












راز بقا: آیا تاکنون به این فکر کردهاید که چرا دندانها اینقدر حساساند؟ یک کشف شگفتانگیز علمی نشان داده است که منشأ دندانهای انسان به بیش از ۴۶۵ میلیون سال پیش بازمیگردد؛ به زرههای سخت ماهیهایی که دیگر وجود ندارند. این یافتهها نهتنها تاریخچه فرگشتی دندانها را روشن میکند، بلکه نشان میدهد که ساختارهای حسی قبل از شکلگیری دهان، روی اسکلت بیرونی موجودات اولیه وجود داشتهاند.
به گزارش راز بقا، در پژوهشی جدید که در تاریخ ۲۱ مه ۲۰۲۴ (۱ خرداد ۱۴۰۳) در مجله معتبر Nature منتشر شد، دانشمندان بررسیهای دقیقی روی فسیل ماهیهای بدون فک انجام دادند. آنها متوجه شدند که زره این ماهیها حاوی ساختارهایی شبیه به دندان امروزی انسان است.
این بافتها، دنتین نام دارند؛ همان بافتی که در زیر مینای دندانهای ما قرار دارد. اما نکته جالب اینجاست که این دنتین ابتدا روی سطح بدن ماهیها و برای حسکردن محیط به کار میرفته است، نه برای جویدن غذا.
پژوهشگران هنگام بررسی فسیل معروف Anatolepis heintzi متوجه ساختارهایی شبیه به حفرههای دندانی شدند. ابتدا گمان کردند که این ماهی نخستین مهرهدار تاریخ است. اما با مقایسه این فسیل با صدف خرچنگها و موجودات دریایی دیگر، مشخص شد که A. heintzi اصلاً مهرهدار نبوده، بلکه یک بندپای باستانی بوده است.
این کشف باعث شد تا دانشمندان متوجه شوند که هم مهرهداران و هم بیمهرگان باستانی، از بافتی مشابه به دنتین برای حس کردن استفاده میکردند.
این یافته علمی توضیحی فرگشتی برای حساسیت دندانهای انسان ارائه میدهد. به گزارش راز بقا چون دندانها در اصل از ساختارهایی حسی منشأ گرفتهاند، طبیعی است که هنوز هم بسیار حساس باشند. این موضوع دیدگاه ما درباره دردهای دندانی را نیز تغییر میدهد.
بهبیان دیگر، درد دندان شاید یک یادگار باستانی از دوران زرهدار بودن اجدادمان باشد!
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
اسرار انسانهای نخستین؛ زنان نخستین چه شکلی بودند و آیا خانهداری میکردند؟
«هومو آفینیس ارکتوس»؛ دانشمندان گونه جدیدی از انسانهای اولیه را کشف کردند
یک کشف باورنکردنی؛ انسانها از کجا بوسیدن یکدیگر را آغاز کردند و دلیل آن چه بود؟
دانشمندان در این پژوهش به یک موضوع کلیدی دیگر هم اشاره کردهاند: بافتهای حسی در اسکلت بیرونی ماهیهای باستانی با همان «ابزار ژنتیکی» ساخته میشد که امروزه در تشکیل دندانها نقش دارد.
به این ترتیب، ساختار دندانها نه از ابتدا برای غذا خوردن طراحی شدهاند، بلکه از سیستمهای حسی اولیه الهام گرفتهاند که بعداً کارکرد آنها در مسیر فرگشت تغییر کرده است.
کشف منشأ دندانهای انسان در زره ماهیهای باستانی، نمونهای درخشان از ترکیب دیرینهشناسی، زیستشناسی فرگشتی و فناوریهای تصویربرداری مدرن است. به گزارش راز بقا این پژوهش نهتنها یک راز از تاریخچه فرگشتی بدن انسان را حل کرده، بلکه ما را به درک بهتری از درد، حساسیت و عملکرد دندانها رسانده است.
بنابراین، دفعه بعدی که مسواک میزنید یا از دنداندرد شکایت دارید، به این فکر کنید که شاید دارید با بخشی از زره اجدادتان سروکار دارید!