درخت گردو کمان رستم؛ قدیمی‌ترین درخت گردو جهان با ۱۳۰۰ سال سن که شبیه یک کمان غول‌پیکر است و در زمان ساسانیان کاشته شد
درخت گردوی «کمان رستم» شهمیرزاد، یکی از شگفت‌انگیزترین درختان کهنسال ایران با قدمتی بیش از ۱۳۰۰ سال است که در استان سمنان و شهرستان شهمیرزاد قرار دارد. این درخت با شاخه‌هایی خمیده شبیه به کمان، به احترام پهلوان اساطیری ایران رستم نام‌گذاری شده و نمادی از استقامت و پیوند اسطوره و طبیعت است.
راز بقا: در میان جاذبه‌های طبیعی و تاریخی ایران، برخی از درختان کهنسال چنان جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند که به نماد استقامت و پیوند انسان و طبیعت تبدیل شده‌اند.
به گزارش راز بقا، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های این میراث زنده، درخت گردوی «کمان رستم» شهمیرزاد است؛ درختی عظیم و افسانه‌ای در استان سمنان که نه‌تنها به‌دلیل سن و شکل منحصربه‌فردش، بلکه به‌خاطر پیوند نمادینش با اسطوره ایرانی رستم، شهرتی ملی پیدا کرده است. این درخت با قدمتی بیش از سیزده سده، امروز به عنوان یکی از میراث طبیعی و فرهنگی ثبت‌شده ایران شناخته می‌شود.
ویژگی‌های طبیعی و فیزیکی درخت
به گزارش راز بقا، درخت گردوی «کمان رستم» در شهر شهمیرزاد از توابع شهرستان مهدی‌شهر در استان سمنان قرار دارد؛ منطقه‌ای که به‌دلیل آب‌وهوای معتدل کوهستانی، خاک حاصلخیز و منابع آبی غنی، یکی از بهترین زیستگاه‌ها برای رشد درختان گردو در ایران به شمار می‌رود.
ارتفاع این درخت حدود ۱۵ متر و قطر تنه آن در حدود ۵ متر است. تاج گسترده‌ی درخت چنان وسعتی دارد که سایه‌ای بزرگ و خنک در اطراف خود ایجاد می‌کند و در فصول گرم سال پناهگاهی طبیعی برای مردم محلی و گردشگران است.
این درخت دارای دو شاخه اصلی است که از تنه جدا شده و به شکل قوسی و خمیده رو به آسمان رفته‌اند؛ همین ویژگی ظاهری باعث شد مردم محلی آن را «کمان رستم» بنامند. ساختار تنومند و ریشه‌های قدرتمند این درخت نشان‌دهنده‌ی استقامت بی‌نظیر آن در برابر تغییرات آب‌وهوایی، کم‌آبی، سرما و حتی دخالت‌های انسانی است.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
قدمت و جایگاه تاریخی درخت کمان رستم
به گزارش راز بقا، اگرچه هیچ سند دقیقی از زمان کاشته شدن این درخت وجود ندارد، اما بنا بر روایت‌های مردم بومی و بررسی‌های میدانی کارشناسان، عمر آن بیش از ۱۳۰۰ سال برآورد شده است. این بدین معناست که درخت کمان رستم احتمالاً در دوران ساسانیان یا اوایل دوره اسلامی ریشه دوانده است.
چنین قدمتی باعث شده این درخت نه‌تنها از قدیمی‌ترین درختان گردو در ایران، بلکه از کهنسال‌ترین درختان گردوی جهان محسوب شود. مردم محلی از گذشته تاکنون به این درخت احترام ویژه‌ای قائل بوده‌اند و آن را نشانه‌ی برکت، پایداری و قدرت طبیعت می‌دانند. گفته می‌شود نسل‌های متوالی از کشاورزان شهمیرزاد در سایه‌ی این درخت زندگی و کار کرده‌اند و گردوهایش را نمادی از روزی و نعمت الهی می‌دانند.
در اسفندماه سال ۱۳۹۰، این درخت به دلیل ارزش تاریخی، زیستی و فرهنگی، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. از آن زمان، سازمان میراث فرهنگی و منابع طبیعی استان سمنان اقداماتی برای محافظت، حصارکشی و نگهداری علمی از این اثر طبیعی انجام داده است تا از آسیب‌های احتمالی ناشی از فرسودگی یا گردشگری بی‌رویه جلوگیری شود.
