«دره گرگی» در محله یوسف‌آباد از دره‌ای پر از گرگ تا خیابانی شلوغ در قلب تهران، با ترسناک‌ترین خیابان تهران آشنا شوید

راز بقا: در قلب تهرانِ امروز، خیابانی پررفت‌وآمد و شلوغ به نام «خیابان جهان‌آرا» در محله یوسف‌آباد قرار دارد؛ جایی که برج‌ها و آپارتمان‌های لوکس، فروشگاه‌های مدرن، و خیابان‌های پر از ترافیک چهره‌ی امروزش را شکل می‌دهند. این خیابان در قدیم با نام‌های «خیابان ندید» و «دره گرگی» شناخته می‌شد.

به گزارش راز بقا، اما این خیابان پرزرق‌وبرق روزگاری یکی از ترسناک‌ترین و وحشی‌ترین نقاط پایتخت بود. در گذشته‌ای نه‌چندان دور، یوسف‌آباد چیزی جز یک دره‌ی عمیق، پوشیده از درخت و بوته، و زیستگاه گرگ‌ها و جانوران درنده نبود. نام و ظاهر امروزینش هیچ شباهتی به گذشته‌ی تاریک و پرمخاطره‌اش ندارد. 

خیابان جهان‌آرا در یوسف‌آباد؛ پیش از آن‌که خیابان شود

به گزارش راز بقا، در اواخر دوره‌ی قاجار و اوایل پهلوی، محدوده‌ی کنونی خیابان جهان‌آرا، به‌ویژه دره‌ی عمیقی که از شرق به غرب امتداد داشت، خارج از شهر تهران و در حاشیه‌ی کوهپایه‌های شمالی شهر محسوب می‌شد. این منطقه پوشیده از درختان، علفزار‌ها و جریان‌های آب بود و در آن زمان نه‌تنها مسکونی نبود، بلکه عبور از آن هنگام غروب یا شب، جسارت می‌طلبید. 

دره‌ی یوسف‌آباد زیستگاه گرگ‌ها، شغال‌ها، و گاه حتی پلنگ‌های سرگردان بود. روستاییانی که از مناطق اطراف به تهران می‌آمدند، سعی می‌کردند از این دره عبور نکنند، به‌ویژه در تاریکی یا زمستان، زمانی که گرگ‌ها گرسنه و جسور می‌شدند. حتی روایت‌هایی وجود دارد که کاروان‌های کوچک یا افرادی که پیاده در این ناحیه عبور می‌کردند، مورد حمله‌ی گرگ‌ها قرار می‌گرفتند. 

چرا این منطقه پر از گرگ بود؟

به گزارش راز بقا، علت حضور این تعداد گرگ در محدوده‌ی خیابان جهان‌آرا در یوسف‌آباد به عوامل مختلفی بازمی‌گشت. اول آن‌که تهرانِ آن زمان به اندازه‌ی امروز گسترده و پرجمعیت نبود و بخش‌های شمالی آن، شامل یوسف‌آباد، بیشتر به طبیعت و حیات‌وحش تعلق داشت.

دوم آن‌که دره‌ها و شیب‌های تند این منطقه، مکان‌های ایده‌آلی برای لانه‌سازی و اختفای گرگ‌ها فراهم می‌کرد. سوم اینکه منابع غذایی مناسبی از جمله لاشه‌ی دام‌ها یا زباله‌های پراکنده در حاشیه‌ی شهر، گرگ‌ها را به این نواحی نزدیک می‌کرد.

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

روستای «حادج»؛ روستایی عجیب که مردمانش زیر زمین زندگی می‌کنند و فیلم جنگ ستارگان آنجا ساخته شد

ماخونیک؛ هفتمین روستای عجیب دنیا در خراسان جنوبی با کوتاه‌ترین مردم جهان که همه را متعجب کرده است

از سوی دیگر، نبود روشنایی، حصار یا ساخت‌وساز‌های انسانی سبب شده بود که گرگ‌ها بدون مانع خاصی در این ناحیه رفت‌وآمد کنند. زمستان‌ها، این خطر تشدید می‌شد؛ گرگ‌های گرسنه گاه حتی تا نزدیکی باغات و خانه‌های پراکنده در غرب تهران امروزی می‌آمدند و صدای زوزه‌های آنها در شب، وحشت را به دل مردم می‌انداخت.

از گرگ تا برج؛ دگرگونی تاریخی یوسف‌آباد

به گزارش راز بقا، تحول محله یوسف‌آباد از دره‌ای متروک به محله‌ای اعیانی، با گسترش شهر تهران پس از دوران پهلوی اول آغاز شد. با توسعه‌ی خیابان ولیعصر و ایجاد راه‌های ارتباطی جدید، کم‌کم خانه‌هایی در اطراف این دره ساخته شد. باغات اطراف به زمین‌های مسکونی و سپس به برج‌های مسکونی تبدیل شدند. حضور گرگ‌ها، که تا دهه ۱۳۲۰ هنوز گه‌گاه گزارش می‌شد، به‌تدریج پایان یافت.

اکنون یوسف‌آباد یکی از محله‌های پرجمعیت و نسبتاً مرفه تهران است. اما ردپای گذشته‌ی وحشی و هولناک آن هنوز در برخی کوچه‌های پرشیب، درختان کهنسال، و روایت‌های شفاهی پیرمردان و پیرزنان ساکن قدیمی باقی مانده است.

 کمتر کسی باور می‌کند که همین خیابانی که امروز محل رفت‌وآمد اتومبیل‌های لوکس است، روزگاری قلمرو گرگ‌هایی بوده که انسان را طعمه‌ی بالقوه می‌دیدند.

به گزارش راز بقا، خیابان جهان‌آرا در محله یوسف‌آباد تهران تنها یک محله‌ی مسکونی نیست؛ بلکه بخشی از تاریخ زنده‌ی شهر است. تاریخِ عبور از تاریکی، از طبیعتی بی‌رحم به تمدنی مدرن. دانستن این‌که دره‌ای پر از گرگ، امروز به برج‌ها و مراکز خرید تبدیل شده، نه‌تنها تصویری از پیشرفت شهری را به نمایش می‌گذارد، بلکه به ما یادآور می‌شود که تهران هنوز لایه‌هایی نادیده از تاریخ در دل خود دارد؛ تاریخ‌هایی که اگر روایت نشوند، به فراموشی سپرده می‌شوند.