












راز بقا: در فرهنگهای مختلف جهان، آنچه بهعنوان خوراک پذیرفته میشود، گاه میتواند برای دیگران عجیب یا حتی ترسناک باشد. یکی از نمونههای بارز این تفاوتها، مصرف گوشت مار است؛ گوشتی که در برخی مناطق جهان یک خوراک معمولی و پرخاصیت محسوب میشود و در دیگر نقاط، با تردید یا نگرانی به آن نگریسته میشود. اما آیا گوشت مار واقعاً خوراکی است که انسان بتواند از آن بهره ببرد؟ و اگر چنین است، چه خواصی در آن نهفته است؟
بله، گوشت مار قابل خوردن است و در بسیاری از فرهنگها نهتنها یک ماده خوراکی مجاز، بلکه گاه گرانقیمت و پرطرفدار نیز بهشمار میرود. البته، همهی گونههای مار برای مصرف انسان مناسب نیستند. به گزارش راز بقا، مارهای سمی باید با احتیاط بسیار بالا و تنها توسط افراد متخصص آمادهسازی شوند تا زهر موجود در غدد سمی آنها پیش از طبخ کاملاً از بین برود. در مقابل، مارهای غیرسمی همچون مار پیتون یا برخی انواع مار آبی، بدون خطر خاصی قابل مصرف هستند.
گوشت مار سرشار از پروتئین خالص است و میزان چربی آن نسبتاً پایین است. از مهمترین فواید مصرف گوشت مار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تقویت سیستم ایمنی: برخی پژوهشها نشان دادهاند که ترکیبات موجود در گوشت مار میتوانند به تقویت بدن در برابر بیماریهای ویروسی و باکتریایی کمک کنند.
کاهش التهابهای مفصلی: در طب سنتی چین، از گوشت و حتی روغن مار برای کاهش التهاب و دردهای مزمن مفاصل استفاده میشود.
بهبود عملکرد جنسی: در برخی فرهنگها، گوشت مار بهعنوان یک ماده محرک و تقویتکننده قوای جنسی شناخته شده است.
کمک به درمان بیماریهای پوستی: بهویژه در طب سنتی آسیایی، از گوشت مار برای بهبود مشکلات پوستی همچون اگزما و پسوریازیس استفاده میشود.
به گزارش راز بقا، مصرف گوشت مار در کشورهای آسیای جنوبشرقی همچون چین، ویتنام، تایلند و اندونزی بسیار رایج است. در این مناطق، مار نهتنها بهعنوان منبع تغذیه، بلکه بهعنوان بخش مهمی از طب سنتی در نظر گرفته میشود. در چین، رستورانهایی با منوی مخصوص گوشت مار وجود دارد که حتی نوع مار مورد استفاده نیز انتخابی است.
در بخشهایی از آفریقا نیز گوشت مار بهعنوان خوراکی بومی شناخته میشود. همچنین، در جنوب ایالات متحده آمریکا، بهویژه در ایالتهایی مانند تگزاس، گوشت مار زنگی (rattlesnake) گاهی بهعنوان غذایی خاص و ماجراجویانه مصرف میشود.
در ایران، مصرف گوشت مار عمومی و رایج نیست و در فرهنگ غذایی ایرانی جایگاهی ندارد. بسیاری از مردم ایران به دلایل فرهنگی، مذهبی یا ذهنیت منفی نسبت به خزندگان، از خوردن گوشت مار پرهیز میکنند. با این حال، موارد محدودی از مصرف گوشت مار در برخی مناطق جنوبی یا مرزی کشور گزارش شده، آن هم بیشتر در قالب باورهای درمانی بومی یا تجربههای فردی خاص.
در طب سنتی برخی مناطق جنوب ایران (مانند هرمزگان یا سیستان و بلوچستان)، گاهی گفته میشود که خوردن گوشت خشکشده مار یا استفاده از روغن آن برای درمان برخی بیماریها نظیر درد مفاصل یا ناتوانی جنسی مفید است، ولی این باورها بههیچوجه فراگیر نیستند و پشتوانه علمی و تایید رسمی پزشکی ندارند.