وجه تسمیه و پیوند با اسطوره رستم
به گزارش راز بقا، نام «کمان رستم» به شکلی شاعرانه و نمادین بر این درخت نهاده شده است. سه عامل اصلی در این نام‌گذاری نقش دارند:
شکل شاخه‌ها: شاخه‌های اصلی درخت به گونه‌ای از هم جدا شده‌اند که ظاهری شبیه به یک کمان عظیم دارند؛ کمانی که در اسطوره‌های ایرانی نماد قدرت و دلاوری است.
شباهت به پهلوان اساطیری ایران: رستم، پهلوان نامدار شاهنامه، نماد نیروی فیزیکی، استقامت و ایستادگی در برابر سختی‌هاست. مردم شهمیرزاد، با دیدن استقامت این درخت در برابر گذر زمان، آن را با رستم هم‌ذات پنداری کرده‌اند.
پایداری و عمر طولانی: بیش از ۱۳ قرن ایستادگی در برابر سرما، خشکسالی و تغییرات اقلیمی، شباهت نمادینی به پایداری رستم در میدان‌های نبرد دارد.
بنابراین، نام «کمان رستم» هم اشاره‌ای به ساختار فیزیکی درخت دارد و هم یادآور روح استقامت و قهرمانی در فرهنگ ایرانی است؛ ترکیبی از طبیعت و اسطوره که به این درخت معنایی فراتر از یک موجود زنده بخشیده است.
ارزش فرهنگی، گردشگری و اقتصادی
به گزارش راز بقا، درخت گردوی کمان رستم نه‌تنها از نظر تاریخی اهمیت دارد، بلکه در زمینه گردشگری طبیعی نیز نقشی چشمگیر ایفا می‌کند. هر ساله صد‌ها گردشگر داخلی و خارجی برای دیدن این شگفتی طبیعی به شهمیرزاد سفر می‌کنند. سایه‌سار این درخت، محل تجمع مردم در روز‌های تابستان و مکانی محبوب برای عکاسی، روایت‌گری و استراحت است.
از نظر اقتصادی نیز این درخت همچنان ثمر می‌دهد و هر سال مقدار قابل توجهی گردو با مغز درشت و کیفیت بالا تولید می‌کند. گردو‌های حاصل از این درخت نزد مردم محلی ارزش نمادین دارند و برخی آنها را به عنوان یادگاری یا سوغات تهیه می‌کنند.
به گزارش راز بقا، درخت گردوی کمان رستم شهمیرزاد، فراتر از یک درخت معمولی، نمادی از پیوند اسطوره، طبیعت و تاریخ در ایران است. این درخت که بیش از سیزده قرن در برابر باد، برف، خشکی و زمان ایستاده، نمونه‌ای زنده از قدرت زندگی در دل طبیعت است.
نام آن یادآور رستم، پهلوان جاودانه ایران‌زمین، و وجودش نشانه‌ای از استقامت و پایداری در سرزمین کهن سمنان است. امروز، «کمان رستم» نه‌تنها گنجینه‌ای طبیعی بلکه میراثی فرهنگی برای همه ایرانیان به شمار می‌رود؛ درختی که همچنان ریشه در تاریخ دارد و شاخه‌هایش تا دل آسمان گسترده است.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
خار زرافه؛ درختی تیغ دار و بسیار مقاوم که ریشههایش به قلب زمین میرسد و میوه‌هایی شبیه گوش انسان دارد!
توچ؛ درخت معروف به «درخت مسواک» و پزشک بیابان که عاشق نمک است و در بلوچستان به آن «پیر» می‌گویند
درخت عروس دریایی؛ کمیابترین درخت جهان با میوه‌هایی شبیه عروسهای دریایی که دیگر تکثیر نمی‌شود
مقدسترین درختان ایران را بشناسید؛ از سرو جاودانه و نخل زنده تا انجیر اسرارآمیز!
قارچ آتشزا؛ قارچی شگفتانگیز با بافتی شبیه چوب که انسان‌های اولیه با آن آتش درست می‌کردند!
درختان بربادرفته؛ جنگل عجیبی در نیوزلند که درختانش کج هستند و به «مجسمه‌های زنده‌ی طبیعت» مشهور شده‌اند
درخت رئیس جمهور؛ درخت ۷۵ متری و دومین غول زنده دنیا که از عصر یخبندان تا امروز وجود دارد و گرفتن عکس تمام قد از آن ۳۲ روز طول کشید!
پالونیا؛ درختی خطرناک و سریع‌الرشد که در ایران کاشته می‌شود و هکتاری ۲۲۰ میلیارد تومان سود دارد!
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان