ژاسپر ایرانی؛ سنگی گرانبها با رنگ‌های آتشین و قیمت ۹ میلیونی که فقط در سیستان و بلوچستان یافت می‌شود
ژاسپر یا یشم ایرانی، سنگی نیمه‌قیمتی با رنگ‌های زمینی و نقوش طبیعی است که در سیستان و بلوچستان استخراج می‌شود. این گوهر زیبا با قیمت حدود ۹ میلیون تومان به ازای هر قیراط، گزینه‌ای خاص برای زیورآلات سنتی و مدرن ایرانی است.
راز بقا: در دل کوه‌های خاموش و دشت‌های خشک سیستان و بلوچستان، گوهری نهفته است که شاید کمتر کسی در ایران از آن آگاه باشد؛ سنگی به نام ژاسپر، که به آن در بازار‌های داخلی، یشم ایرانی هم می‌گویند. این سنگ نیمه‌قیمتی با رنگ‌های گرم و طبیعی خود، از دل زمین برخاسته تا زینت‌بخش دستان هنرمندان و سینه‌ی زیورآلات ایرانی شود.
ژاسپر چیست؟
به گزارش راز بقا، ژاسپر نوعی کانی از خانواده‌ی کوارتز (سیلیس) است که ساختاری ریزبلور دارد و در نتیجه، برخلاف کریستال‌های شفاف، به‌صورت کدر و مات دیده می‌شود. رنگ‌های آن حاصل ناخالصی‌های فلزی است که در هنگام شکل‌گیری وارد ساختار آن شده‌اند. نتیجه‌اش؟ سنگ‌هایی با طیف رنگی از قرمز، زرد، قهوه‌ای، سبز تا گاهی خاکستری و سیاه – درست مثل نقاشی طبیعت بر بوم سنگ.
در ادبیات جهانی، ژاسپر را با لقب سنگ طبیعت (Stone of Nature) می‌شناسند، چون نقش‌ها و بافت‌های آن شبیه به مناظر طبیعی، رگه‌های آتشفشانی یا جریان‌های رودخانه‌ای هستند.
ژاسپر در ایران؛ گوهری پنهان در جنوب‌شرق
در ایران، منطقه تفتان و نواحی اطراف خاش و سراوان در استان سیستان و بلوچستان خاستگاه اصلی ژاسپر هستند. معادن این مناطق، به دلیل بستر زمین‌شناسی آتشفشانی و رسوبی، محیطی مناسب برای تشکیل انواع سنگ‌های زینتی از جمله ژاسپر به‌شمار می‌آیند.
استخراج این سنگ‌ها در مقیاس صنعتی انجام نمی‌شود، اما بومیان منطقه و برخی سنگ‌تراشان محلی با حفاری‌های سبک یا جمع‌آوری از سطح زمین، اقدام به تهیه نمونه‌های خام ژاسپر می‌کنند و آنها را به کارگاه‌های تراش سنگ در زاهدان، مشهد و حتی تبریز می‌فرستند.
رنگ‌ها و طرح‌های ژاسپر سیستان
یکی از ویژگی‌های برجسته ژاسپر ایرانی، تنوع فوق‌العاده رنگی و طرح‌های طبیعی آن است. رنگ غالب در نمونه‌های سیستانی معمولاً قرمز آجری، قهوه‌ای شکلاتی، زرد خردلی، و گاهی سبز زیتونی است. برخی از نمونه‌ها رگه‌هایی از سیاه یا سفید دارند که باعث ایجاد جلوه‌ای بی‌نظیر در هنگام تراش و صیقل می‌شود.
در بازار ایران، به این سنگ گاهی به‌اشتباه یشم یا حتی عقیق نیز گفته می‌شود، اما ژاسپر ماهیت متفاوتی دارد؛ کمتر شفاف و بیشتر زمخت ولی بسیار ماندگار و مقاوم در برابر ضربه.
کاربرد‌های ژاسپر ایرانی
ژاسپر، به‌ویژه از نوع سیستانی، بیشتر در این موارد استفاده می‌شود:
ساخت گردنبند و دستبند‌های دست‌ساز سنتی
کار‌های معرق و خاتم‌کاری سنگی
تولید تسبیح‌های خاص و کلکسیونی
حکاکی و مهرسازی سنتی (به‌ویژه برای طرح‌های برجسته)
در سال‌های اخیر برخی هنرمندان صنایع‌دستی در کرمان، اصفهان و یزد از این سنگ برای ساخت زیورآلات مدرن با طرح‌های تلفیقی سنتی امروزی استفاده کرده‌اند.
قیمت ژاسپر ایرانی چقدر است؟
ارزش ژاسپر ایرانی، به‌ویژه نمونه‌های استخراج‌شده از سیستان و بلوچستان، بیش از هر چیز به رنگ‌های طبیعی، نقوش منحصر‌به‌فرد، و کیفیت تراش آن وابسته است. این سنگ وقتی با مهارت تراش‌خورده و صیقل داده شود، به جواهری چشمگیر تبدیل می‌شود که نه‌تنها در بازار داخلی، بلکه در سطح بین‌المللی نیز مورد توجه است.
