گوسفند «مرینوس»؛ گوسفندی به گرانی الماس که صادرات آن اعدام داشت!

راز بقا: مرینو یا مرینوس یک نژاد یا گروه نژادی از نژاد‌های گوسفند اهلی است که با پشم نرم بسیار ظریف‌اش مشخص می‌شود. این نژاد در اواخر قرون وسطی در اسپانیا ایجاد شد و برای چندین قرن به عنوان یک انحصار شدید اسپانیایی حفظ شد.

به گزارش راز بقا، صادرات این نژاد تا مدت‌های مدیدی مجاز نبود و کسانی که تلاش کردند این نژاد را از اسپانیا خارج کنند، مجازات اعدام را به جان خریدند. در قرن هجدهم، گله‌ها به دادگاه‌های تعدادی از کشور‌های اروپایی، از جمله فرانسه، مجارستان، هلند، پروس، زاکسن و سوئد فرستاده شدند. در اسپانیای آن سال‌ها این نژاد از گوسفند حکم الماس برای این کشور را داشت.

مرینو متعاقباً در بسیاری از نقاط جهان از جمله آفریقای جنوبی، استرالیا و نیوزیلند گسترش یافت. نژادها، سویه‌ها و گونه‌های شناخته شده متعددی از نوع اصلی ایجاد شده اند. این‌ها شامل مرینو آمریکایی و دلاین مرینو در قاره آمریکا، مرینو استرالیایی، بورولا مرینو و پپین مرینو در اقیانوسیه و جنتیله دی پولیا، مرینولندشاف و رامبویه در اروپا هستند. 

مرینوی بدون شاخ استرالیایی یک نوع بدون شاخ است. قوچ‌های دیگر نژاد‌های مرینو دارای شاخ‌های بلند و مارپیچی هستند که نزدیک سر رشد می‌کنند، در حالی که میش‌ها معمولاً بدون شاخ هستند.

تاریخ، ریشه و مبدأ گوسفند مرینوس

به گزارش راز بقا، نام مرینو تا اوایل قرن پانزدهم در اسپانیا ثبت نشده بود و منشا آن مورد مناقشه است. سه نظریه در مورد منشاء نژاد مرینو در اسپانیا عبارتند از: واردات گله‌های شمال آفریقا در قرن دوازدهم؛ منشأ و بهبود آن در اکسترمادورا در قرن‌های ۱۲ و ۱۳؛ تلاقی انتخابی میش‌های اسپانیایی با قوچ‌های وارداتی در چندین دوره مختلف، به طوری که پشم ریز مشخصه آن تا قرن ۱۵ یا حتی بعد از آن به طور کامل توسعه نیافته بود. نظریه اول می‌پذیرد که این نژاد با واردات قوچ‌های آفریقای شمالی بهبود یافته و نظریه دوم بر این تصور است که گوسفند‌های اولیه شمال آفریقا مربوط به نوع گوسفند آسیای صغیر هستند، و هر دو ادعا می‌کنند که تاریخ اولیه و عمدتاً منشأ آفریقای شمالی برای نژاد مرینو دارند.

نظریه سوم، مبنی بر اینکه نژاد مرینو در طی چندین قرن در اسپانیا با یک میراث قوی اسپانیایی ایجاد شده و هیچ ارتباطی با آفریقا ندارد در قرن دوازدهم وارد شده، هم توسط مطالعات ژنتیکی اخیر و هم عدم وجود قطعی پشم گوسفند مرینو قبل از قرن پانزدهم تایید شده است. نژاد گوسفند بومی غالب در اسپانیا از دوران پیش از روم، «چورو» بود، گروهی همگن که نزدیک به انواع گوسفند اروپایی در شمال پیرنه بود و عمدتاً برای گوشت و شیر، با پشم درشت و رنگی پرورش داده می‌شد.

