بز مهابادی؛ سلطان کوه‌های زاگرس و عاشق سرما که هم شیر باکیفیت و هم گوشت خوشمزه می‌دهد
«بز مهابادی» یکی از نژاد‌های بز در ایران است که بیشتر در مناطق سردسیر غرب و شمال غرب کشور به ویژه در مهاباد آذربایجان غربی زندگی می‌کند. این بز به عنوان یک بز دو منظوره شیری - گوشتی شناخته می‌شود و به همین دلیل اهمیت بالایی برای مردم منطقه دارد. ویژگی‌های این بز را در ادامه مطلب بخوانید.
راز بقا: بز مهابادی یکی از نژاد‌های بومی ایران است که نام خود را از منطقه مهاباد در استان آذربایجان غربی گرفته است. این نژاد از گذشته‌های دور توسط عشایر و روستاییان این منطقه پرورش داده شده و به دلیل سازگاری بالا با شرایط اقلیمی کوهستانی و سردسیر شمال غرب ایران، به‌عنوان یکی از نژاد‌های مهم برای تولید شیر و گوشت شناخته می‌شود. زیستگاه اصلی این بز مناطق کوهستانی و سردسیری است، جایی که شرایط آب‌وهوایی سخت، مراتع محدود و منابع غذایی کم هستند.
به گزارش راز بقا، این نژاد بیشتر در مناطق کردنشین استان‌های آذربایجان غربی، کردستان و حتی بخش‌هایی از استان زنجان پرورش داده می‌شود. بز مهابادی نقش مهمی در معیشت خانوار‌های روستایی و عشایری این مناطق ایفا می‌کند و به‌عنوان منبعی اقتصادی و پایدار برای تولید محصولات دامی مورد توجه است.
خصوصیات ظاهری و کاربردی بز مهابادی
بز مهابادی جثه‌ای متوسط دارد و رنگ بدن آن معمولاً ترکیبی از سفید، قهوه‌ای و خاکستری است. این بز‌ها با گوش‌های متوسط و رو به پایین، سری کوچک و گردنی نسبتاً باریک شناخته می‌شوند. پشم این بز‌ها کوتاه و نسبتاً متراکم است که به آنها کمک می‌کند تا در برابر سرمای مناطق کوهستانی مقاوم باشند.
وزن و قد بز مهابادی
بز مهابادی به‌عنوان یک نژاد بومی ایران، جثه‌ای متوسط دارد و ویژگی‌های فیزیکی آن با شرایط زیستگاه سردسیر و کوهستانی تطبیق یافته است. وزن نر‌های بالغ بز مهابادی معمولاً بین ۴۵ تا ۶۰ کیلوگرم و وزن ماده‌های بالغ این نژاد حدود ۳۵ تا ۵۰ کیلوگرم است.
وزن تولد بزغاله‌ها معمولاً ۲.۵ تا ۴ کیلوگرم است و با توجه به تغذیه و شرایط محیطی، رشد آنها سریع‌تر یا کندتر می‌شود.
ارتفاع نر‌های بالغ بز مهابادی به طور متوسط بین ۶۵ تا ۷۵ سانتی‌متر و ارتفاع ماده‌ها معمولاً کمی کمتر است و حدود ۶۰ تا ۷۰ سانتی‌متر می‌باشد.
ویژگی‌های مرتبط با جثه
بز مهابادی به دلیل ساختار بدنی متوسط و عضلانی، توانایی حرکت در مناطق کوهستانی و صخره‌ای را دارد. این بز‌ها به دلیل مقاومت در برابر شرایط سخت، قادرند با حداقل تغذیه در مراتع فقیر نیز به رشد مناسبی دست یابند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
دُوبُر پادشاه گله؛ بز نر ۱۰۰ کیلویی که رئیس گله است و وظیفه جفت‌گیری و انتقال ژن را به عهده دارد
وزن و قد متعادل این نژاد آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای پرورش در شرایط کوهستانی تبدیل کرده است، زیرا نه جثه‌ای سنگین دارند که مانع حرکت در شیب‌ها شود و نه بیش از حد کوچک که توان تولیدی پایینی داشته باشند.
ویژگی‌های تولیدی
شیر: بز مهابادی به‌عنوان یک نژاد شیری - گوشتی شناخته می‌شود. میزان تولید شیر آن نسبتاً مناسب است و معمولاً شیر آن چربی بالایی دارد، که برای تولید فرآورده‌هایی مانند پنیر و ماست محلی ایده‌آل است.
گوشت: گوشت بز مهابادی کیفیت بالایی دارد و به دلیل طعم خوشایند و چربی کم، در بازار‌های محلی بسیار پرطرفدار است.
مقاومت: این بز‌ها مقاومت بالایی در برابر بیماری‌ها و شرایط سخت محیطی دارند و همین امر پرورش آنها را اقتصادی‌تر می‌کند.
بز مهابادی نه‌تنها از نظر تولید محصولات دامی اهمیت دارد، بلکه نقشی اساسی در تأمین معیشت خانوار‌های روستایی و عشایری ایفا می‌کند. این نژاد با توانایی تطبیق با محیط‌های سخت و تولید محصولات متنوع، به‌عنوان یکی از منابع اصلی درآمد و تغذیه در مناطق سردسیر شناخته می‌شود.
با وجود مزایای این نژاد، تغییرات اقلیمی، کاهش مراتع و نبود برنامه‌های مدون برای اصلاح نژاد می‌تواند تهدیدی برای بز مهابادی باشد. تلاش برای حفظ این نژاد بومی از طریق اصلاح ژنتیکی و حمایت از پرورش‌دهندگان می‌تواند آینده این نژاد ارزشمند را تضمین کند.
لینک کپی شد
خواندنی‌ها
بز کوتوله نیجریهای؛ کوچکترین بز جهان با هیکلی عجیب که با کیفیتترین شیر دنیا را دارد!
بز کوهی هیمالیایی؛ قویترین بز دنیا که مثل شیر یال دارد و محبوب‌ترین شکار جهان است!
بز لامانچا؛ بز آمریکایی که ماشین شیردهی در جهان است و تا سه سال بعد از زایمان شیر می‌دهد!
زهک یا آغوز؛ «طلای مایع» و مقویترین ماده غذایی دنیا که تنها دو روز از بدن گوسفند و گاو ماده ترشح می‌شود
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان