طوطی گُلی؛ طوطی «نقاش طبیعت» با پرهای رنگین کمانی که عاشق بازی، اکتشاف و ساختن رابطه دوستانه با صاحبش است

راز بقا: طوطی‌های گُلی که با نام انگلیسی Rosella و نام علمی Platycercus شناخته می‌شوند، از زیباترین و چشم‌نوازترین انواع طوطیان جهان هستند. پر‌های رنگارنگ، رفتار فعال و هوش خوب باعث شده این پرندگان در سال‌های اخیر در ایران نیز طرفداران زیادی پیدا کنند. اما نگهداری طوطی گُلی برخلاف ظاهر ساده‌اش نیازمند آگاهی و فراهم کردن شرایط مناسب است. در این مقاله از راز بقا به‌صورت کامل و ساختاریافته به معرفی این پرنده، شرایط نگهداری، تغذیه، رفتار، قیمت و نکات مهم برای صاحبان ایرانی می‌پردازیم.

طوطی گُلی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

به گزارش راز بقا، طوطی‌های گُلی بومی استرالیا هستند و در طبیعت در جنگل‌های باز، مراتع، بوته‌زار‌ها و حتی باغ‌ها زندگی می‌کنند. اندازه آنها معمولاً بین ۲۵ تا ۳۴ سانتی‌متر است و وزنشان حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم است. مهم‌ترین ویژگی گُلی‌ها، رنگ‌بندی خیره‌کننده آنهاست؛ ترکیبی از قرمز، زرد، آبی، سبز و نارنجی که به‌صورت طرح‌های متفاوت روی بدن پخش شده است.

خلق‌وخو و رفتار

گُلی‌ها پرندگانی فعال و باهوش هستند، اما نسبت به بسیاری از طوطیان اهلی‌تر (مثل عروس هلندی) کمی استقلال‌طلب‌تر رفتار می‌کنند. اگر از جوجه‌گی بزرگ شوند، کاملاً با انسان اُخت می‌شوند و رفتار صمیمانه نشان می‌دهند؛ اما معمولاً کمتر از طوطی‌های بزرگ مثل کاسکو به سخن‌گویی تمایل دارند. با این حال تقلید سوت‌ها و صدا‌های ساده را به‌خوبی یاد می‌گیرند.

میزان سخن‌گویی

گُلی‌ها در دسته‌ی طوطی‌های «کم‌سخن» قرار می‌گیرند. توانایی اصلی آنها تقلید سوت و صدای محیط است، نه تکرار طولانی کلمات. به گزارش راز بقا اگر کاربر به‌دنبال یک پرنده بسیار سخنگو باشد، بهتر است این گونه را انتخاب نکند. اما اگر هدف داشتن یک پرنده فعال، زیبا، کم‌صدا و با شخصیت مستقل است، Rosella گزینه‌ای فوق‌العاده به شمار می‌رود.

شرایط استاندارد نگهداری طوطی گُلی در خانه

نگهداری موفق از گُلی‌ها مستقیماً به فراهم کردن شرایط مناسب بستگی دارد. این پرنده انرژی زیادی دارد و محیط نامناسب به‌سرعت باعث افسردگی، پرکَنی یا لجبازی رفتاری در آن می‌شود.

قفس مناسب

قفس باید بزرگ، جادار و ترجیحاً مستطیلی باشد. حداقل اندازه مناسب برای یک گُلی:

۶۰ سانتی‌متر طول

۶۰ سانتی‌متر عرض

۹۰ سانتی‌متر ارتفاع

میله‌ها باید افقی باشند تا پرنده بتواند از آنها بالا برود. قرار دادن تاب، طناب، نردبان و اسباب‌بازی‌های چوبی برای تخلیه انرژی ضروری است.

محل قرارگیری قفس

جایی دور از باد سرد

بدون دود، اسپری خوشبوکننده، بخار آشپزخانه

نه در آشپزخانه و نه جلوی تلویزیون

محیط نیمه‌آرام با نور طبیعی مناسب

گُلی‌ها از استرس محیطی بسیار آسیب می‌بینند و محیط شلوغ روی سلامت آنها تأثیر منفی می‌گذارد.

دما و رطوبت

این پرندگان به‌صورت طبیعی در آب‌وهوای معتدل زندگی می‌کنند و به سرمای شدید حساس‌اند.

بهترین دما برای نگهداری در خانه حدود ۲۰ تا ۲۸ درجه است.

تغذیه کامل و استاندارد برای طوطی گُلی

به گزارش راز بقا برای اینکه گُلی ظاهر شاداب، پر‌های سالم و رفتار فعال داشته باشد، باید تغذیه متنوع و علمی دریافت کند.

دانه‌ها و خوراک اصلی

دانه‌های ارزن، تخم کتان و مقدار بسیار محدود تخمه آفتابگردان بخش کوچکی از رژیم غذایی را تشکیل می‌دهند. به گزارش راز بقا اما تکیه بر دانه‌ها به تنهایی اشتباه است و باعث کمبود ویتامین، ضعف پر، چاقی یا بی‌حالی می‌شود.