پشم چورو ارزش کمی داشت، به جز جایی که میش‌های آن با نژاد پشمی مرغوب از جنوب ایتالیا در زمان رومیان تلاقی داده شده بودند. مطالعات ژنتیکی نشان داده که نژاد مرینو به احتمال زیاد از تلاقی میش‌های چورو با انواع قوچ‌های نژاد‌های دیگر در دوره‌های مختلف ایجاد شده است از جمله قوچ ایتالیایی در دوران رم، قوچ آفریقای شمالی در قرون وسطی و قوچ انگلیسی از نژاد‌های دارای پشم خوب در قرن پانزدهم.

به گزارش راز بقا، اگرچه اسپانیا در قرن ۱۳ و ۱۴ پشم را به انگلستان، کشور‌های پایین و ایتالیا صادر می‌کرد، اما فقط برای تولید لباس‌های ارزان‌قیمت استفاده می‌شد. اولین شواهد صادرات پشم خوب اسپانیایی به ایتالیا در دهه ۱۳۹۰ و فلاندر در دهه ۱۴۲۰ بود، اگرچه در هر دو مورد پشم خوب انگلیسی ترجیح داده می‌شد. اسپانیا در اواخر قرن پانزدهم به دلیل پشم مرغوب خود مشهور شد و در اواسط قرن ۱۶ پشم مرینو اسپانیایی با بهترین پشم‌های انگلیسی برابری می‌کرد. 

اولین شواهد مستند برای پشم مرینو در ایتالیا به سال‌های ۱۴۰۰ برمی‌گردد، و در دهه‌های ۱۴۲۰ و ۱۴۳۰، پشم‌های مرینو با پشم مرغوب انگلیسی در برخی از شهر‌های کشور‌های پایین‌تر برای تولید پارچه‌های باکیفیت مخلوط می‌شدند. با این حال، تنها در اواسط قرن شانزدهم بود که گران‌ترین درجات پارچه را می‌توان به طور کامل از پشم مرینو تهیه کرد، بعد از اینکه کیفیت این پشم با بهترین پشم انگلیسی که کوتاه‌تر بودند برابری کرد. 

مرینوس ایالات متحده

گوسفند مرینو در سال ۱۸۱۲ به ورمونت معرفی شد. این امر در نهایت منجر به یک چرخه رونق برای پشم شد که به قیمت ۵۷ سنت/ پوند در سال ۱۸۳۵ رسید. تا سال ۱۸۳۷، یک میلیون گوسفند در ایالت ورمونت وجود داشت. قیمت پشم در اواخر دهه ۱۸۴۰ به ۲۵ سنت/ پوند کاهش یافت. این ایالت نتوانست در رقابت با ایالت‌های دیگر مقاومت کند و به همین دلیل پرورش گوسفند در ورمونت از بین رفت. بسیاری از کشاورزان گوسفند از ورمونت با گله‌های خود به سایر نقاط ایالات متحده مهاجرت کردند.

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

گوسفند «لادوم»؛ پادشاه گوسفندان که ۶ میلیارد تومان قیمت دارد و در عید قربان، قربانی نمی‌شود!

گوسفند «راکا»؛ گوسفندی مجارستانی که عجیب‌ترین شاخ جهان را دارد

گوسفند «نجدی»؛ گوسفند عربستانی که نیم میلیارد قیمت دارد و مخصوص پختن «مریق» و «حمیس» است

مرینوس استرالیایی

حدود ۷۰ گوسفند بومی، که فقط برای گوشت مناسب بودند، از سفر به استرالیا با ناوگان اول جان سالم به در بردند. این گوسفند‌ها اواخر ژانویه ۱۷۸۸ وارد استرالیا شد. چند ماه بعد، گله به تنها ۲۸ میش و یک بره کاهش یافت. 

