راز بقا: مار رشتهای باربادوس (Tetracheilostoma carlae) یکی از شگفتانگیزترین گونههای خزندگان در جهان است؛ گونهای بهشدت کوچک، کمیاب و مرموز که در جنگلهای گرمسیری جزیره باربادوس در دریای کارائیب زندگی میکند.
به گزارش راز بقا، این مار بهعنوان کوچکترین مار جهان شناخته میشود و بهدلیل اندازه ظریف، بدن رشتهای و رفتارهای پنهانکارانهاش، یکی از خاصترین موجودات کشفشده در دهههای اخیر است. زیستشناسان این گونه را نمادی از تکامل حداقلی و سازگاری شدید با محیطهای محدود میدانند.

به گزارش راز بقا، مار رشتهای باربادوس با طول متوسط ۱۰ سانتیمتر و قطر تقریبی یک رشته اسپاگتی، شباهت زیادی به کرمهای خاکی دارد. رنگ بدن آن قهوهای تیره تا خاکستری است و فلسهای صاف و براق دارد. چشمها بسیار کوچک و ابتداییاند و بهدلیل زندگی زیر خاک و میان برگها، کاربرد محدودی دارند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
بوای شنی خوزستان؛ ماری زشت، پهن و دم چاق که چشمهایی تابهتا دارد و استاد استتار در بیابان است
این مار معمولا روز را در زیر سنگها، چوبهای پوسیده و خاک نرم میگذراند و فقط برای تغذیه یا جابهجایی از مخفیگاهش بیرون میآید. اندازه کوچک آن باعث میشود شکارچیان به راحتی متوجه حضورش نشوند و همین ویژگی یکی از رازهای بقای آن است.

به گزارش راز بقا، این مار بومی جنگلهای نیمهگرمسیری باربادوس است، اما نابودی جنگلها باعث شده زیستگاهش بهشدت محدود شود. بیشتر جمعیت فعلی در مناطق کوچک و پراکنده با خاک نرم و رطوبت بالا زندگی میکنند. رژیم غذایی مار رشتهای شامل لارو مورچهها و موریانههاست؛ طعمههایی کوچک که با اندازه بدن مار سازگار هستند. این مارها شکارچیان دقیقیاند و با استفاده از حس بویایی قوی خود، لانه حشرات را پیدا میکنند. رفتار آنها آرام، پنهانی و غیرتهاجمی است و تقریبا هیچ خطری برای انسان ندارند.

به گزارش راز بقا، اهمیت این گونه تنها به کوچک بودن آن محدود نمیشود؛ بلکه برای زیستشناسان، نمونهای نادر از گونههایی است که در جزیرههای منزوی با فشار تکاملی شدید تکامل یافتهاند. این مار نمادی از مینیمالیسم تکاملی در میان مهرهداران است. با این حال، جنگلزدایی، توسعه شهری و ورود گونههای مهاجم، جمعیت آن را تهدید میکند. این گونه در فهرست جانوران در معرض خطر انقراض قرار دارد و حفاظت از زیستگاههای باقیماندهاش ضروری است.

به گزارش راز بقا، مار رشتهای باربادوس حقایق شگفتانگیز زیادی دارد که آن را به یکی از غیرعادیترین مهرهداران روی زمین تبدیل میکند. یکی از عجیبترین ویژگیهای آن این است که اندازهاش به حدی کوچک است که نوزاد انسان میتواند یک فرد بالغ این مار را روی کف دست نگه دارد بدون اینکه متوجه وزنش شود. این مار بهاندازهای ظریف است که بسیاری از مردم هنگام روبهرو شدن با آن تصور میکنند یک کرم معمولی میبینند.

یکی دیگر از حقایق عجیب، سیستم بینایی فوقالعاده ساده این مار است. چشمها تقریبا بدون عملکردند و فقط لکههایی حساس به نور محسوب میشوند. دلیل این سادگی، زندگی دائمی در زیر خاک و محیطهای کمنور است.

جالبتر اینکه مادهها هنگام تخمگذاری تنها یک تخم بزرگ نسبت به اندازه بدنشان تولید میکنند؛ گاهی اندازه تخم نصف طول بدن مادر است. نوزادان پس از خروج از تخم تقریبا بهاندازه بالغیناند، که این موضوع در میان مارها بسیار کمسابقه است.
از دیگر نکات عجیب اینکه این مار حتی در زیستگاه اصلی خود نیز بهندرت دیده میشود و بسیاری از ساکنان باربادوس تا سالها از وجود چنین ماری بیخبر بودند. این پنهانکاری طبیعی، راز بقای آن در برابر شکارچیان و تهدیدات محیطی است.