پلت

پلت‌های مخصوص طوطی یکی از بهترین روش‌ها برای تأمین مواد مغذی هستند و باید حداقل ۳۰ تا ۵۰ درصد رژیم غذایی را تشکیل دهند.

میوه‌ها

سیب، انار، انگور، کیوی، هلو و پرتقال مناسب هستند. همه باید بدون هسته داده شوند. تنوع میوه به شادابی و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.

سبزیجات

هویج، کلم، کلم‌برگ، فلفل دلمه‌ای، بروکلی، ذرت و مقدار کمی اسفناج انتخاب‌های عالی‌اند.

جلوگیری از مواد خطرناک

آووکادو، شکلات، غذا‌های شور، چای، قهوه، پیاز و سیر برای گُلی‌ها سمّی هستند و باید کاملاً حذف شوند.

اهمیت حمام و بهداشت در سلامت Rosella

طوطی‌های گُلی عاشق آب‌بازی هستند. حمام‌کردن باعث کاهش استرس، شفافیت پر‌ها و جلوگیری از پرکنی می‌شود.‌

می‌توان یک ظرف آب ولرم در قفس قرار داد یا هفته‌ای چندبار با اسپری آب سبک بدن پرنده را مرطوب کرد.

آبخوری و ظرف غذا باید روزانه شسته شود تا از عفونت‌های قارچی جلوگیری شود.

رام‌کردن و آموزش طوطی گُلی

رام‌کردن گُلی‌ها نسبتاً ساده است، به‌خصوص اگر از جوجه‌گی خریداری شوند. به گزارش راز بقا اولین قدم ایجاد اعتماد است. بهتر است چند روز اول فقط کنار قفس باشید و با صدای آرام حرف بزنید. سپس می‌توان از تشویقی‌های کوچک مانند تخمه یا تکه میوه برای تمرین استفاده کرد.

گُلی‌ها معمولاً به‌جای حرف‌زدن، سوت‌های زیبا یاد می‌گیرند. آموزش باید کوتاه، منظم و در محیط آرام انجام شود. تنبیه یا ایجاد ترس باعث پسرفت رابطه و استرس شدید می‌شود.

بیماری‌ها و مشکلات رایج

اگر محیط، تغذیه و بهداشت مناسب نباشد، طوطی گُلی ممکن است دچار مشکلات زیر شود:

پرکنی در اثر استرس یا کمبود سرگرمی

چاقی به‌علت مصرف زیاد دانه‌های چرب

مشکلات تنفسی ناشی از دود یا اسپری‌های معطر

قارچ و انگل روده در نتیجه بهداشت ضعیف

رسیدگی مداوم و توجه به رفتار پرنده بهترین راه برای پیشگیری است.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

طوطی راهب؛ باهوش‌ترین و اجتماعی‌ترین طوطی سخنگو که می‌تواند بهترین حیوان خانگی باشد

طوطی سینه صورتی؛ طوطی استرالیایی که به «شوخ و احمق» معروف است و عاشق بازی‌های آکروباتیک است

طوطی گرینچیک؛ طوطی معروف به «دلقک کوچک» که عاشق دراز کشیدن به پشت، بوسیدن و نوازش است

تکثیر و تولیدمثل

گُلی‌ها برای تکثیر نیاز به آرامش کامل دارند. یک جفت بالغ و سالم در قفس جفتی یا فضای بزرگ‌تر (aviary) می‌تواند سالانه چند بار تخم‌گذاری کند. برای این کار وجود لانهٔ چوبی، تغذیهٔ تقویتی و محیط بدون تنش ضروری است. تکثیر در خانه کار ساده‌ای نیست و معمولاً برای افراد حرفه‌ای توصیه می‌شود.

قیمت طوطی گُلی در ایران

بسته به سن، نژاد، رنگ، میزان رام بودن و کمیاب بودن، قیمت طوطی گُلی در بازار ایران به‌صورت تقریبی:

۸ تا ۱۵ میلیون تومان برای جوجه‌های معمولی

۱۲ تا ۱۸ میلیون تومان برای گُلی‌های شرقی خوش‌رنگ

تا ۲۵ میلیون تومان برای گونه‌های کمیاب یا اصلاح‌نژادی

بازار پرندگان متغیر است و قیمت‌ها ممکن است بسته به شهر و فصل تغییر کنند.

طوطی‌های گُلی یکی از خاص‌ترین و چشم‌نوازترین طوطیان مناسب نگهداری خانگی هستند. به گزارش راز بقا این پرندگان اگرچه کم‌حرف‌تر از طوطی‌های مشهور دیگرند، اما رفتار گرم، انرژی زیاد، رنگ‌های جذاب و شخصیت متفاوت‌شان آنها را برای بسیاری از علاقه‌مندان تبدیل به انتخاب ایده‌آل می‌کند. فراهم کردن قفس بزرگ، تغذیه متنوع، محیط آرام و توجه روزانه، کلید سلامت و شادابی این پرنده است. اگر کاربر ایرانی شرایط مناسب و زمان کافی دارد، نگهداری از Rosella می‌تواند یکی از تجربه‌های لذت‌بخش و ماندگار زندگی باشد.