جغد انبار؛ جغدی شبیه «شبح» که سمعک دارد و راز ساخت پهپادها را فاش کرد
راز بقا: جغد انبار (barn owl) یکی از گونههای پرنده است که به طور گسترده در سراسر جهان یافت میشود و در تمام قارهها به جز قطب جنوب حضور دارد. این پرنده که به خاطر ظاهر شبحمانند و پرواز بیصدایش مشهور است، قرنهاست که انسانها را مجذوب خود کرده و در افسانهها و اسطورههای بسیاری حضور دارد.
ریشه تاریخی و پراکندگی جغد انبار
به گزارش راز بقا، تبار «جغد انبار» به میلیونها سال پیش بازمیگردد و شواهد فسیلی نشان میدهد که اجداد آن در دوره پلیستوسن وجود داشتهاند. این پرنده به خانواده Tytonidae تعلق دارد که از دیگر جغدهای خانواده Strigidae متمایز است.
جغد انبار گونهای جهانگستر است، به این معنا که در زیستگاههای متنوعی از مناطق معتدل تا مناطق گرمسیری سازگار شده است. نام این پرنده از علاقهاش به لانهسازی در سازههای انسانی مانند انبارها، کلیساها و ساختمانهای متروکه گرفته شده، اگرچه به راحتی در حفرههای درختان و صخرهها نیز لانه میسازد.
در طول تاریخ و در روایتهای اسطورهای جغد انبار هم مورد احترام بوده و هم ترسناک به نظر میرسیده است. در برخی فرهنگها، به دلیل صدای جیغ مانند و عادات شبانهاش، نشانه مرگ تلقی میشده، در حالی که در دیگر فرهنگها به عنوان نماد خرد و خوششانسی شناخته میشود، به ویژه به دلیل نقش آن در کنترل جمعیت جوندگان.
خصوصیات جغد انبار
به گزارش راز بقا، جغد انبار پرندهای با اندازه متوسط است که طول بدناش بین ۳۳ تا ۳۹ سانتیمتر و طول بالهای بازشدهاش بین ۸۰ تا ۹۵ سانتیمتر است. بارزترین ویژگی آن دیسک صورت قلبشکلش است که مانند بشقاب ماهوارهای عمل کرده و صدا را به سمت گوشهایش هدایت میکند.
این ویژگی به جغد انبار شنوایی استثنایی میبخشد و به او امکان میدهد حتی در تاریکی مطلق با دقت بالا شکار کند. پرهای این پرنده روشن هستند و زیر بدن سفید یا کرمی و بالای بدن طلایی مایل به قهوهای با لکههای خاکستری است. چشمان تیرهاش در برابر صورت روشنش به خوبی خودنمایی میکند و ظاهر شبحگونهای به او میبخشد.
رفتارشناسی و نحوه شکار جغد انبار
جغدهای انبار شبزی و انفرادی هستند و به خاطر پرواز بیصدایشان شناخته میشوند. پرهای خاص آنها که لبههای دندانهدار دارند، باعث کاهش صدا در حین پرواز میشود و به آنها امکان میدهد به آرامی به طعمه نزدیک شوند. آنها عمدتاً پستانداران کوچک مانند موشها و حشرهخوارها را شکار میکنند و نقش مهمی در کنترل طبیعی آفات در مناطق کشاورزی دارند.
اگرچه جغدهای انبار در بسیاری از نقاط جهان پراکندهاند، اما از بین رفتن زیستگاه، استفاده از سموم و تصادفات جادهای باعث کاهش جمعیت آنها در برخی مناطق شده است. تلاشهای حفاظتی بر ارائه جعبههای لانهسازی و حفاظت از زیستگاههای آنها متمرکز است.
جغد انبار پرندهای شگفتانگیز از نظر زیستشناسی و فرهنگی است که به خاطر زیبایی اسرارآمیز و اهمیت زیستمحیطیاش شناخته میشود.
ویژگیهای خاص جغد انبار
صورت قلبیشکل با «سمعکهای داخلی»
به گزارش راز بقا، دیسک صورت قلبیشکل (heart-shaped facial disc) جغد انبار فقط برای زیبایی نیست بلکه یک ابزار پیشرفته جمعآوری صداست. این دیسک امواج صوتی را به سمت گوشهای نامتقارن جغد هدایت میکند و به او امکان میدهد حتی ضعیفترین صداها را تشخیص دهد.
این نامتقارنی به جغد انبار کمک میکند تا مکان طعمه را در تاریکی مطلق با دقتی شگفتانگیز شناسایی کند و عملاً نقشههای صوتی سهبعدی ایجاد کند.
پروازی بیصدا مثل یک شبح
جغد انبار استاد پنهانکاری است و تقریباً کاملاً بیصدا پرواز میکند. پرهای آن ساختاری منحصربهفرد دارند که سطح مخملی و لبههای دندانهدار آنها جریان هوا را شکسته و صدا را کاهش میدهند.
این سازگاری به جغد اجازه میدهد بدون جلب توجه به طعمه نزدیک شود و به همین دلیل به آن لقبهایی مانند «جغد شبح» دادهاند. پرواز بیصدای جغد انبار آنقدر پیشرفته است که پژوهشگران پرهای آن را برای بهبود فناوریهایی مانند پهپادها مطالعه میکنند.
پرهایی که زیر نور فرابنفش میدرخشند
زیر بالها و بدن جغد انبار زیر نور فرابنفش (UV) میدرخشند، ویژگیای که با چشم انسان قابل مشاهده نیست، اما برخی از گونههای طعمه آن میتوانند آن را ببینند. این اثر زیستتابی ممکن است در نمایشهای قلمرویی یا رفتارهای جفتگیری نقش داشته باشد. پرهای درخشان یکی دیگر از دلایلی است که این پرنده برای انسانها در نور کم شبحمانند به نظر میرسد.
پاهای آنها به طرز شگفتآوری بلند است
یکی از عجیبترین ویژگیهای کمتر شناختهشده جغد انبار این است که آنها پاهایی بسیار بلند و تقریباً شبیه موجودات فرازمینی دارند. زیر پرهای نرم و پفدارشان، پاهای نازک، استخوانی و به طرز شگفتآوری بلند قرار گرفته که کاملاً برای گرفتن طعمه با دقت طراحی شدهاند.
وقتی جغد انبار روی شاخهای نشسته است، هرگز نمیتوانید حدس بزنید پاهایش چقدر بلند هستند، زیرا معمولاً زیر پرهایش پنهان شدهاند. این ویژگی به آنها در شکار کمک میکند و امکان میدهد تا به راحتی به درون سوراخها یا علفهای بلند دسترسی پیدا کرده و جوندگان را شکار کنند. این ویژگی غیرمنتظره و کمی عجیب، رازآلودگی آنها را دوچندان میکند.