در حال حاضر، نمونه‌های باکیفیت و تراش‌خورده ژاسپر سیستانی در بازار زیورآلات می‌توانند قیمتی تا حدود ۹ میلیون تومان به‌ازای هر قیراط داشته باشند. به‌عبارتی، یک قطعه ۵ قیراطی خاص از این گوهر بومی، ممکن است تا ۴۵ میلیون تومان نیز ارزش‌گذاری شود.
این قیمت در بازار جهانی معادل ۱۲۰ دلار به‌ازای هر قیراط است. رقمی که ژاسپر ایرانی را در میان سنگ‌های نیمه‌قیمتی با ارزش تجاری بالا قرار می‌دهد.
ژاسپر سیستانی، در کنار زیبایی منحصربه‌فردش، اکنون فرصتی واقعی برای برندسازی ملی، صادرات هدفمند، و رونق صنایع‌دستی ایرانی فراهم کرده است.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
فرصتی مغفول برای اقتصاد محلی
به گزارش راز بقا با وجود اینکه ژاسپر یکی از سنگ‌های زینتی پرطرفدار در جهان است، هنوز در ایران جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است. سیستان و بلوچستان می‌تواند با توسعه کارگاه‌های تراش، ایجاد برند محلی، و بازاریابی درست در فضای آنلاین، سهمی از بازار جهانی گوهرسنگ‌ها را به خود اختصاص دهد.
در جهانی که مردم به دنبال زیورآلات طبیعی و منحصر‌به‌فرد هستند، ژاسپر سیستانی با رنگ‌های گرم و ریشه‌های بومی‌اش، می‌تواند همان چیزی باشد که مخاطب جهانی دنبالش است.
ژاسپر، یا همان یشم ایرانی، فقط یک سنگ نیست. نماد طبیعت بکر جنوب‌شرق ایران، تلاش مردمان محلی، و زیبایی خدادادی است که در سکوت کوه‌ها پنهان مانده. شاید وقت آن رسیده که این سنگ زیبا، جایی شایسته در فرهنگ، اقتصاد و هنر ما پیدا کند نه فقط به‌عنوان سوغاتی خاموش از سیستان، بلکه به‌عنوان گوهری بومی و زنده.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
الماس صورتی؛ گران‌ترین و کمیاب‌ترین سنگ دنیا که ۶۴۰۰ میلیارد تومان قیمت دارد و نماد زیبایی و شکوه است
سنگ مالاکیت؛ نماد ثروت و شکوه و معروف به «سنگ تزارها» که از انسانها در جهان پس از مرگ محافظت می‌کند
چهار کیلو جواهر؛ سنگی که ۳۰ سال جلوی در خانه روستایی بود گنج یک میلیون دلاری از آب درآمد!
کشف سنگ قیمتی از رودخانه؛ چگونه در رودخانه عقیق، یاقوت، فیروزه و گارنت پیدا کنیم و در کدام رودخانههای ایران وجود دارند؟
سنگ لابرادوریت؛ زیباترین سنگ جهان مشهور به «سنگ جادو» که انرژی منفی را دور و چشم سوم را باز می‌کند
سنگ لاجورد افغانستان؛ سنگ سلطنتی با ۶۵۰۰ سال قدمت که نماد خرد و حقیقت است و نقاب توت‌عنخ‌آمون از آن ساخته شد
چگونه در ایران ژئودهای گرانقیمت پیدا کنیم و کجا بیشترین سنگ ژئود را دارد؟ گران‌ترین ژئود دنیا چقدر قیمت دارد؟
سنگ رز کوارتز؛ سنگ زیبایی که نماد عشق است، قلب شکسته را التیام می‌دهد و خشم، حسادت و اضطراب را دور می‌کند
گران‌ترین سنگ زینتی جهان؛ سنگ یشم چهار هزار کیلویی بسیار کمیاب که مجسمه بودا شد
اوپال؛ سنگ زینتی و گوهر آتشین ایرانی با قیمت تا ۶۰ میلیون تومان که در قم کشف شده است
عقیق آتشین؛ کمیاب‌ترین سنگ دنیا با درخششی درونی که ضد ترس است و هر ۵ گرم آن ۳۰۰ میلیون تومان قیمت دارد
زمرد تئودورا: بزرگترین زمرد جهان با ۵۷۰۰۰ قیراط که در برزیل کشف شد و ارزش آن بیش از ۱ میلیون دلار است
سنگ چشمببر؛ سنگ معروف به «نگهبان نامرئی» که باعث تعادل احساس و خشم می‌شود و اضطراب را از بین میبرد
کجای ایران الماس پیدا می‌شود و چگونه الماس واقعی را از الماس تقلبی تشخیص دهیم؟
چگونه میتوان در طبیعت سنگ‌های قیمتی پیدا کرد؟ کجای ایران بیشترین سنگ‌های قیمتی دارد؟
سنگ قیمتی و نیمه قیمتی؛ چگونه سنگ‌های قیمتی و باارزش را از سنگ‌های نیمه‌قیمتی تشخیص دهیم؟
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان