پنگوئن کوچک آبی؛ کوچکترین پنگوئن دنیا که ۹۰۰ گرم وزن و ۳۰ سانتیمتر قد دارد و هنگام شنا عینک غواصی به چشم می‌زند!

راز بقا: پنگوئن آبی کوچک little blue penguin)) که با نام‌های «پنگوئن پری» یا «پنگوئن آبی کوچک» نیز شناخته می‌شود، کوچک‌ترین گونه از پنگوئن‌ها در جهان است. این پرنده دریایی کوچک در سواحل و جزایر جنوب استرالیا و نیوزیلند زندگی می‌کند و زندگی‌اش میان دریا و خشکی تقسیم شده است. 

به گزارش راز بقا، در این مطلب به بررسی ویژگی‌های ظاهری و زیستگاه، رفتار تغذیه و زادآوری، و وضعیت حفاظتی آن می‌پردازیم و سپس عجیب‌ترین و شگفت‌انگیزترین حقایق مربوط به این پرنده را مرور خواهیم کرد.

ویژگی‌های ظاهری و زیستگاه

به گزارش راز بقا، پنگوئن کوچک تنها حدود ۲۵ تا ۳۳ سانتی‌متر قد دارد و وزنش معمولاً بین ۱ تا ۱.۵ کیلوگرم است؛ همین امر آن را به کوچک‌ترین پنگوئن دنیا تبدیل می‌کند. پر آن ترکیبی از رنگ آبی تیره تا نیلی در نواحی پشت و بال‌ها و رنگ سفید در قسمت زیرین بدن است. نوک خاکستری تیره‌اش حدود ۳ تا ۴ سانتی‌متر طول دارد و چشمانش خاکستری یا آبی نقره‌ای است.

زیستگاه این پرنده در مناطق ساحلی معتدل قرار دارد؛ از سواحل سنگی و جزایر دورافتاده گرفته تا تپه‌های شنی و پوشش گیاهی ساحلی. پنگوئن‌های کوچک معمولاً درون لانه‌هایی زیر بوته‌ها، میان سنگ‌ها یا درون سوراخ‌هایی در زمین زندگی و زادآوری می‌کنند. 

جوجه‌ها وقتی به سن بلوغ می‌رسند، اغلب به همان کلنی یا محل تولد خود بازمی‌گردند. با وجود گستردگی جمعیت در سطح منطقه‌ای، بسیاری از کلنی‌ها با تهدیدهایی، چون تخریب زیستگاه، حضور شکارچیان واردشده (مثل روباه و گربه) و مزاحمت‌های انسانی مواجه‌اند.

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

پنگوئن منقار تیغی؛ پرنده عجیبی که رابطه جنسی سه نفره دارد و در یک ماه ۸۰ بار جفتگیری می‌کند!

رفتار تغذیه و تولیدمثل

به گزارش راز بقا، پنگوئن کوچک عمدتاً شکارچی دریایی است. غذای اصلی او را ماهی‌های کوچک گروهی (مانند آنچوی و ساردین)، سخت‌پوستان و سرپایان (مثل ماهی مرکب) تشکیل می‌دهند. معمولاً برای شکار تا عمق ۱۰ تا ۲۰ متری غواصی می‌کند، اما گاهی تا ۶۰ متر نیز پایین می‌رود. 

هر بار شیرجه حدود ۲۰ تا ۳۰ ثانیه طول می‌کشد. در دوران جوجه‌داری، معمولاً فاصله زیادی از ساحل دور نمی‌شود تا بتواند به‌طور منظم جوجه‌ها را تغذیه کند. 

در زمینه زادآوری، پنگوئن‌های کوچک معمولاً جفت‌های تک‌همسر تشکیل می‌دهند و هر سال به همان آشیانه بازمی‌گردند. فصل جفت‌گیری در بهار نیمکره جنوبی آغاز می‌شود و هر جفت دو تخم می‌گذارد. 

