زرافه سومالی؛ بلندترین زرافه دنیا با قد ۵.۵ متری، گردن ۲ متری، قلب ۱۲ کیلویی و زبان نیم متری که سرعتش از ببر هم بیشتر است

راز بقا: زرافه‌ی سومالی (Reticulated Giraffe) یکی از چشم‌نوازترین و قابل‌شناسایی‌ترین زیرگونه‌های زرافه در جهان است. این زرافه به خاطر لکه‌های پیچیده و چندضلعی بدنش که توسط خطوط سفید روشن از هم جدا شده‌اند، شناخته می‌شود و بومی دشت‌ها و جنگل‌های باز خشک شمال شرقی کنیا، جنوب اتیوپی و سومالی است.

به گزارش راز بقا، برخلاف سایر زیرگونه‌های زرافه، الگوی پوست زرافه‌ی سومالی بسیار دقیق و مشخص است و ظاهری شبیه به شبکه ایجاد می‌کند، از این رو به آن «سومالی» گفته می‌شود. این غول‌های مهربان گیاهخوار هستند و عمدتاً از درختان آکاسیا تغذیه می‌کنند و نقش مهمی در شکل‌دهی به اکوسیستم‌های خود ایفا می‌کنند. 

متأسفانه این زرافه‌ها به دلیل تخریب زیستگاه، شکار غیرقانونی و گسترش فعالیت‌های انسانی در خطر قرار دارند و توسط IUCN به عنوان گونه‌ای در معرض انقراض طبقه‌بندی شده‌اند. 

ویژگی‌ها و مشخصات جسمانی

به گزارش راز بقا، مهم‌ترین ویژگی زرافه‌ی سومالی، پوست آن است. لکه‌های عمیق قهوه‌ای - قرمز چندضلعی که توسط خطوط باریک سفید از هم جدا شده‌اند، در هر فرد منحصر‌به‌فرد هستند، شبیه اثر انگشت انسان. این الگو‌ها نه تنها به استتار در میان درختان و بوته‌ها کمک می‌کنند، بلکه در تنظیم دمای بدن نیز نقش دارند. 

زرافه‌های سومالی از بلندقدترین جانوران خشکی جهان هستند، به طوری که نر‌های بالغ می‌توانند به ارتفاع ۵.۵ متر و ماده‌ها کمی کوتاه‌تر، حدود ۴.۵ متر برسند. گردن‌های طولانی آنها که بیش از ۲ متر طول دارد، به آنها اجازه می‌دهد به برگ‌ها و شاخه‌هایی دسترسی پیدا کنند که سایر گیاهخواران قادر به دسترسی به آنها نیستند و رقابت بر سر غذا کاهش می‌یابد. با وجود قد بلند، آنها بسیار چابک هستند و می‌توانند در کوتاه‌مدت تا ۶۰ کیلومتر در ساعت بدوند. 

رفتار و ساختار اجتماعی

به گزارش راز بقا، زرافه‌های سومالی حیواناتی اجتماعی هستند و معمولاً گله‌های آزاد ۱۰ تا ۲۰ نفره تشکیل می‌دهند. این گله‌ها سیال هستند و اعضا به طور مداوم به گروه‌ها می‌پیوندند یا از آنها جدا می‌شوند. آنها از ترکیبی از زبان بدن، صدا‌های ظریف و صدا‌های زیرآهنگ که زیر حد شنوایی انسان است برای ارتباط استفاده می‌کنند. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

کیپِکی؛ تنها زرافه جهان در آمریکا که هیچ خالی روی بدنش نداشت و چند روز پیش بر اثر یک بیماری ناشناخته از دنیا رفت

زرافه سفید؛ زرافه‌ای کاملا سفید در قلب آفریقا که حیرت تمامی جانورشناسان را برانگیخت

نر‌ها در رفتار «گردن‌کوبی» شرکت می‌کنند، جایی که گردن و سر خود را به یکدیگر می‌کوبند تا برتری و دسترسی به فرصت‌های جفت‌گیری را تعیین کنند. ماده‌ها معمولاً یک توله به دنیا می‌آورند و دوره بارداری حدود ۱۵ ماه است. توله‌ها بلافاصله پس از تولد قادر به ایستادن و حرکت هستند، که برای اجتناب از شکارچیانی مانند شیر، کفتار و پلنگ حیاتی است.

