سنجاب‌های قرون وسطایی به انسان‌ها جذام دادند یا انسان به آن‌ها؟

راز بقا: جذام یکی از قدیمی‌ترین بیماری‌های عفونی ثبت شده در انسان است و به طور معمول توسط باکتری مایکوباکتریوم لپرا ایجاد می‌شود.
در حالی که اکثر موارد در حال حاضر در جنوب شرقی آسیا رخ می‌دهد و می‌توان آن را با آنتی بیوتیک‌ها درمان کرد، جذام در انگلستان قرون وسطی رایج بود و باعث بیماری و بدشکلی افراد ثروتمند و فقیر می‌شد.

به گزارش راز بقا، اکنون کارشناسان می‌گویند که با تجزیه و تحلیل ژنتیکی مشخص شده که سنجاب‌های قرمز در انگلستان قرون وسطی، گونه‌ای بسیار مشابه از این بیماری را با انسان‌هایی که در آن زمان زندگی می‌کردند تجربه کرده اند.

پیشنهاد مطالعه: سفلیس؛ ترسناک‌ترین بیماری مقاربتی تاریخ از کجا آمد؟!

دکتر سارا اینسکیپ (Sarah Inskip) از دانشگاه لستر که یکی از نویسندگان این تحقیق است، گفت: «این اولین بار است که ما یک میزبان حیوانی از جذام را در پرونده باستان‌شناسی پیدا کردیم که واقعاً هیجان‌انگیز است.»

اینسکیپ و یک تیم بین‌المللی از همکارانش در مجله Current Biology گزارش دادند که چگونه گونه‌های جذام را که در نمونه‌های سه نفری که بین ۹۰۰ تا ۶۰۰ سال پیش در وینچستر زندگی می‌کردند و سنجابی که استخوان‌هایش در یک گودال خزدار پیدا شده بود، مطالعه کردند. قدمت این شهر بین ۱۰۰۰ تا ۹۰۰ سال پیش است.

تمرکز تیم روی وینچستر بود، زیرا این شهر شهری مهم در دوره قرون وسطی بود و بیمارستان جذامی‌ها و پوست‌گیر‌های بی‌شماری داشت که در تهیه و فروش لباس‌های خزدار مشغول بودند؛ به این معنی که می‌توانست بقایای سنجاب و انسان را از آن زمان به دست آورد.

این تیم DNA را از نمونه‌ها استخراج و تجزیه و تحلیل کردند و نشان دادند که یک سویه بسیار مشابه جذام در همه وجود دارد.

اینسکیپ می‌گوید: «در واقع، گونه‌هایی که در سنجاب‌های باستانی و انسان‌های باستانی اهل وینچستر وجود دارد، نسبت به گونه‌ای که در سنجاب‌های قرون وسطایی [و]سویه‌ای که در سنجاب‌های امروزی وجود دارد، نزدیک‌تر هستند.»

این تیم می‌گوید نتایج نشان می‌دهد که انتقال این بیماری بین انسان و سنجاب وجود داشته است.

یک استخوان سنجاب در یکی از دو مکان باستان شناسی در وینچستر پیدا شد

به گزارش گاردین، با این حال، یافته‌ها بر اساس تعداد انگشت شماری از نمونه‌ها است و نتایج نمی‌تواند روشن کند که آیا انسان‌ها در ابتدا جذام را از سنجاب‌های قرمز گرفته‌اند یا برعکس.

اینسکیپ گفت که حتی در مورد دوم، حیوانات می‌توانند بیماری را به انسان منتقل کنند، و خاطرنشان کرد که در حالی که انسان‌ها برای اولین بار در قاره آمریکا این بیماری را به آرمادیلوس دادند، اکنون می‌توانند آن را از حیوانات بگیرند.

اینسکیپ افزود که تعدادی از احتمالات برای چگونگی انتقال ممکن است وجود داشته باشد.

او گفت: «یکی از آن‌ها مکانیسم تجارت خز است. در واقع این مطالعه گزارش می‌دهد که تنها در سال ۱۳۸۴، ۳۷۷۲۰۰ پوست سنجاب از اسکاندیناوی و سایر نقاط به انگلستان وارد شده است.

با این حال سنجاب‌ها نیز به طور گسترده به عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌شدند و راه دیگری برای تماس با انسان‌ها ارائه می‌دادند.

اینسکیپ گفت که این مطالعه پیامد‌هایی برای افرادی که امروزه از جذام رنج می‌برند نیز داشته است.

او گفت: «شاید ما نیاز داشته باشیم که برویم و به حیواناتی که در اطراف این جوامع هستند نگاه کنیم. زیرا شاید این امکان وجود داشته باشد که برخی از این حیوانات ممکن است دارای باکتری باشند و شاید به همین دلیل است که این بیماری همچنان در اطراف انسان وجود دارد.»