












راز بقا: در اعماق طولانیترین سیستم غاری جهان، واقع در ایالت کنتاکی آمریکا، کشفی مهم در زمینه دیرینهشناسی به ثبت رسیده است. دانشمندان بقایای گونهای کوسه باستانی را از دیوارههای غار ماموث (Mammoth Cave) استخراج کردهاند که قدمتی حدود ۳۴۰ میلیون سال دارد. این کوسه باستانی که به نام علمی Macadens olsoni شناخته میشود، دارای ردیفی خمیده و منحصربهفرد از دندانها بوده که برای خرد کردن طعمههای خود مورد استفاده قرار میگرفته است.
به گزارش راز بقا، سیستم غاری ماموث، که تاکنون بیش از ۶۸۰ کیلومتر از مسیرهای آن توسط کاوشگران نقشهبرداری شده، نه تنها بهعنوان طولانیترین غار جهان شناخته میشود، بلکه میزبان مجموعهای بزرگ و بینظیر از فسیلهای دریایی باستانی است. بیش از ۷۰ گونه مختلف از ماهیها و سایر جانداران دریایی منقرضشده تاکنون در دیوارههای این غار شناسایی شدهاند که هر یک گوشهای از تاریخ پرتنوع حیات در دورانهای پیشین زمین را بازگو میکند.
سنگهای آهکی تشکیلدهنده غار ماموث در بازه زمانی بین ۳۲۰ تا ۳۶۰ میلیون سال پیش شکل گرفتهاند. در آن دوره، این منطقه زیر دریایی کمعمق و شور به نام دریای میسیسیپی قرار داشت. سیستم غاری ماموث، اما به شکل فعلیاش بسیار جوانتر است و حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون سال پیش با نفوذ آبهای سطحی رودخانهها به درون ساختار سنگی زمین، به تدریج پدید آمده است.
به گزارش راز بقا Macadens olsoni یکی از کوچکترین گونههای کوسه است که تاکنون شناسایی شده و طول آن کمتر از ۳۰ سانتیمتر بوده است. ردیف خمیده دندانهای این کوسه، یکی از ویژگیهای منحصربهفرد آن است که نقش کلیدی در تغذیهاش داشته است. دانشمندان بر این باورند که این گونه عمدتاً از نرمتنان، مانند صدفها و کرمها، تغذیه میکرده است. چنین ویژگیهای خاص در ساختار دندان، نشاندهنده سازگاری بالای این کوسه با محیط زیست و رژیم غذایی خاص آن در دوران کربونیفر (۳۵۹ تا ۲۹۹ میلیون سال پیش) است.
این گونه جدید از سازند سنگی معروف به «سنت ژنویو» (Ste. Genevieve) استخراج شده است که قدمت آن به دوره کربونیفر بازمیگردد. نام علمی این گونه به گونهای انتخاب شده که هم به غار ماموث اشاره دارد و هم به یکی از پژوهشگران برجسته این منطقه. بخش «Macadens» یادآور غار ماموث است و بخش «olsoni» ادای احترامی است به ریکارد اولسون، دانشمند بازنشستهای که نقش مهمی در مستندسازی و شناسایی فسیلهای این منطقه ایفا کرده است.
این کشف، درک ما از اکوسیستمهای دریایی دوران باستان را به طور چشمگیری گسترش میدهد. به گزارش راز بقا غار ماموث به عنوان یک پنجره به گذشته، شرایط زیستی و محیطی را نشان میدهد که میلیونها سال پیش بر این منطقه حکمفرما بوده است. پژوهشگران معتقدند که اکوسیستمهای دریایی آن دوران ممکن است شباهتهایی به صخرههای مرجانی امروزی داشته باشند، جایی که تنوع زیستی و تعاملات پیچیده میان گونهها باعث پایداری این محیطها شده است.
به گزارش راز بقا بارکلی تریمبل، مدیر پارک ملی ماموث، در بیانیهای تأکید کرد که این کشف تنها یک قطعه از پازل بزرگ تاریخ طبیعی است و اهمیت زیادی در حفاظت و مطالعه میراث طبیعی و زیستشناسی زمین دارد. به گفته او، هر یافته جدید در این زمینه به ما کمک میکند تا ارتباط میان گذشته و حال را بهتر درک کنیم و فرصتهای آموزشی و پژوهشی ارزشمندی برای دانشجویان، پژوهشگران و عموم علاقهمندان به علوم طبیعی فراهم میآورد.
کشف Macadens olsoni در غار ماموث، نه تنها یک موفقیت علمی محسوب میشود، بلکه یادآور این است که زمین ما هنوز رازهای بسیاری در دل خود پنهان دارد. مطالعه و حفاظت از این گنجینههای طبیعی میتواند پلی باشد برای شناخت بهتر گذشته زمین و فراهم آوردن آیندهای پایدارتر.