به گزارش راز بقا، در سال ۱۷۹۷، فرماندار کینگ، سرهنگ پترسون، کاپیتان واترهاوس و کنت گوسفند‌هایی را در کیپ تاون از بیوه سرهنگ گوردون، فرمانده پادگان هلندی خریداری کردند. هنگامی که واترهاوس در سیدنی فرود آمد، گوسفند خود را به کاپیتان جان مک آرتور، ساموئل مارسدن و کاپیتان ویلیام کاکس فروخت. اگرچه منشاء اولیه نژاد مرینوی استرالیایی شامل ذخایر مختلفی از کیپ کلونی، انگلستان، زاکسن، فرانسه و آمریکا بود و اگرچه گونه‌های مختلف مرینو در استرالیا پرورش داده می‌شوند، جمعیت مرینو استرالیا از نظر ژنتیکی نسبت به سایر جمعیت‌های مرینوس دارای تشابه و تفاوت است، که نشان‌دهنده تاریخ مشترک مرینو پس از ورود آن‌ها به استرالیاست. 

رکورد بالاترین قیمت مرینوس

رکورد جهانی قیمت یک قوچ مرینو ۴۵۰۰۰۰ دلار استرالیا بود که در جریان فروش قوچ مرینو در سال ۱۹۸۸ در آدلاید، استرالیای جنوبی فروخته شد. در سال ۲۰۰۸، یک میش مرینو استرالیایی به قیمت ۱۴۰۰۰ دلار استرالیا در نمایشگاه گوسفند و حراجی که در «دوبو»، نیو ساوت ولز برگزار شد، فروخته شد.

ویژگی‌ها

مرینو یک جوینده عالی علوفه و گوسفندی بسیار سازگار است. این گوسفند عمدتاً برای پشم پرورش داده می‌شود، و اندازه لاشه آن معمولاً کوچکتر از گوسفندی است که برای گوشت پرورش داده می‌شود. مرینو گوشتی آفریقای جنوبی، رامبویه آمریکایی و مرینوفلایشاف آلمانی از جمله نژاد‌هایی از گوسفند مرینو هستند که برای ایجاد تعادل در تولید پشم و ارتقای کیفیت لاشه پرورش داده شده اند.

مرینو به گونه‌ای اهلی و پرورش یافته است که به آن‌ها اجازه نمی‌دهد بدون پشم‌چینی منظم توسط مالکان به خوبی زنده بمانند. آن‌ها باید حداقل سالی یک بار پشم‌چینی شوند، زیرا رشد پشم آن‌ها متوقف نمی‌شود. اگر این مورد نادیده گرفته شود، فراوانی بیش از حد پشم می‌تواند باعث استرس گرمایی، مشکلات حرکتی و حتی نابینایی گوسفند شود.

پشم مرینو ظریف و نرم است. الیاف‌ها معمولاً ۶۵ تا ۱۰۰ میلی متر طول دارند. یک قوچ مرینو ساکسونی ۳ تا ۶ کیلوگرم پشم چرب در سال تولید می‌کند، در حالی که یک قوچ نژاد مرینوی پپین استرالیا، با کیفیت خوب تا ۱۸ کیلوگرم تولید می‌کند. 

پشم مرینوی پپین در محدوده ۲۰ تا ۲۳ میکرون قرار دارد. پپین در گله‌های گوسفند کوئینزلند، در دامنه‌ها و دشت‌های نیو ساوت ولز، از طریق شمال ویکتوریا و مناطق کشاورزی مختلط استرالیای جنوبی و استرالیای غربی رایج است. همچنین می‌توان مرینوی پپین را در تعداد قابل توجهی در مناطق پر بارش ویکتوریا، تاسمانی و نیو ساوت ولز یافت.

مرینوس پپین اینقدر در بین برخی از دامداران طرفدار دارد که آن‌ها کل گوسفندان مرینو را به پپین و غیر پپین تقسیم‌بندی کرده‌اند. پشم مرینو در حالت کلی معمولاً کمتر از ۲۴ میکرون قطر دارد. انواع اصلی پشم مرینو عبارتند از: پشم قوی (پهن) (۲۳ - ۲۴.۵ میکرومتر)، پشم متوسط (۲۱ - ۲۲.۹ میکرومتر)، ریز (۱۸.۶ - ۲۰.۹ میکرومتر)، فوق ریز (۱۵ - ۱۸.۵ میکرومتر) و بسیار ریز (۱۱.۵ - ۱۵ میکرومتر).