افشای واقعیتی ترسناک از حیات‌وحش؛ این حیوانات خودشان را می‌خورند!

راز بقا: در طبیعت، پدیده‌هایی وجود دارند که نه‌تنها عجیب، بلکه گاهی ترسناک و غیرقابل‌باور به نظر می‌رسند. یکی از این رفتار‌های عجیب، خودخواری (Autocannibalism) است؛ زمانی که یک حیوان، نه هم‌نوعش بلکه بخشی از بدن خودش را می‌خورد. این رفتار به‌ندرت در طبیعت رخ می‌دهد، اما در شرایط خاصی مثل استرس شدید، بیماری یا اختلال عصبی، برخی حیوانات ممکن است به طرز عجیبی به بدن خود حمله کنند.

در این مقاله از راز بقا، به بررسی نمونه‌هایی واقعی از خودخواری در بین حیوانات مختلف می‌پردازیم و دلایل علمی احتمالی پشت این رفتار نادر را بررسی می‌کنیم.

مار‌هایی که خودشان را می‌بلعند!

به گزارش راز بقا، یکی از معروف‌ترین نمونه‌های خودخواری، مار‌هایی هستند که دم خود را می‌خورند. این پدیده به‌ویژه در گونه‌هایی مثل شاه مار (Kingsnake) دیده شده که در شرایط نگهداری در اسارت یا در محیط‌هایی با دمای بالا، دچار سردرگمی عصبی می‌شوند.

مار‌ها با استفاده از حس بویایی قوی خود، طعمه را شناسایی می‌کنند. اما گاهی اوقات در اثر گرمای بیش‌ازحد، کمبود غذا یا استرس شدید، ممکن است بدن خودشان را با طعمه اشتباه بگیرند. در چنین وضعیتی، مار ممکن است شروع به بلعیدن دم خود کند، و اگر به موقع نجات داده نشود، ممکن است به خود آسیب جدی برساند یا حتی بمیرد.

هشت‌پا‌هایی که پای خود را می‌خورند

در دنیای آبزیان، هشت‌پا‌ها یکی از عجیب‌ترین نمونه‌های خودخواری را نشان می‌دهند. به گزارش راز بقا این جانوران هوشمند، زمانی که تحت استرس شدید، بیماری یا آلودگی آب قرار می‌گیرند، ممکن است یکی از بازو‌های خود را بجوند یا بخورند.

مطالعات نشان داده که ویروس‌هایی خاص می‌توانند سیستم عصبی هشت‌پا را دچار اختلال کنند و موجب بروز این رفتار غیرطبیعی شوند. در برخی موارد، این رفتار تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که هشت‌پا به‌شدت آسیب ببیند یا حتی جان خود را از دست بدهد.

موش‌ها و جوندگانی که به خودشان حمله می‌کنند

در شرایط آزمایشگاهی یا فضا‌های محدود، موش‌ها و دیگر جوندگان ممکن است اقدام به جویدن یا خوردن بخشی از بدن خود کنند. به گزارش راز بقا این پدیده معمولاً در نتیجه استرس مزمن، نبود تحریک محیطی، یا کمبود مواد مغذی خاص رخ می‌دهد.

به گزارش راز بقا مثلاً اگر موشی در قفس تنها و بدون سرگرمی نگهداری شود، ممکن است برای تخلیه اضطراب خود، دم یا پا‌های خود را بجود. برخی دانشمندان معتقدند که این رفتار‌ها شباهت زیادی به اختلالات روانی در انسان دارند و می‌توانند الگوی مناسبی برای مطالعه بیماری‌های عصبی باشند.

خزندگان و مارمولک‌هایی که دم خود را می‌خورند

برخی مارمولک‌ها و خزندگان قابلیت انداختن دم (autotomy) را دارند؛ یعنی در مواقع خطر، دم خود را قطع می‌کنند تا فرار کنند. اما در موارد نادری دیده شده که برخی مارمولک‌ها پس از افتادن دم، آن را می‌خورند.

اگرچه در نگاه اول این کار عجیب به نظر می‌رسد، اما ممکن است راهی برای جبران بخشی از انرژی از دست رفته باشد. در موارد شدیدتر، دیده شده که این حیوانات شروع به جویدن اعضای دیگر بدن خود می‌کنند، به‌خصوص اگر تحت فشار روانی یا در محیط ناسالم نگهداری شوند.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

پنج داستان مخوف در طبیعت؛ از کوسه هم‌نوع‌خوار تا قارچ زامبی!

انسان‌هایی که خوراکشان گوشت انسان است!

عنکبوت نر برای جفت‌گیری پوست عنکبوت ماده را می‌کند!

چرا حیوانی ممکن است خودش را بخورد؟

رفتار خودخواری دلایل متعددی دارد، اما به طور کلی می‌توان آن را به چند دسته اصلی تقسیم کرد:

یک. استرس و اضطراب شدید

حیواناتی که در شرایط استرس‌زا قرار می‌گیرند، ممکن است رفتار‌های غیرطبیعی از خود نشان دهند. به گزارش راز بقا مثلاً در محیط‌های بسته یا بدون تحریک، اضطراب می‌تواند منجر به رفتار‌های خودآسیب‌رسان شود.

دو. بیماری‌های عصبی یا ویروسی

برخی ویروس‌ها یا اختلالات عصبی می‌توانند منجر به بروز رفتار‌های غیرعادی شوند. هشت‌پا‌هایی که خودشان را می‌خورند، اغلب تحت تأثیر چنین بیماری‌هایی هستند.

سه. اشتباه حسی یا شناختی

در مورد مارها، ممکن است حیوان بدن خود را با طعمه اشتباه بگیرد. این اشتباه می‌تواند در نتیجه گرمای زیاد، اختلالات عصبی یا حتی نورپردازی اشتباه در محیط نگهداری باشد.

چهار. کمبود مواد غذایی یا تغذیه نامناسب

گاهی حیوان برای جبران کمبود‌های غذایی، به خوردن بافت‌های بدن خود روی می‌آورد. این رفتار بیشتر در جوندگان یا خزندگان دیده شده است.

آیا این رفتار در انسان هم وجود دارد؟

بله! در روان‌پزشکی انسانی، خودخواری (autocannibalism) به عنوان یک اختلال نادر، اما ثبت‌شده شناخته می‌شود. به گزارش راز بقا برخی افراد در اثر اختلالات روانی شدید، ممکن است اقدام به گاز گرفتن یا خوردن بخشی از بدن خود کنند. البته در انسان، این رفتار معمولاً با اختلالات روانی عمیق مثل روان‌پریشی، اختلال شخصیت مرزی یا اسکیزوفرنی همراه است.

پدیده‌ی خودخواری در حیوانات، هرچند نادر و عجیب است، اما واقعاً وجود دارد و می‌تواند دلایل علمی و روانی داشته باشد. این رفتار‌ها معمولاً نشانه‌ای از اختلال یا فشار شدید هستند و در شرایط عادی بروز نمی‌کنند.

درک بهتر این پدیده می‌تواند به ما کمک کند تا رفتار حیوانات را بهتر بفهمیم، و در عین حال، به بررسی جنبه‌هایی از رفتار‌های غیرعادی در انسان نیز کمک کند.