












راز بقا: جزیره ماداگاسکار زیستگاه برخی از عجیبترین و شگفتانگیزترین موجودات زمین است و در میان آنها، مار مرموز یا همان مار کلهبزی ماداگاسکار (Leaf-nosed snake) جایگاه ویژهای دارد.
به گزارش راز بقا، این خزنده درختزی، نهتنها بسیار نادر و گریزان است، بلکه یکی از عجیبترین ویژگیهای فیزیکی را در دنیای مارها دارد؛ یک زائده برگمانند و پیچیده بر روی پوزهاش. این ساختار منحصربهفرد سالهاست زیستشناسان را شگفتزده کرده و هنوز هم رازهای ناشناختهای را در دل خود دارد.
به گزارش راز بقا، یکی از عجیبترین خصوصیات این مار، تفاوت شدید ظاهری بین نر و ماده است؛ بهحدی که دانشمندان تا سالها فکر میکردند دو گونه متفاوتاند.
نرها دارای پوزهای دراز، سفت و نوکتیز هستند که شبیه برگ خشک یا شاخهی نازکی به نظر میرسد.
مادهها پوزهای پهنتر، تخت و برگمانند با لبههای ناهموار دارند.
هر دو جنس بدنی کشیده و باریک دارند و معمولاً تا حدود یک متر رشد میکنند. رنگ بدن آنها از قهوهای تا زرد متغیر است و به آنها در استتار میان شاخهها کمک میکند. پوزهی برگمانند این مار احتمالاً نقش دفاعی و همچنین ابزاری برای شکار غافلگیرانه دارد.
به گزارش راز بقا، این مار منحصراً در جزیره ماداگاسکار زندگی میکند و بیشتر در جنگلهای برگریز و نواحی با پوشش گیاهی متراکم در شمال و شمالغربی جزیره دیده میشود. مار کلهبزی یک مار درختزی و روزگرد است؛ که این خصوصیت دوم در بین مارها کمیاب است.
رفتارش بسیار آرام و حسابشده است. معمولاً برای ساعتها بدون حرکت میماند تا با استتار کامل خود از دید دشمنان پنهان بماند یا طعمهای را غافلگیر کند. غذای اصلی آن مارمولکها، قورباغهها و پرندگان کوچک است. با حرکتی ناگهانی شکار را میگیرد. گرچه بهنظر میرسد اندکی سمی باشد، اما برای انسان خطری جدی ندارد و گزارشهای نیشزدگی بسیار نادر است.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
نبرد مرگبار شاه کبرا در برابر مامبای سیاه؛ کدام مار قویتر است و در نبرد تن به تن پیروز میشود؟
مار غولپیکر آناکوندا قویتر است یا کروکودیل و در نبرد این دو خزنده بزرگ دنیا کدام برنده میشود؟
این مار بهصورت تخمگذار تولیدمثل میکند و مادهها معمولاً تعداد کمی تخم میگذارند. اطلاعات دقیقتری از رفتار جفتگیری یا لانهسازی آن هنوز در دست نیست.
به گزارش راز بقا، با اینکه این مار بهصورت رسمی در فهرست گونههای در خطر انقراض قرار نگرفته، اما با تخریب زیستگاه بر اثر جنگلزدایی و توسعه زمین، جمعیت آن تهدید میشود. به دلیل زندگی پنهانی و پراکندگی محدود، ارزیابی دقیق جمعیت آن بسیار دشوار است.
در میان مردم محلی ماداگاسکار، این مار جایگاهی افسانهای و ماورایی دارد. برخی آن را نشانهی شومی یا نیروهای ماوراءالطبیعه میدانند؛ باورهایی که شاید بهخاطر ظاهر ترسناک و رفتار پنهانیاش شکل گرفتهاند.
ترکیب ظاهر عجیب، رفتار رمزالود، و نادر بودن باعث شده این مار یکی از رازآلودترین خزندگان جزیره باشد. پژوهشهای علمی درباره آن همچنان اندک است و بسیاری از ابعاد زندگی و تکامل آن در پردهای از ابهام باقی ماندهاند.
به گزارش راز بقا، عجیبترین ویژگی این مار، تفاوت بسیار زیاد در شکل پوزه بین نر و ماده است؛ پدیدهای که در دنیای حیوانات بسیار نادر است. هنوز عملکرد دقیق این زائدهی عجیب مشخص نیست. برخی دانشمندان معتقدند این پوزه برای استتار و شبیهسازی به برگ خشک یا شاخه است، برخی دیگر حدس میزنند که ممکن است نقش ارتباطی یا جفتگزینی داشته باشد.
ویژگی عجیب دیگر، روش شکار کاملاً بیحرکت آن است. این مار میتواند ساعتها در یک نقطه بماند و کاملاً با محیط یکی شود تا طعمهاش را غافلگیر کند. این سطح از استتار و کمتحرکی، حالتی شبحگونه به آن داده است.
در نهایت، نادیده بودن آن هم بخشی از رمز و راز است. با وجود ظاهر بزرگ و خاص، بهندرت در طبیعت مشاهده میشود. برخی پژوهشگران سالها در ماداگاسکار کار کردهاند بدون آنکه حتی یکبار این مار را ببینند. به همین دلیل در میان بومیها بهعنوان نشانهی شومی یا موجودی اسرارآمیز شناخته میشود. در دنیایی پر از خزندگان تکراری، بیتردید مار کلهبزی یکی از غریبترین و افسانهایترینهاست.