












راز بقا: در میان عشایر ترکزبان ایران، پرورش پرندگان یکی از مهمترین فعالیتهای روزمره به شمار میرود. این جامعه کوچرو با تجربهای که طی نسلها اندوخته، روشهایی ساده، اما هوشمندانه برای حفظ و افزایش طیور خود ابداع کرده است.
به گزارش راز بقا، یکی از این روشهای جالب، قرار دادن تخم غاز زیر بوقلمون یا اردک است؛ کاری که شاید در نگاه اول عجیب بهنظر برسد، اما دلایل بسیار قانعکننده و کاربردی دارد.
به گزارش راز بقا، غاز بهطور طبیعی پرندهای سرسخت و مقاوم است، اما وقتی پای جوجهکشی به میان میآید، رفتارش همیشه قابل اعتماد نیست. بسیاری از غازها تمایل کمی به خوابیدن بر روی تخمها دارند یا در حین خوابیدن، بیاحتیاطی میکنند. در برخی موارد دیده شده که غاز مادر به دلیل جثه بزرگ یا رفتار ناآرام، تخمها را میشکند یا به خوبی از آنها مراقبت نمیکند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
جفتگیری اردک و غاز؛ چرا جفتگیری اردکها و غازها نادر است؟ جوجه آنها چه شکلی میشود؟
جوجهکشی کبک با مرغ خانگی؛ عشایر ایران چگونه با گذاشتن تخم کبک زیر پای مرغ، کبک اهلی تولید میکنند؟
عشایر ترکزبان که با رفتار حیوانات آشنا هستند، از مدتها پیش متوجه این مشکل شدهاند و برای جلوگیری از اتلاف تخمهای ارزشمند، به دنبال جایگزینی بهتر گشتهاند. نتیجه این جستوجو، استفاده از پرندگانی مانند بوقلمون یا اردک بهعنوان «مادر جانشین» بوده است.
به گزارش راز بقا، بوقلمون و اردک، برخلاف غاز، پرندگانی آرام و وفادار به تخمهای زیر بالشان هستند. این پرندگان گرمای بدن بالاتری نسبت به مرغ دارند و از نظر جثه نیز برای نگهداری تخمهای بزرگ غاز مناسبترند.
بوقلمون بهویژه از جمله پرندگانی است که وقتی کرچ میشود، با دقت و صبر فراوان روی تخمها مینشیند و تا زمان بیرون آمدن جوجهها از آنها جدا نمیشود. اردک نیز پرندهای مقاوم با رفتار مادری قابلقبول است و در برخی مناطق، بهویژه برای تخمهای غازهایی که در محیطهای مرطوب نگهداری میشوند، انتخاب خوبی به شمار میرود.
به گزارش راز بقا، استفاده از بوقلمون یا اردک برای جوجهکشی تخم غاز، نمونهای از دانش بومی عشایر ترکزبان است؛ دانشی که نه در دانشگاهها بلکه در دل کوهها، مراتع و چادرهای سیاه آموخته شده است. این ابتکار باعث میشود تخمهای غاز که معمولاً ارزش غذایی و اقتصادی بالایی دارند، با احتمال بیشتری به جوجه تبدیل شوند و تلفات کاهش یابد.
جالب اینجاست که این روش نه تنها میان عشایر رایج است، بلکه در برخی روستاهای ثابتنشین ترکزبان نیز به کار میرود و نسل به نسل منتقل میشود. بسیاری از عشایر به خوبی میدانند که برای رسیدن به بهترین نتیجه در پرورش پرندگان، همیشه نیاز به تجهیزات گرانقیمت نیست، بلکه آگاهی و هماهنگی با طبیعت کلید موفقیت است.