هر دو والد در دوره حدود ۳۵ روزه جوجه‌کشی شرکت دارند و پس از تولد نیز به تغذیه جوجه‌ها کمک می‌کنند. جوجه‌ها پس از ۷ تا ۹ هفته آماده پرواز و ورود به دریا می‌شوند. موفقیت زادآوری آنها تا حد زیادی به فراوانی طعمه در نزدیکی ساحل وابسته است. 

حفاظت و ارتباط با انسان

به گزارش راز بقا، پنگوئن کوچک در فهرست اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) در وضعیت «کمترین نگرانی» (Least Concern) قرار دارد، زیرا جمعیت کلی آن زیاد و گسترده است. با این حال، این وضعیت جهانی نمی‌تواند مشکلات محلی را پنهان کند. 

بسیاری از کلنی‌های ساکن در استرالیا و نیوزیلند در معرض خطر شکارچیان واردشده (روباه، گربه، سگ)، آلودگی نوری، ساخت‌وساز‌های ساحلی، نشت نفت، آلودگی پلاستیکی و تغییرات اقلیمی هستند که باعث کاهش منابع غذایی می‌شود. 

برنامه‌های حفاظتی شامل ایجاد مناطق ایمن و بدون شکارچی، ساخت لانه‌های مصنوعی، محدود کردن دسترسی انسان به مناطق حساس، و آموزش جوامع ساحلی است. همچنین حضور گردشگران برای تماشای «رژه پنگوئن‌ها» در جزیره فیلیپ (Phillip Island) باعث افزایش آگاهی عمومی نسبت به حفاظت این پرندگان شده، هرچند خود گردشگری نیز می‌تواند خطراتی، چون آلودگی و سر و صدا ایجاد کند. در مجموع، بقای پنگوئن کوچک به میزان موفقیت در حفاظت محلی بستگی دارد.

حقایق جالب درباره پنگوئن آبی کوچک

به گزارش راز بقا، پنگوئن آبی کوچک پر از ویژگی‌های عجیب و غافلگیرکننده است. برای مثال، تنها گونه پنگوئن در جهان است که شب‌ها در خشکی فعالیت دارد؛ معمولاً پس از غروب به لانه بازمی‌گردد و پیش از طلوع خورشید آن را ترک می‌کند تا از خطر شکارچیان زمینی در امان بماند. نام علمی‌اش Eudyptula به معنای «غواص کوچک و خوب» است؛ که به مهارت شگفت‌انگیزش در شنا اشاره دارد. 

یکی از ویژگی‌های خاص این پرنده وجود غده‌ای نمکی در بالای چشم‌هاست که وظیفه‌اش دفع نمک اضافی حاصل از بلعیدن آب دریاست. پنگوئن با عطسه یا لرزش سر، این نمک را از بدن خارج می‌کند! همچنین چشمانش دارای پلک سوم شفافی به نام «غشای نیکتیتان» است که همانند عینک شنا در هنگام غواصی عمل می‌کند. 

رفتار صوتی این پرنده نیز بی‌نظیر است: پنگوئن کوچک مجموعه‌ای از صدا‌های متفاوت مانند نعره، زمزمه، و حتی صدایی شبیه «شیپور‌های کوچک» تولید می‌کند تا با جفت یا جوجه‌اش ارتباط برقرار کند. هنگام بازگشت به ساحل، معمولاً به صورت گروهی و هم‌زمان حرکت می‌کنند؛ این رفتار که به «رژه پنگوئن‌ها» معروف است، علاوه بر جذابیت توریستی، راهی برای محافظت جمعی از خطر شکار است. 

ترکیب جثه کوچک، رنگ آبی مایل به خاکستری و توانایی حیرت‌انگیز در غواصی، پنگوئن کوچک را به یکی از شگفت‌انگیزترین پرندگان دریایی جهان تبدیل کرده است.