چرا اجداد ما قادر به دیدن رنگ آبی نبودند؟!

 لباس آبی و سیاه (یا سفید و طلایی) که اینترنت را در هم کوبید، نشان داد که چگونه مردم می‌توانند به طرز متفاوتی به دنیا نگاه کنند. اما این امر فقط درباره شرایط نوری یا توهم بصری نیست، پژوهش‌ها حاکی از آن است که ما قادر به دیدن چیزی نیستیم تا وقتی که راهی برای توصیف آن پیدا کنیم.

برای مثال، در زبان‌های باستانی واژه‌ای برای توصیف رنگ «آبی» وجود ندارد، در نتیجه دانشمندان گمان می‌کنند مردم باستان حتی متوجه وجود این رنگ نیز نبودند. حتی «هومر»، شاعر معروف یونانی، در اشعار «اودیسه» دریا را شراب تیره‌رنگ توصیف می‌کند.

در سال ۱۸۵۸، ویلیام گلدستون که بعد‌ها نخست وزیر بریتانیا شد، رنگ‌های توصیفی هومر در شعر اودیسه را شمرد و به این نتیجه رسید که وی به هیچ عنوان به رنگ آبی اشاره نکرده است. هومر حدودا ۲۰۰ بار به رنگ سیاه و ۱۰۰ بار به رنگ سفید در این شعر اشاره کرده است، در حالی که اشاره به رنگ قرمز کمتر از ۱۵ بار و رنگ زرد و سبز کمتر از ۱۰ بار بوده است.

به گزارش دیلی‌میل و به گفته‌ی محققان، مصریان تنها فرهنگی بودند که توانستند رنگ آبی را تولید کنند و اولین تمدن باستانی هستند که نامی بر رنگ آبی نهادند. با گسترش این محصول، تمدن‌های دیگر نیز شروع به اسم‌گذاری بر این رنگ کردند؛ امروزه همچنان قبایلی مانند مردم هیمبا در کشور نامیبیا وجود دارند که برای رنگ آبی نامی ندارند.

یکی از اعضای قبیله هیمبا در آزمایش تمایز رنگ آبی و سبز

چندین سال پیش، دانشمندان به مردم هیمبا دایره‌ای با ۱۱ مربع سبز و یک مربع آبی نشان دادند. این تحقیق نشان داد که آن‌ها قادر به تشخیص اینکه کدام یک از مربع‌ها با دیگران متفاوت است، نبودند و یا زمان زیادی طول کشید تا متوجه تفاوت شوند. این قبیله اسم‌های زیادی برای توصیف رنگ سبز دارند. هنگامی که مربعی با رنگ سبز متفاوت به آن‌ها نشان داده شد، فورا قادر به تشخیص آن بودند.

تحقیقی دیگر، بر چگونگی تفکیک کردن واژه (goluboy) در توصیف رنگ آبی روشن و واژه (siniy) به معنی آبی تیره در گویش مردم روسیه تمرکز کرده است. دانشگاه MIT در طی این تحقیق ۵۰ نفر از مردم شهر بوستون در ایالت ماساچوست را انتخاب کرد که نیمی از آن‌ها زبان اول‌شان روسی بود. دانشمندان نتایج را این‌گونه اعلام کردند، ۱۰ درصد از داوطلبان در تشخیص آبی روشن و آبی تیره سریع‌تر از تمیز دادن بین رنگ‌های آبی مختلف با همان سایه عمل کردند.

در سمت چپ، تعداد نام‌های انگلیسی برای رنگ‌ها و در سمت راست، تعداد نام‌های رنگ‌ها در زبان چینی است. همانطور که در شکل می‌بینید، بیس رنگ‌های محبوب در زبان انگلیسی، آبی، صورتی و سبز است در حالی که در زبان چینی، رنگ قرمز، آبی و سبز کاربرد بیشتری دارند.

پژوهش دیگری نشان می‌دهد با وجود این‌که رنگ‌ها در سراسر دنیا یکسان هستند، اما زبانی که رنگ‌ها در آن توصیف می‌شود تاثیر به سزایی در درک آن‌ها دارد. به طور کلی رنگ‌ها همان باور ذهنی مغز انسان از اشیای اطراف است. در واقع رنگ‌ها ماهیت خارجی ندارند و تنها تفسیری درونی انسان از نور موجود هستند.