












راز بقا: طوطیهای خاکستری آفریقایی (Psittacus erithacus) یا کاسکو مدتهاست که توجه دانشمندان، علاقهمندان به پرندگان و صاحبان حیوانات خانگی را به خود جلب کردهاند. این پرندگان با پرهای خاکستری زیبا، دم قرمز روشن و ذهنی خارقالعاده، بهعنوان یکی از باهوشترین گونههای جانوری شناخته میشوند. اما واقعاً چقدر باهوشاند؟ آیا میتوانند زبان انسان را بفهمند، جمله بسازند و مانند یک کودک فکر کنند؟
در این مقاله از راز بقا، به بررسی تواناییهای شناختی طوطی خاکستری آفریقایی میپردازیم و میبینیم که علم چه میگوید و چرا این پرندهها فراتر از یک تقلیدکننده سادهاند.
به گزارش راز بقا، یکی از ویژگیهای مشهور طوطیهای خاکستری آفریقایی، توانایی شگفتانگیزشان در تقلید گفتار انسان است. گرچه بسیاری از پرندگان میتوانند صداها را تقلید کنند، اما طوطی خاکستری در زمینه زبان، یک سر و گردن بالاتر است. آنها فقط تقلید نمیکنند بلکه برخی از آنها واقعاً میفهمند که چه میگویند.
اغلب طوطیهای خاکستری که در خانه یا مراکز تحقیقاتی نگهداری میشوند، میتوانند بیش از ۱۰۰ واژه یاد بگیرند. برخی نیز بیش از ۱۰۰۰ واژه را یاد گرفتهاند و حتی تا حدی معنی آنها را درک میکنند. آنها فقط صدا را تکرار نمیکنند، بلکه میتوانند کلمات را در موقعیت مناسب استفاده کنند، به سوالات پاسخ دهند و اشیاء را با نامهایشان مرتبط کنند.
بیشتر آنچه درباره هوش طوطی خاکستری میدانیم، از الکس، طوطی مشهوری که بیش از ۳۰ سال توسط روانشناس حیوانات دکتر آیرین پپربرگ مطالعه شد، به دست آمده است.
الکس فقط تقلید نمیکرد. او میتوانست:
رنگها، شکلها و اعداد را تشخیص دهد.
مفهوم یکسان و متفاوت را بفهمد.
تا عدد شش را بشمارد.
برای غذا یا اسباببازی درخواست بدهد.
حتی احساس خستگی یا ناراحتی را ابراز کند.
برای مثال، اگر یک مربع آبی به او نشان داده میشد و از او میپرسیدند «چه شکلی؟» پاسخ میداد «چهار گوشه» و اگر میپرسیدند «چه رنگی؟» میگفت «آبی». اینها فقط تکرار نبود، او واقعاً میفهمید از او چه خواسته میشود.
بسیاری از پژوهشگران معتقدند که مهارتهای شناختی طوطی خاکستری آفریقایی، معادل یک کودک ۳ تا ۵ ساله انسان است. این ادعا بزرگ است، اما شواهد زیادی از آن پشتیبانی میکنند.
در این زمینهها، هوش آنها برجسته است:
حل مسئله: میتوانند پازلها را حل کنند، قفس را باز کنند و راهی برای رسیدن به خوراکی پنهان پیدا کنند.
حافظه قوی: واژهها، چهرهها و برنامههای روزانه را بهخوبی به خاطر میسپارند.
درک مفاهیم انتزاعی: برخی میتوانند اعداد، دستهبندیها و حتی مفهوم صفر را بفهمند.
هوش اجتماعی: حالات روحی انسان را درک میکنند و واکنش متناسب نشان میدهند.
البته پیچیدگی احساسی آنها بهاندازه یک کودک نیست، اما توانایی ذهنی آنها در برخی حوزهها با کودکان برابر است.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
طوطی برزیلی صورت هلویی؛ اسرار مراقبت، پرورش و رژیم غذایی این طوطی زیبا را یاد بگیرید
طوطی راهب؛ باهوشترین و اجتماعیترین طوطی سخنگو که میتواند بهترین حیوان خانگی باشد
اسرار طوطی ماکائو زیباترین طوطی جهان؛ از پرورش و نگهداری تا جفتگیری و جوجهگیری
بله، ولی با محدودیت.
طوطیهای خاکستری آفریقایی میتوانند کلمات را کنار هم بگذارند و عبارات یا جملات کوتاه بسازند، بهویژه اگر با ثبات آموزش دیده باشند. برای مثال:
«سیب میخوام»
«بیا اینجا»
«دوستت دارم»
«داری چیکار میکنی؟»
اینها فقط تکرار نیستند. وقتی در بستر مناسب قرار بگیرند، پرنده مفهوم عبارت را میفهمد و آن را با هدف خاص به کار میبرد.
البته توانایی ساخت جملههای آنها مانند انسان نیست و قواعد دستوری پیچیده را رعایت نمیکنند. اما برای یک پرنده، این توانایی فوقالعاده است.
چند دلیل برای سطح بالای هوش آنها مطرح شده است:
یک. پیچیدگی اجتماعی: در طبیعت، طوطیهای خاکستری در گروههای اجتماعی پیچیده زندگی میکنند. برای زنده ماندن، باید ارتباط برقرار کنند، دیگران را به یاد بسپارند و در ساختار اجتماعی پیشرفت کنند.
دو. طول عمر بالا: این پرندگان بین ۴۰ تا ۶۰ سال عمر میکنند، و زمان زیادی برای یادگیری و سازگاری دارند.
سه. نسبت بالای مغز به بدن: مانند دلفینها و برخی پستانداران باهوش، مغز طوطی خاکستری نسبت به بدنش بزرگ است، بهویژه در نواحی مرتبط با یادگیری صدا و حل مسئله.
به دلیل هوش بالایشان، طوطیهای خاکستری به تحریک ذهنی بالا نیاز دارند. در غیر این صورت، دچار افسردگی، پرخاشگری یا پرکنی میشوند.
به گزارش راز بقا داشتن طوطی خاکستری مثل بزرگ کردن یک کودک نوپا برای چند دهه است. آنها به اسباببازی، تعامل اجتماعی، آموزش و توجه زیاد نیاز دارند. اگر آمادگی این مسئولیت را ندارید، بهتر است پرنده دیگری انتخاب کنید.
طوطی خاکستری آفریقایی فراتر از یک حیوان خانگی سخنگو است. این پرنده موجودی پیچیده، احساسی و بسیار باهوش است که میتواند زبان یاد بگیرد، مسئله حل کند و با انسانها ارتباط عمیق برقرار کند.
چه پرندهدوست باشید، چه علاقهمند به هوش حیوانات، طوطی خاکستری یکی از شگفتانگیزترین نمونههای ذهن حیوانی است. با قدرت ذهنی یک کودک و جذابیت یک همراه همیشگی، شگفتی آنها هر روز بیشتر میشود.