کشف یک حفره عظیم و اسرارآمیز در فضا؛ این فضای خالی چیست؟

راز بقا: ستاره شناسان یک حفره عظیم در فضا پیدا کرده‌اند و هیچ توضیح مشخصی مبنی بر اینکه منشاء این حفره چیست، وجود ندارد.

به گزارش راز بقا؛ این فضای خالی عظیم، شکلی شبیه به کره دارد و در ابعاد حدود ۵۰۰ سال نوری در فضا در بین صورت فلکی برساووش و صورت فلکی گاو واقع شده است.

ابر‌های مولکولی - مناطقی که ستارگان در آن‌ها شکل می‌گیرند- که بر اساس این صورت‌های فلکی نام‌گذاری شده‌اند این حفره را احاطه کرده‌اند. اما با وجود این واقعیت کنجکاوی برانگیز، دانشمندان نتوانسته‌اند نحوه دقیق شکل‌گیری این حفره را مشخص کنند.

شمول بایلی، محقق دوره پسادکترا در موسسه محاسبات نظری (ITC) در مرکز اخترفیزیک (CfA) که این پژوهش را سرپرستی کرده، می‌گوید: «صد‌ها ستاره بر روی سطح این حباب عظیم در حال شکل گیری‌اند یا اینکه هم اکنون وجود دارند.»

او می‌گوید: «ما دو نظریه داریم - یا یک ابرنواختر در مرکز این حباب منفجر شده و گاز را به بیرون فشار داده و چیزی را تشکیل داده که ما اینک آن را اَبَرپوسته برساووش-گاو می‌نامیم، یا اینکه این حباب توسط [انفجار]مجموعه‌ای از ابرنواختر‌ها طی میلیون‌ها سال ایجاد شده است.»

پژوهشگران حدس می‌زنند که ابر‌های مولکولی برساووش و گاو، در واقع ساختار‌های جداگانه‌ای در فضا نیستند. در عوض به نظر می‌رسد که هر دو آن‌ها از موج ضربه‌ای یکسان حاصل از انفجار ابرنواختری شکل گرفته باشند. دکتر بایلی می‌گوید: «این نشان می‌دهد زمانی که یک ستاره می‌میرد، ابرنواختر آن زنجیره‌ای از رخداد‌هایی را به راه می‌اندازد که ممکن است در نهایت به تولید ستاره‌ای جدید منجر شود.»

محققان این حفره را زمانی پیدا کردند که در حال تجزیه و تحلیل سه بعدی نقشه‌های مربوط به شکل و ابعاد ابر‌های مولکولی آن اطراف بودند. این نقشه‌ها با استفاده از داده‌های گایا تهیه شده بودند، رصدخانه‌ای فضایی که سازمان فضایی اروپا آن را به فضا پرتاب کرده است. خود این نقشه به خودی خود یک پیشرفت بزرگ محسوب می‌شود: این نخستین باری است که ابر‌های مولکولی به شکل سه بعدی با نقشه نشان داده می‌شوند. پیش از این، دانشمندان محدود به استفاده از تصاویر دو بعدی بودند. 

کاترین زاکر، محقق دوره پسادکترا در مرکز اخترفیزیک (CfA) که این پژوهش را برای تهیه این نقشه‌ها سرپرستی کرده و در مقاله‌ای جداگانه با جزییات در «آستروفیزیکال ژورنال» منتشر کرده است، می‌گوید: «ما دهه‌ها می‌توانستیم این ابر‌ها را ببینیم، اما هرگز از شکل دقیق آن‌ها اطلاعی نداشتیم. ما همچنین از این بابت مطمئن نبودیم که این ابر‌ها چقدر از ما فاصله دارند.»

او می‌گوید: «ما اینک محل قرار گرفتن آن‌ها را تنها با یک درصد خطا می‌دانیم و این به ما این امکان را می‌دهد که فضای خالی بین آن‌ها را تشخیص دهیم.»

دکتر زاکر می‌گوید: «نظریه‌های بسیار متفاوتی در باره اینکه گاز‌ها چگونه خود را بازچینی و بازآرایی می‌کنند تا ستاره تشکیل دهند وجود دارد.»

او می‌گوید: «ستاره‌شناسان پیش از این با استفاده از شبیه‌سازی‌ها این ایده‌های نظری را مورد آزمون قرار داده بودند، اما این نخستین باری است که ما می‌توانیم دید سه بعدی واقعی - و نه شبیه‌سازی شده- داشته باشیم تا نظریه را با مشاهدات مقایسه کنیم و ببینیم که کدام نظریه بهتر کار می‌کند.»

مقاله «آشکارسازی پوسته برساووش-گاو: پوسته کروی عظیم ستاره زا در مشاهدات سه بعدی غبارها»، که جزییات این کشف را بررسی می‌کند، در «آستروفیزیکال ژورنال لترز» منتشر شده است.