای میانه، آلها موجوداتی چاق و زشت با موهای پرپشت و پستانهای آویزان توصیف میشوند که جگر و ششهای قربانیان خود را در سبدی پشمی حمل میکنند.
به گزارش راز بقا، در برخی از داستانها، آلها از چاقویی با تیغه آبی رنگ استفاده میکنند که هیچ وقت تیزی خود را از دست نمیدهد. در روایتهای شفاهی مردم کرمان، گفته میشود که آل پس از بریدن جگر زن حامله، آن را در جوی آب میشوید تا زن بمیرد. چاقو بهطور معمول در دستان آلها باقی میماند و بهعنوان یک شیء جادویی و اسرارآمیز در افسانهها باقی میماند.
آل، بهعنوان یک موجود افسانهای و ترسناک در فرهنگهای مختلف ایران و قفقاز، نمایانگر نگرانیها و ترسهای مردمان از ناشناختهها و خطراتی است که در دل شب و در دورههای مختلف تاریخ، زندگی آنان را تهدید میکرده است. این موجود افسانهای هنوز هم در بسیاری از مناطق ایران و کشورهای همسایه بهعنوان یک نماد فرهنگی و تاریخی باقیمانده است.