کشف تکان‌دهنده ابزار سنگی برای قصابی و خوردن گوشت انسان؛ انسان‌های اولیه یکدیگر را می‌خوردند!

رازبقا: یک استخوان فسیل‌شده پا که روی آن آثار بریدگی با ابزار سنگی مشاهده می‌شود، احتمالا نخستین نمونه‌ای است که نشان می‌دهد انسان‌های نخستین (هومینین‌ها) گوشت همدیگر را تکه‌تکه می‌کردند و می‌خورند.

به گزارش رازبقا؛ نشریه نیچر (Nature) با اعلام این خبر گزارش می‌دهد این استخوان ۱.۴۵ میلیون ساله یکی از نخستینیان که ۲۶ ژوئن در نشریه علمی ساینتیفیک ریپورتس (Scientific Reports) درباره آن توضیح داده شد، برش‌هایی مشابه نشانه‌های قصابی شدن دارد که در فسیل استخوان حیوانات همان دوران یافت شده است. خطوط برش در جایی ایجاد شده‌اند که برای جداسازی عضله مناسب است و نشان می‌دهد که این برش‌ها با هدف تفکیک و تقسیم‌بندی جسد برای مصرف غذایی انجام شده است.

بریانا پوبینر، یکی از نویسندگان این مطالعه که دیرین‌انسان‌شناس موسسه اسمیتسونین (Smithsonian) در واشنگتن دی‌سی است، می‌گوید: «منطقی‌ترین نتیجه این است که این انسان نخستین برای خوردن قطعه‌قطعه شده است.» او می‌افزاید: «راستش این کشف تکان‌دهنده، بسیار شگفت‌انگیز و در عین حال بسیار هیجان‌انگیز بود.»

پوبینر در جست‌و‌جوی رد دندان حیوانات، مجموعه‌ای از فسیل‌های موزه‌های ملی کنیا در نایروبی را بررسی می‌کرد که نشانه‌های خطی غیرمنتظره‌ای به طول چند میلی‌متر را روی این فسیل استخوان درشت‌نی متعلق به یک گونه ناشناس انسان نخستین کشف کرد و به این نتیجه رسید که این برش‌ها شبیه رد دندان حیوانات نیستند، بلکه شبیه آن‌هایی‌اند که با ابزار سنگی ایجاد می‌شوند.

او برداشت خود از این خطوط را با حدود ۹۰۰ علامت موجود در پایگاه داده‌ای که همکارانش با روش‌های مختلف روی استخوان‌های معاصر ایجاد کرده بودند، مقایسه کرد. این پژوهشگران نتیجه گرفتند دو علامت از آن ۱۱ علامت رد دندان‌اند، اما ۹ علامت دیگر با ابزار سنگی به وجود آمده‌اند که نشان می‌دهد ممکن است فرد موردنظر قصابی شده باشد.

این نویسندگان سایر فرایند‌های برش از جمله سایش یا عیوبی را که ممکن است در نتیجه دستکاری و لمس استخوان بعد از کشف آن پدید آمده باشد، کنار گذاشتند. پروبینر می‌گوید رنگ این علامت‌ها با سطح استخوان مطابقت دارد که نشان می‌دهد همسن‌اند.

پیش‌تر هم شواهدی از قصابی شدن انسان‌های نخستین در مناطقی از اروپا و آفریقا پیدا شده بود. این شواهد عبارت اند از برش‌هایی روی جمجمه انسان نخستین در آفریقای جنوبی که قدمت آن بین ۱.۵ تا ۲.۶ میلیون سال پیش است؛ هرچند بین پژوهشگران در مورد سن این فسیل و منشا این برش‌ها اختلاف‌نظر وجود دارد.

جسیکا تامپسون، دیرین‌انسان‌شناس دانشگاه ییل در نیوهیون کنتیکت، می‌گوید زمینه و موقعیت بریدگی روی استخوان درشت‌نی برای درک دلیل ایجاد آن مهم است. تحلیل‌های پیشین در سایر مکان‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که احتمال دارد در جوامع انسان‌های نخستین، گوشت را به دلایل آیینی یا خاکسپاری از استخوان جدا کرده باشند، اما چنین رفتاری هنوز در انسان‌های نخستین که در اوایل دوران پلیستوسین در کنیا می‌زیستند، مشاهده نشده است. افزون بر آن، این علامت‌ها در محل شروع عضله پوپلیتوس نزدیک ساق پا ایجاد شده‌اند. برای ایجاد چنین برشی باید ابتدا عضله بزرگ‌تر دوقلو (گاستروکنیموس) را که گوشت زیادی دارد، بریده باشند. 

البته اگر آثار برش نتیجه قصابی شدن انسان نخستین باشد هم نمی‌توان گفت که الزاما نشانه آدمخواری است؛ زیرا گونه صاحب این استخوان درشت‌نی ناشناخته است. با این حال در مورد رفتار انسان‌های باستانی مانند عادات جمع‌آوری غذا اطلاعاتی ارائه می‌دهد.

تامپسون می‌گوید: «این کشف چیزی بیش از داستان عجیب و غریب یک رویداد ناگوار در دوران گذشته است و نشان می‌دهد که استفاده انسان نخستین از ابزار سنگی برای قصابی کردن و خوردن سایر انسان‌ها بخش معمول زندگی اجداد ما بوده است.»

دیرین‌انسان‌شناس دیگری در دانشگاه شیکاگو در ایلینوی هشدار می‌دهد که این نتایج تنها از یک فسیل به دست آمده‌اند و پژوهش‌هایی که به تجزیه و تحلیل فسیل‌های موجود و جدید می‌پردازند، روشن خواهند کرد که آیا انسان‌های نخستین چنین رفتاری نشان داده‌اند یا خیر. او می‌افزاید: در این مراحل، شواهد بسیار پراکنده‌اند؛ تمام تلاشمان این است که این نقاط را به هم وصل کنیم. سعی می‌کنیم وارد ذهن انسان نخستین شویم که فرایندی بسیار پیچیده است.