«بنگ‌دانه» چیست و چرا رومیان باستان آن را مصرف می‌کردند؟

راز بقا: دانه‌های این گیاه توهم‌زا در قلم توخالی گوسفند یا بز در «هوتن کستلوم»، یک سکونتگاه رومی در دوره روم اولیه تا قرن دوم پس از میلاد واقع در هلند کنونی، یافت شده است.

پیش از این دانه‌های این گیاه در سایت‌های باستان‌شناسی در شمال غرب اروپا یافت شده بود، اما از آنجا که بنگ‌دانه به طور خودرو و وحشی در نزدیکی سکونتگاه‌های انسانی رشد می‌کند تشخیص اینکه کاشت و استفاده از آن‌ها عامدانه و آگاهانه بوده یا نه برای پژوهشگران ممکن نبود.

این در حالی است که صد‌ها دانه پیداشده جدید به طور عمدی در یک استخوان ران گوسفند به طول ۷.۲ سانتی‌متر قرار داده شده و انتهای استخوان نیز با پوست درخت غان قیراندود و مهر و موم شده بود. 

امری که نشان می‌دهد این استخوان عمداً به عنوان یک شیء مورد استفاده قرار گرفته است و دانه‌های درونش آگاهانه برای مصارف بعدی ذخیره شده‌اند.

محققان تاریخ این استخوان را بین سال‌های ۷۰ تا ۱۰۰ میلادی تخمین زده‌اند. در حالی که بررسی‌های اولیه نشان می‌داد این استخوان حاوی ۱۰۰۰ عدد دانه بنگ‌دانه بوده است، تحقیقات دقیق‌تر نشان داد که حدود ۴ هزار دانه در این استخوان قرار دارد.

محققان می‌گویند این کشف با یافته‌ها از بقایای همین گیاه در ۸۳ سایت باستان‌شناسی دیگر در سراسر هلند مرتبط است. امری که نشان می‌دهد احتمالا این گیاه به طور طبیعی رشد نکرده و آن را به طور خاص کشت داده‌اند.

بذرالبنج در دوران باستان به طور گسترده‌ای شناخته شده بود. «دیوسکوریدس» پزشک یونانی که در روم باستان و در زمان امپراتور نرون زندگی می‌کرد در نوشته‌های خود از این گیاه یاد می‌کند. 

«پلینی بزرگ»، نویسنده رومی قرن یک میلاد و مولف دانشنامه «تاریخ طبیعی»، نیز بین بنگ‌دانه که به گفته او مصارف دارویی دارد و سیاه‌دانه که می‌توانست باعث جنون شود تفاوت قائل می‌شد.

گیاه بنگ‌دانه در ساخت معجون‌های جادوگری کاربرد فراوانی داشته است و برای آن اثراتی همچون خلسه قائل می‌شدند. امروزه نیز از آن در فرهنگ عوام و طب سنتی برای رفع «قضا بلا» و «چشم زخم» استفاده می‌شود و دانه‌هایش در ساخت تسبیح‌های موسوم به «سندلوس شور» کاربرد دارند.

نتایج این مطالعه در نشریه علمی «Antiquity» منتشر شد.

منبع: یورونیوز