«کاسوآری»؛ خطرناک‌ترین پرنده جهان که انسان آن را پرورش می‌داد!

راز بقا: دانشمندان می‌گویند به شواهدی دست یافته‌اند که نشان می‌دهد انسا‌ن‌ها دستکم از ۱۸ هزار سال پیش نوعی پرنده وحشی به نام «کاسوآری» را که اصطلاحا «خطرناک‌ترین پرنده جهان» نامیده می‌شود پرورش می‌داده‌اند.

به گزارش راز بقا؛ طول این پرنده که به نام «شترمرغ شاخدار» یا «پرنده مهاجم» نیز معروف است به دو متر می‌رسد و اغلب به دلیل پنجه‌های بلند و خنجر مانندش «خطرناک‌ترین پرنده جهان» نامیده می‌شود. سالانه حدود ۲۰۰ مورد حمله به انسان از سوی این حیوان گزارش می‌شود که در مواردی با مرگ همراه بوده است.

این جانور خجالتی و در عین حال مهاجم که سنگین‌ترین پرنده بی‌بالِ پرواز بعد از شترمرغ به شمار می‌رود، به دلیل داشتن یک پنجه ۱۰ سانتی‌متری در پا که مثل تیغه عمل می‌کند می‌تواند هر شکارچی یا تهدید بالقوه‌ای را با یک ضربه مغلوب کند. در سال ۲۰۱۹ در ایالت فلوریدا یک مرد در اثر ضربه پای این جانور کشته شد.

هرچند به دلیل خصوصیات تهاجمی این پرنده بعید به نظر می‌رسد که مناسب اهلی شدن باشد، با این حال نتایج یک مطالعه جدید بر روی بیش از هزار قطعه پوست تخم مرغ فسیل شده متعلق به ۶ تا ۱۸ هزار سال پیش نشان می‌دهد انسان‌های اولیه احتمالا تخم‌های آنان را جمع‌آوری کرده و سپس جوجه‌ها را برای پرورش دادن به نیمه شرقی جزیره پاپوآ در گینه نو منتقل می‌کرده‌اند.

کریستینا داگلاس، استاد مردم‌شناسی و مطالعات آفریقا در دانشگاه ایالتی پن آمریکا، در این خصوص می‌گوید: «رفتاری که ما شاهد آن هستیم هزاران سال قبل از اهلی شدن مرغ رخ داده است.»

از کاسوآری‌ها سه نوع بومی در مناطق شمالی کوئنزلند، استرالیا و گینه نو وجود دارد و محققان می‌گویند اجداد ما احتمالا کوچکترین گونه آن‌ها، یعنی کاسواری کوتوله، را پرورش می‌داده‌اند که حدود ۲۰ کیلوگرم وزن دارد.

دانشمندان می‌گویند این پرندگان یک ویژگی به خصوص موسوم به «نقش‌پذیری» دارند که امکان اهلی کردن و پرورش آن‌ها را به انسان می‌داده است. این بدین معنی است که جوجه پس از خروج از تخم، اولین موجودی را که می‌بیند مادر خود فرض کرده و همه‌جا به دنبال آن به راه می‌افتد.

محققان در پژوهش خود ابتدا پوسته تخم‌مرغ پرندگان زنده از جمله بوقلمون و شترمرغ را مورد مطالعه قرار دادند و سپس از آن‌جا که کلسیم موجود در پوسته تخم‌مرغ در مراحل مختلف شکل‌گیری آن تغییر می‌کند، با استفاده از میکروسکوپ‌های لیزری سه‌بعدی میزان کلسیم و شکل داخلی آن‌ها را بررسی کردند تا بتوانند مدلی از ظاهر تخم‌مرغ‌ها در مراحل مختلف جوجه‌کشی بازسازی کنند.

دکتر داگلاس می‌گوید: «آنچه ما دریافتیم این بود که اکثر پوسته‌های تخم‌مرغ در مراحل آخر پیش از تولد جوجه، زمانی که جنین کاسوآری اندام، منقار، پنجه و پر را شکل داده بودند. قرار داشتند و این الگو تصادفی نیست.»

علیرغم یافته‌های جدید هنوز سوالات بی‌پاسخ بسیاری در برابر دانشمندان قرار دارد. یکی از آن‌ها این است که آیا انسان‌های اولیه به طور هدفمند این تخم‌ها را جمع‌آوری کرده‌اند تا از تخم بیرون بیایند و پرورش‌شان بدهند، یا تخم‌ها را برای خوردن جمع‌آوری کرده‌اند؟

کریستینا داگلاس می‌گوید احتمال هر دو وجود دارد چرا که تخم مرغ با جنین‌های کاملا شکل‌گرفته در برخی از نقاط جهان نظیر جنوب شرق آسیا به عنوان یک غذای لذیذ در نظر گرفته می‌شود، با این حال تجزیه و تحلیل تیم محققان نشان می‌دهد که انسان‌های اولیه اجازه می‌دادند تخم‌ها به جوجه تبدیل شوند.

خانم داگلاس دراین باره می‌گوید: «ما برای این منظور حرارت ثبت شده روی پوسته تخم مرغ‌ها را بررسی کردیم. به اندازه کافی نمونه‌های پوسته تخم مرغ در مراحل پایانی وجود دارد که نشانی از پختگی روی آن‌ها دیده نمی‌شود بنابراین می‌توانیم بگوییم که آن‌ها جوجه‌کشی می‌کردند و تخم‌ها را نمی‌خوردند.»

امروزه در ارتفاعات گینه نو مردم محلی جوجه‌های کاسواری را پرورش می‌دهند تا پس از بلوغ از گوشت و پرهایشان استفاده کنند.

دانشمندان می‌گویند پرورش این حیوانات کار بسیار سختی بوده است چرا که برای جوجه‌کشی و پرورش جوجه کاسوآری افراد باید می‌دانستند که لانه‌ها کجا هستند و تخم‌گذاری چه زمانی است تا بتوانند آن‌ها را درست قبل از خروج جوجه از تخم از لانه خارج کنند. این کار آسانی به شمار نمی‌رود چرا که این پرندگان هر ساله در مکان‌های مشابه لانه نمی‌کنند.

همینطور هنگامی که یک ماده تخم می‌گذارد، پرنده نر با چنگال‌های مرگبارش وظیفه محافظت از لانه را بر عهده می‌گیرد و در طول زمان ۵۰ روزی که پرنده ماده روی تخم‌ها خوابیده است، محل را ترک نمی‌کند.