همچنین در برخی موارد، مارهای غیرسمی که تصادفاً شکار میشوند ممکن است در محیطهای روستایی و عشایری مصرف شوند، ولی این موارد بسیار نادر و معمولاً خارج از عرف غذایی رسمی کشور هستند.
از دیدگاه شرعی در فقه شیعه، خوردن گوشت حیواناتی که خون جهنده دارند و درنده محسوب میشوند، مانند مار، حرام است. مار بهدلیل خزنده بودن، نداشتن سمک حلال، و ظاهر ناخوشایند، در دستهی حیوانات غیرمطهر و غیرقابلمصرف قرار میگیرد.
از نظر قانونی نیز در ایران، خرید، فروش و مصرف گوشت مار نهتنها مجاز نیست، بلکه در مواردی میتواند با مقررات مربوط به حفظ محیطزیست و حمایت از گونههای جانوری خاص در تعارض باشد. بنابراین، مصرف گوشت مار در ایران فاقد مجوز شرعی و قانونی است.
به گزارش راز بقا، بالاترین قیمت ثبتشده برای گوشت مار در جهان مربوط به گونههای خاص و نادر است که در رستورانهای لوکس آسیای شرقی، بهویژه در چین، ویتنام و اندونزی، بهعنوان غذای مجلل یا داروی سنتی عرضه میشوند.
بهطور تقریبی گوشت مار معمولی (مانند پیتون یا مار زنگی) بین ۳ میلیون تا ۹ میلیون تومان بهازای هر کیلوگرم به فروش میرسد. اما قیمت مارهای کمیاب یا درمانی (مثل مار کبری یا مار دریایی) تا حدود ۴۳ میلیون تومان بهازای هر کیلوگرم یا حتی بیشتر به فروش میروند، بهویژه اگر با فرآوری خاصی مانند گوشت خشکشده، سوپ دارویی، یا عصاره مار عرضه شوند.
به گزارش راز بقا، در برخی رستورانهای خاص، گوشت مار کبری سلطنتی بهصورت خشکشده یا در قالب سوپ دارویی عرضه میشود. قیمت هر کیلوگرم از این گوشت میتواند به ۴۳ میلیون تومان یا حتی بیشتر برسد، بهویژه اگر با فرآوری خاصی مانند خشککردن یا تهیه عصاره همراه باشد. این قیمت بالا بهدلیل کمیابی این گونه مار، دشواری در شکار و آمادهسازی، و باورهای سنتی درباره خواص درمانی آن است.
تایلند: قیمت گوشت مار کبری بین ۴ میلیون تا ۱۳ میلیون تومان بهازای هر کیلوگرم متغیر است، بسته به اندازه مار و مهارت شکارچی.
ویتنام: یک وعده غذایی شامل گوشت مار کبری حدود ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان ارزش دارد.
اندونزی: در رستورانهای خاص، غذاهای تهیهشده از گوشت مار کبری بین ۷ میلیون تا ۱۷ میلیون تومان قیمتگذاری میشوند، بسته به روش پخت و مواد افزودنی.
به گزارش راز بقا، در حالی که گوشت مار کبری در دسته گوشتهای گرانقیمت قرار میگیرد، اما همچنان از نظر قیمت پایینتر از گوشتهایی مانند گوشت گاو واگیو کوبه (تا ۸۵۰ دلار بهازای هر پوند) یا گوشت آهو سفید نروژی (تا ۳۰۰ دلار بهازای هر کیلوگرم) است.
مصرف گوشت مار، بهویژه گونههای سمی مانند مار کبری، نیازمند آمادهسازی دقیق و تخصصی است تا خطرات احتمالی از بین برود. در بسیاری از کشورها، شکار و مصرف برخی گونههای مار بهدلیل حفاظت از محیطزیست و قوانین مربوطه ممنوع است.
به گزارش راز بقا، گوشت مار، با وجود ظاهر و نامی غیرمعمول، در بسیاری از فرهنگها خوراکی پذیرفتهشده و حتی مفید بهشمار میآید. البته مصرف آن نیازمند دقت، مهارت در آمادهسازی و آگاهی از گونههای مجاز و بیخطر است. از منظر تغذیهای، گوشت مار میتواند گزینهای سرشار از پروتئین و کمچرب برای علاقهمندان به خوراکهای خاص و متفاوت باشد.