حفاظت و تهدیدات

زرافه‌ی سومالی به عنوان گونه‌ای در معرض خطر در نظر گرفته می‌شود و جمعیت وحشی آن کمتر از ۱۰،۰۰۰ فرد تخمین زده می‌شود. تخریب زیستگاه به دلیل گسترش کشاورزی، توسعه زیرساخت‌ها و جنگل‌زدایی، اصلی‌ترین تهدید برای بقای آنها است. 

شکار غیرقانونی برای گوشت و پوست نیز به کاهش جمعیت کمک می‌کند. چندین برنامه حفاظتی در کنیا و مناطق اطراف بر حفظ زیستگاه، مبارزه با شکار غیرقانونی و برنامه‌های پرورش در مناطق حفاظت‌شده و باغ‌وحش‌ها تمرکز دارند. سازمان‌های بین‌المللی مانند «بنیاد حفاظت از زرافه» برای افزایش آگاهی و اجرای استراتژی‌هایی برای جلوگیری از انقراض این گونه نمادین فعالیت می‌کنند. 

عجیب‌ترین ویژگی‌های زرافه‌ی سومالی

به گزارش راز بقا، زرافه‌ی سومالی دارای ویژگی‌های شگفت‌انگیز و غیرعادی متعددی است که آن را حتی در میان هم‌نوعانش نیز متمایز می‌کند. 

یکی از عجیب‌ترین ویژگی‌ها، زبان بسیار بلند آن است که می‌تواند تا ۵۰ سانتی‌متر طول داشته باشد و برای گرفتن برگ‌ها و شاخه‌ها با دقت بالا عمل می‌کند، در حالی که از خراشیده شدن توسط تیغ‌ها جلوگیری می‌کند. این زبان همچنین به رنگ بنفش تیره است که احتمالاً از آفتاب‌سوختگی محافظت می‌کند. 

ویژگی غیرعادی دیگر، سیستم قلبی- عروقی آنها است: زرافه‌ها دارای قلب بزرگی هستند که تا ۱۲ کیلوگرم وزن دارد و فشار خون بالایی ایجاد می‌کند تا خون را تا مغز برساند. گردن آنها شامل همان تعداد مهره‌ها به اندازه انسان است یعنی هفت مهره، اما هر مهره کشیده شده و انعطاف و دسترسی فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌کند.

زرافه‌ها همچنین عادات خواب عجیبی دارند و معمولاً به صورت ایستاده می‌خوابند و تنها گاهی به حالت درازکش می‌خوابند، و میانگین خواب روزانه آنها فقط ۴.۶ ساعت است. مادران برای ارتباط با توله‌ها از صدا‌های کم‌فرکانس استفاده می‌کنند که برای انسان‌ها قابل شنیدن نیست.

علاوه بر این، نر‌ها در مسابقات گردن‌کوبی شرکت می‌کنند که گاهی ساعت‌ها طول می‌کشد و می‌تواند باعث آسیب‌های شدید شود رفتاری که هم خشونت‌آمیز و هم آئینی به نظر می‌رسد. 

با وجود اندازه بزرگ، زرافه‌ها می‌توانند با سرعت بالا بدوند و حرکات ظاهراً عجیب خود را با تعادل و هماهنگی شگفت‌انگیز انجام دهند. این ویژگی‌ها زرافه سومالی را به گونه‌ای واقعاً منحصر‌به‌فرد و جذاب تبدیل می‌کنند.