راز بقا: در یکی از کمنظیرترین رخدادهای دنیای حیاتوحش، یک عکاس اسپانیایی موفق شد برای نخستینبار در جهان تصویری از سیاهگوش ایبری سفید به ثبت برساند؛ جانوری زیبا و کمیاب که کارشناسان آن را «روح سفید جنگلهای مدیترانهای» نامیدهاند. این اتفاق شگفتانگیز در اواخر ماه اکتبر ۲۰۲۵ در استان «خائن» در جنوب اسپانیا رخ داد، جایی که پروژههای حفاظتی متعددی برای احیای جمعیت سیاهگوش ایبری در حال اجراست.
به گزارش راز بقا، عکاس این تصویر، «آنخل هیدالگو»، میگوید هنگام بررسی تصاویر یکی از دوربینهای تلهای خود که در عمق کوهستانهای خائن نصب کرده بود، متوجه حضور این جانور غیرعادی شد. در میان تصاویر، سیاهگوشی دیده میشد که برخلاف همنوعان خود، پوستی تقریباً سفید و خالهایی بسیار کمرنگ داشت. او در توصیف این لحظه گفته است: «انگار با شبحی روبهرو شدم که از دل افسانهها بیرون آمده بود.»
به گفته کارشناسان محیطزیست، رنگ سفید این حیوان ناشی از پدیدهای ژنتیکی به نام «لوکیسم» (Leucism) است؛ جهشی نادر که باعث از بین رفتن بخشی از رنگدانههای پوست و مو میشود. بر خلاف «آلبینیسم» یا زالی، در این حالت رنگ چشمها طبیعی باقی میماند و حیوان از نظر بینایی یا فیزیولوژیکی دچار مشکل نمیشود. مشاهده چنین موردی در سیاهگوش ایبری تاکنون سابقه نداشته و به همین دلیل، این ثبت بهعنوان نخستین نمونه مستند در جهان شناخته شده است.
سیاهگوش ایبری، با نام علمی Lynx pardinus، یکی از کمیابترین گربهسانان جهان است که فقط در اسپانیا و پرتغال زندگی میکند. این گونه تا دو دهه پیش در آستانه انقراض کامل قرار داشت؛ جمعیت آن در سال ۲۰۰۲ کمتر از صد فرد تخمین زده میشد. اما با اجرای برنامههای مشترک حفاظتی میان دو کشور، رهاسازی افراد پرورشیافته در طبیعت و کنترل شکار غیرقانونی، جمعیت این گربهسان نادر تا سال ۲۰۲۳ به بیش از دو هزار عدد رسیده است.

با وجود این پیشرفت چشمگیر، اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت (IUCN) هنوز سیاهگوش ایبری را در فهرست گونههای «آسیبپذیر» قرار داده است. کارشناسان میگویند که افزایش تنوع ژنتیکی در میان این جمعیتها یکی از مهمترین اهداف برنامههای حفاظتی است، و ظهور نمونهای با ویژگیهای لوکیسم میتواند نشانهای از پویایی ژنتیکی تازه در جمعیتهای احیاشده باشد.
به گزارش راز بقا هیدالگو، عکاس این تصویر تاریخی، محل دقیق مشاهده را برای جلوگیری از آسیب احتمالی به حیوان فاش نکرده است. با این حال، او تأکید کرده که سیاهگوش مورد نظر فاقد گردنبند ردیابی بوده و در طبیعت آزاد زندگی میکند؛ موضوعی که امید به گسترش طبیعی این گونه را افزایش میدهد.
سیاهگوش ایبری به دلیل ظاهر زیبا، گوشهای منتهی به موهای سیاه بلند و رفتار مخفیانهاش همواره در فرهنگ اسپانیا و پرتغال نمادی از قدرت و استقلال بوده است. اکنون، نسخه سفیدرنگ آن به نماد جدیدی از امید برای نجات حیاتوحش اروپا تبدیل شده است؛ نشانهای از اینکه اگر اراده و تلاش انسانی با احترام به طبیعت همراه شود، حتی گونههایی که روزی در آستانه نابودی بودهاند، میتوانند دوباره بدرخشند.